Familie De Frene stopt na ruim 50 jaar met verkoop chrysanten: “Geen plaats bij de urnen”

Met Allerheiligen 2021 is het de eerste keer dat er geen chrysanten van de familie De Frene uit de Lenteakkerstraat op de graven zullen staan. Na 50 jaar inzet besloten Ann, Kristof, Patrick en hun partners om ermee te stoppen en zich te focussen op hun andere bedrijfsactiviteiten.

Het waren Etienne De Frene en zijn echtgenote Rika Verhiest die ruim 50 jaar geleden in de Lenteakkerstraat begonnen met het kweken van chrysanten. “Mijn ouders begonnen met het kweken van bolchrysanten. In die tijd waren er alleen maar witte en gekleurde bolchrysanten te koop. Mijn pa startte met het kweken van tien potten. Dat was niet veel, maar het was wel iets nieuws. Hij was zelfs bang dat hij die potten eind oktober niet zou kunnen verkopen”, herinnert dochter Ann, echtgenote van Alain Bekaert, zich nog.

“Zijn vrees was onterecht, want de bolchrysanten vonden heel snel een koper. Het jaar erop verkochten mijn ouders al een 50-tal potten. In de daaropvolgende jaren bleef de verkoop maar stijgen, zodat mijn ouders ieder jaar vanaf februari al begonnen met de aankoop van de nieuwe stekjes om die dan in april aan te planten en verder te onderhouden. In oktober werden de chrysanten dan uit de serre of van ons veld gehaald om te verkopen. Vanaf 1990 werkten mijn man en ik mee. Later volgden mijn broers Patrick en Kristof, samen met de schoonzussen. Toen spraken we al niet meer over honderden chrysanten, maar wel over duizenden potten, die werden gekweekt in open lucht.”

Decoratie in de tuin

Volgens Ann evolueerde in de voorbije jaren het kweken van chrysanten. “Iedereen kent nog wel de troschrysant, maar je komt die tegenwoordig tegen in alle variëteiten en kleuren. Chrysanten staan niet alleen meer op het kerkhof, maar ze worden nu ook gebruikt als decoratie in de tuin, aan de voordeur of zelfs in de woonkamer. In de voorbije jaren verminderde echter de verkoop van chrysanten”, bekent Ann oprecht.

“Dat komt omdat meer mensen kiezen voor de crematie van hun dierbaren. Bij een urne is er geen plaats om een grote pot chrysanten te plaatsen. Het is ook spijtig dat chrysanten een massaproduct zijn geworden en dat vooral door de warenhuizen, die het als lokmiddel gebruiken en die potchrysanten verkopen tegen soldenprijzen. Toen ik nog een kind was, kregen mijn ouders meer voor een pot troschrysanten dan nu het geval is. Meer nog, toen werden de bolchrysanten verkocht aan 1,5 euro per bol. Hoe meer bollen, hoe duurder de pot. Sommige kerkhofbezoekers telden zelf op het graf van kennissen het aantal bollen om dan zelf een oordeel te vellen over de prijs van de pot op een graf. De tijden zijn inderdaad sterk veranderd”, zucht Ann, die stilstaat bij de reden van het stoppen.

Persoonlijke service

“Onze familie verkocht nooit chrysanten met Allerheiligen op het kerkhof. Wij verkochten vooraf de chrysanten en gingen die persoonlijk op het graf plaatsen in Ingelmunster en op nog andere kerkhoven. Ons cliënteel was dat gewoon. Ze belden ons of kwamen langs, deden een bestelling en vanaf toen wisten ze dat hun chrysanten op tijd afgeleverd zouden worden bij hun dierbaren op het kerkhof. Samen met mijn broers en partners hebben we gewikt en gewogen. In het voorjaar besloten we om geen stekjes meer aan te kopen en dus geen chrysanten meer te kweken. De reden? Het vergt veel werk voor weinig euro’s. De concurrentie is te groot geworden.”

Teamwerk

Ann en haar man, maar ook haar broers hebben nog een eigen tuinbouwbedrijf, waar ze sla en komkommers kweken. “We hebben daar al meer dan onze handen mee vol. Wat ik zal missen? Het teamwerk. In onze bedrijven werken we apart, maar aan de chrysanten werkten we altijd samen als één familie. Zelfs onze kinderen en later de partners van onze dochters werkten mee. Er moest immers veel werk worden verzet in een korte tijdspanne van zo’n tien dagen. Vroeger kwam de oudere generatie heel vroeg een bestelling doen. Nu houden de jonge mensen zich daar maar enkele dagen op voorhand mee bezig, terwijl we het dan in die periode al heel druk hebben. De detailverkoop, de contacten met de mensen, de babbels ga ik missen. We verkochten jaren aan vaste klanten, aan groothandelaars. Haalden ze de bestelling af, dan zeiden ze erbij: Tot volgend jaar! Dat deed deugd en zo hielden we het vol. Het was inderdaad ook hard labeur: ploeteren in de regen. Een vroeg bloei- of een laat bloei-jaar? Dit jaar leef ik mee met de collega’s. De planten staan al zes maanden op ’t veld, maar het weer heb je niet in de hand. Of we de fakkel niet kunnen doorgeven? Helaas niet, want onze dochters kozen een andere richting in hun leven. De ene is theologe, de andere projectleider. De kinderen van mijn broers zijn nog te jong, maar zeg nooit nooit, hé”, glimlacht Ann, die ook even stilstond bij haar ouders.

Jarenlang vertrouwen

“Drie jaar geleden overleed mijn ma. Pa verblijft nu in een woonzorgcentrum in Meulebeke. Hij nam een groot deel van het onderhoud en de verzorging voor zijn rekening. Die chrysanten waren letterlijk zijn leven. Zonder ons pa is het nooit meer hetzelfde geweest. Namens mijn broers en mezelf zeg ik dank je wel aan ons cliënteel voor het jarenlange vertrouwen. Vanaf heden kunnen ze terecht bij onze collega’s.”