Voor een leefbaar inkomen trokken donderdag colonnes van honderden tractoren door West-Vlaanderen. Hun verhalen bleven veelal verborgen in de massa of werden veralgemenend vertolkt door syndicale vertegenwoordigers. Tine is een jonge boerin uit Langemark, die nu openhartig vertelt. Over haar harde labeur voor “belachelijke” contractprijzen, het tragisch verlies van haar man en de onzekere toekomst van hun tweejarige dochter. “Soms voel ik me een beetje dom, om te blijven boeren.”
Met honderden kwamen de groenteboeren donderdag en vrijdag naar hun afnemers. Zonder groenten, maar met spandoeken en een smeekbede om betere prijzen.
Tragisch ongeval
Op de tractorbarricade voor het Passendaalse Pasfrost: een jonge boerin, die de voorbije twee jaren op een rollercoaster zat. Tine Maes (27) verloor op 10 oktober 2019 haar kersverse man door een tragisch ongeval op het Langemarkse landbouwbedrijf, dat ze net hadden overgenomen. Ze was in verwachting van hun eerste kindje Elise, die nu twee jaar is.
“Het was heel moeilijk. Sinds het ongeval van Bert had ik geen leven meer”, vertelt ze. Bovenop de emotionele verwerking van het verlies en de bevalling moest Tine – toen 24 – de boerderij overeind houden. “Bert was de boer en ik ging werken. Plots moest ik stoppen en op de boerderij beginnen. Gelukkig kreeg ik veel hulp van mijn schoonvader en ging het beter, stap voor stap.”
18 cent per kilo
Maar de toekomst oogt weer somber. “Ik was donderdagochtend prei aan het kuisen voor de versmarkt, aan 18 cent per kilo… Dat is serieus onder de kostprijs en moordend voor heel wat bedrijven. Ik gaf het op en stapte met mijn dochter de tractor op, om onze sector te steunen.”
Haar tractor, met de naamplaatjes Tine en Bert achter de voorruit, vervoegde de colonne, die diepvriesgroentebedrijf Pasfrost bezette. Dochterlief trok grote ogen door al dat tractorgeweld.
Passie zit in de genen
“Elise is zot van tractoren”, lacht Tine. “Ik vertelde Bert altijd dat onze kinderen goed zouden kunnen rijden met een tractor. Soms voel ik me een beetje dom, om te blijven boeren. De passie zit nu eenmaal in de genen: mijn ouders en schoonouders zijn ook boeren.”
“Bert zei dat ik moest doen wat ik graag doe. En ik boer graag. Als alleenstaande mama is dat natuurlijk niet realistisch. Ik heb intussen een nieuwe vriend, die ook landbouwer is. Boeren als koppel is het mooiste dat er is. Maar het is dubbel zo hard, als er iets gebeurt. Ik hoop dat er nog toekomst is in de landbouw. Voor mij en mijn dochter, want op de manier kan het niet verder.”
Kleinschaliger
“Sommige kosten zijn bijna drie keer zo hoog in vergelijking met vorig jaar en we moeten meer produceren voor dezelfde of zelfs lagere prijs. Dat is niet eerlijk. Bepaalde contractprijzen zijn belachelijk. Je weet van tevoren dat je er niks kan verdienen, dus mag je er niet aan beginnen.”
“Maar bedrijven moeten investeren en kunnen zich niet veroorloven om een jaar niks te doen. Daar maken de afnemers misbruik van. Ons bedrijf werd kleinschaliger en grote investeringen stonden on hold. Voor mij is het de eerste keer dat ik aan zo’n actie deelneem. Hopelijk haalt het iets uit. Uiteindelijk hebben we mekaar nodig, de boeren en de industrie. Laat ons overeenkomen.”
Vroeger leverde ik aan Pasfrost, nu richt ik me meer op de korte keten
De derde colonne tractoren in amper vijf maanden tijd trok donderdag door de Westhoek. Na het protest tegen het Landschapspark in Ieper en het blokkeren van belangrijke kruispunten bij een nationale betoging, bezetten honderden groentetelers donderdag de toegang tot de bedrijven van hun West-Vlaamse afnemers. In Passendale stond zelfs de burgervader tussen de boeren.
“In totaal trokken meer dan 350 tractoren naar een vijftal bedrijven”, aldus Hans Mommerency, provinciaal secretaris van Boerenbond. Een van die bedrijven was Pasfrost, een producent en distributeur van diepvriesgroenten in de Zonnebeekse deelgemeente Passendale.
Familiale landbouw
Een opvallende aanwezige: burgemeester van Zonnebeke én groenteboer Dirk Sioen (#TEAM8980). “Ik boer al langer dan veertig jaar”, zegt hij. “Vroeger leverde ik aan Pasfrost, nu richt ik me meer op de korte keten. Sinds ik burgemeester ben, gaat twee derde van mijn tijd naar de politiek. Ik steun deze actie en schrik van de grote opkomst. Deze betoging verliep gelukkig rustig.”
“Ook in de varkenssector is het huilen met de pet op. Ik ben voorstander van familiale landbouw. Wij hebben nog een tweehonderdtal boerderijen in onze landbouwgemeente. Onder hen zijn nog zo’n 30 uitbaters onder de 35 jaar. Actie is dus nodig. Ikzelf ben 66 en denk nog niet aan stoppen. Ik zit te graag op mijn velden. Dat is mijn ontspanning. Vanaf het einde van het jaar zal ik wat meer tijd hebben, want dan zet ik een stap terug als burgemeester en word ik schepen van Openbare Werken.”
Bloem- en spruitkool
Ook Ieper was vertegenwoordigd. “Met mijn schoonzoon baat ik in Vlamertinge een bedrijf uit met teelten als bloem- en spruitkool”, vertelt Danny Metsu, voorzitter van de Ieperse afdeling van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS).
“Onze kosten swingen de pan uit. De grootste telersvereniging onderhandelt al wekenlang over de prijzen met de afnemers, maar er zit geen schot in de zaak. Daarom sloegen ABS en Boerenbond de handen in elkaar geslagen om druk op de ketel te zetten.”
Sterk signaal geven
“We hadden niet de intentie om Jan Modaal op straat te hinderen, we wilden enkel een sterk signaal geven aan onze afnemers. Dat konden ze niet naast zich neerleggen. We bleven de toegang blokkeren tot we een woordje konden spreken. Wij hebben de tijd, zij het geld.”
Op bepaalde plaatsen kwam het tot gesprek. Uiteindelijk waren groepen tractoren op straat te zien van 9 tot 18 uur. “De hinder bleef beperkt tot de geviseerde bedrijven”, bevestigt Glenn Verdru, communicatieconsulent van politiezone Arro Ieper.
Extra politiebegeleiding
“De colonnes werden goed gevolgd en reden aan een redelijk tempo. Er werd zelfs extra politiebegeleiding gevraagd om alles in goede banen te leiden.”
De boeren willen nu snel van hun tractor naar de tafel om verder te onderhandelen. “Op een bepaald moment moeten ze zaaien en bestellen. De deadlines verschillen van teelt tot teelt”, besluit Stefanie Delbeke, tuinbouwconsulente bij Boerenbond. (TP)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
