25 West-Vlaamse burgemeesters hebben vrijdagnamiddag een overleg met Vlaams minister-president Jan Jambon en zijn ministers Hilde Crevits, Ben Weyts, Bart Somers en Zuhal Demir. Op de agenda: het Ventilus-dossier. De Vlaamse regering wil deze maand een beslissing nemen in dit omstreden dossier en neigt naar een bovengrondse lijn, de meeste lokale politici pleiten echter voor ondergronds. Onze redactie belde naar alle burgemeesters voor hun verwachtingen en verzamelde de meest opvallende reacties.
Het Ventilus-project is een nieuwe hoogspanningslijn die offshore-windenergie aan land moet krijgen. De vraag of de lijn bovengronds of ondergronds moet worden aangelegd, zorgt voor heel wat beroering bij de betrokken West-Vlaamse gemeenten. Vlaams intendant Guy Vloebergh gaf in zijn rapport duidelijk de voorkeur aan een bovengrondse leiding. Halfweg juli liet minister-president Jan Jambon (N-VA) weten dat de knoop in september wordt doorgehakt en dat er eerst nog overleg zou komen met de betrokken burgemeesters.
Uitgangspunt is het rapport van de intendant en een reeks flankerende maatregelen. Vijfentwintig West-Vlaamse burgemeesters worden vrijdagnamiddag 2 september in de ambtswoning van de gouverneur verwacht voor deze langverwachte vergadering. “De Vlaamse regering heeft ervoor gekozen om eerst nog een gesprek te voeren met de lokale burgemeesters omdat ze voelen dat het draagvlak voor bovengronds niet groot is”, reageert Vlaams Parlementslid en Ledegems burgemeester Bart Dochy, die de spreekbuis is voor CD&V in dit dossier.
Ventilus burgemeesters
Jan Jambon nodigde 25 burgemeesters uit en verdeelde hen voor het overleg in drie. Groep 1 bestaat uit gemeenten waar er al hoogspanning is en waar Ventilus aan land gaat: Blankenberge, Bredene, Brugge, De Haan, Jabbeke, Oostende, Oostkamp, Oudenburg en Zuienkerke. Groep 2 zijn de gemeenten waar er nieuwe hoogspanningslijnen zouden moeten komen: Ardooie, Izegem, Ingelmunster, Lendelede, Lichtervelde, Meulebeke, Pittem, Roeselare, Torhout, Wingene en Zedelgem. Groep 3 tot slot zijn de gemeenten waar er al hoogspanning is en waar Ventilus onze provincie verlaat: Avelgem, Deerlijk, Harelbeke, Waregem en Zwevegem.
“We willen bekijken of er echt geen ondergronds alternatief mogelijk is en wat de meest voor de hand liggende oplossing is. Vanuit CD&V zijn we voor een ondergrondse lijn. De burgemeesters zullen zich heus niet met een kluitje in het riet laten sturen. Er zijn ondertussen ook burger- en ondernemingsplatformen opgericht die voor een ondergrondse hoogspanningslijn zijn en die middelen verzamelen. Een eventuele keuze voor een bovengrondse lijn zal dus al zeker tot procedures leiden.”
Ventilus ondergronds
“We willen dat er meer onderzoek komt naar de gevolgen op vlak van gezondheid”, reageert burgemeester Annick Vermeulen (CD&V-Nieuw) van Zedelgem. “We zijn voorstander van het voorzichtigheidsprincipe. We willen niet riskeren dat we – net als bij PFOS – plots moeten vaststellen dat we niets deden omdat we te weinig wisten. In Zedelgem is de impact van een bovengrondse leiding bijzonder groot, zeker omdat die dwars door ons open landschap zou gaan.”
Burgemeester Alain De Vlieghe (Lijst Burgemeester) van Zuienkerke wil zo snel mogelijk een beslissing in dit dossier. “Er moet snel een compromis gevonden worden dat rekening houdt met de natuur, onze gezondheid en de economie. Bedrijven in de haven van Zeebrugge klagen nu al over een elektriciteitstekort. Professoren hebben al uitgelegd dat een ondergrondse leiding onbetaalbaar is en voor technische problemen kan zorgen. Wie ben ik om hen tegen te spreken? De CD&V-burgemeesters willen het traject ondergronds, maar ik ben geen echte CD&V’er en luister liever naar de professoren. Uiteraard mogen er geen lijnen boven de huizen komen. Als het echt niet anders kan, moeten enkele huizen onteigend worden.”
Ventilus tracé
Burgemeester van Oostkamp Jan de Keyser (CD&V): “Kiezen voor een bovengrondse hoogspanningslijn is kiezen voor een oplossing uit het verleden. Ik pleit voor een ondergrondse lijn want het heeft de minste impact op mens, dier en omgeving. We doen in ons land te weinig aan langetermijndenken. Laten we nu niet kiezen voor de simpelste en goedkoopste oplossing, maar nadenken over hoe we onze provincie doorgeven aan de volgende generaties.”
Burgemeester Frank Casteleyn (CD&V) van Jabbeke trekt strijdvaardig naar het overleg. “Ik zal niet toestaan dat de hoogspanningslijnen bovengronds komen en heb al een gerenommeerd advocatenbureau onder de arm genomen. Ik zal niet blaffen, ik zal bijten en de Jean-Marie Dedecker van Jabbeke zijn! Voor de Vlaamse regering is het een kwestie van geld, dat primeert voor hen boven de gezondheid en het landschap. Ik ben kwaad en ik zal niet plooien! Ook minister Crevits wil de hoogspanningslijnen ondergronds, maar zij zit niet alleen in de Vlaamse regering. Ze heeft me beloofd dat ze het zal proberen.”
Ook burgemeester Anthony Dumarey (Open VLD) van Oudenburg wil de lijn ondergronds. “Het wordt een uitdaging om de leefbaarheid voor de omwonenden te verzoenen met de financiële haalbaarheid. Eens de oplossing hiervoor is gevonden, kan het snel gaan. We moeten het algemeen belang vooropstellen. De huidige energiecrisis treft onze gezinnen en ondernemingen. De Noordzee heeft heel wat potentieel inzake eigen energie. Dat moeten we maximaal aanwenden.”
Onaangenaam en onveilig
“Er is al heel wat studiewerk gebeurd, ik verwacht nu van de Vlaamse regering duidelijke informatie en duidelijke plannen”, blikt burgemeester Dirk De fauw (CD&V) van Brugge vooruit naar het overleg. “Ik zal vooral luisteren en nagaan of er al een duidelijk en sluitend antwoord is op de vele opmerkingen en vragen. We zijn voor een ondergrondse oplossing. Wonen en werken onder hoogspanningskabels is onaangenaam en onveilig.”
Burgemeester Bert Maertens (N-VA) van Izegem is het daarmee eens. “Niemand trekt het belang van het aan land brengen van windenergie vanop zee in twijfel. Maar er is een groot gebrek aan draagvlak voor een bovengrondse Ventilus-lijn. Het is aangewezen dat de verbinding ondergronds gaat en dit moet degelijk onderzocht worden. Izegem is een van de dichtstbevolkte gemeenten langs het mogelijk tracé voor Ventilus en telt honderden werknemers in de bedrijvenzone langs de E403. Die mensen zouden vlakbij en onder de hoogspanningslijn moeten werken. Dat is even risicovol als eronder wonen en nefast voor het aantrekken van nieuwe medewerkers door onze bedrijven.”
Hilde Crevits: “Draagvlak is essentieel”
Minister Hilde Crevits (CD&V) trekt met een aartsmoeilijke opdracht naar het overleg: de standpunten van de West-Vlaamse burgemeesters en haar collega-ministers dichter bij elkaar brengen, al staan die lijnrecht tegenover elkaar.
Met welke verwachtingen trekt zij naar het overleg? “Ventilus is een belangrijk dossier voor Vlaanderen, een dossier waar we heel goed alle opties moeten afwegen”, reageert ze. “We gaan nu in overleg met de betrokken burgemeesters over het dossier, met het rapport van de intendant. Het is van belang dat er voor elke oplossing bindende stralingsnormen zijn zodat de gezondheid van niemand in het gedrang komt. Dit vergunningsproces zal hoe dan ook nog veel tijd vergen, dus draagvlak is wezenlijk om het project te kunnen realiseren. Uiteraard is het belangrijk om de energie die we opwekken op zee, op een goede en snelle wijze aan land te brengen. Daarvoor is dialoog en draagvlak essentieel.” (TV)
Burgergroepen verzamelen aan ambtswoning gouverneur
Niet alleen de top van de Vlaamse regering en 25 West-Vlaamse burgemeesters trekken naar het Gouverneurshuis in Brugge. Ook de burgerplatformen die zich met hand en tand verzetten tegen een bovengrondse hoogspanningslijn zijn op de afspraak. Het gaat om omwonenden van het hoogspanningstraject en verschillende actievoerders (landbouwers, ondernemers,…) die hun bezorgdheden zullen uiten en er nogmaals willen pleiten voor een ondergronds traject.
“We zouden zelf maar al te graag op dat overlegmoment aanwezig willen zijn. Met de burgergroepen hebben wij tenslotte altijd de voorkeur gegeven aan bemiddeling. Maar voorlopig zijn wij vrijdag niet welkom in de ambtswoning van de gouverneur”, zegt Francky Snaet van het actiecomité Leefbaar E403. Hij verwacht vrijdag tientallen actievoerders met spandoeken. “Van elke burgergroep zal er wel een vertegenwoordiging aanwezig zijn. Het is immers de laatste hoop voor de bemiddeling: als niemand nog naar ons wil luisteren, heeft actievoeren straks ook geen zin meer. Dan kunnen we enkel nog de juridische toer op.”
De burgerplatformen stuurden deze week ook nog een gezamenlijk persbericht uit met een duidelijke boodschap aan de betrokken burgemeesters. “Het ondergrondse alternatief moet deftig onderzocht worden en er moet dringend beleid uitgewerkt worden met duidelijke normeringen voor blootstelling aan straling van hoogspanningslijnen. Kijk hiervoor eens over de landsgrenzen heen en laat u geen zand in de ogen strooien”, staat daarin onder meer te lezen.
Ze verwijzen daarmee naar Duitsland, waar al sinds 2013 een verbod geldt op het overspannen van gebouwen bestemd voor permanente menselijke bewoning door nieuwe lijnen met een spanning van 220 kV of meer. “Met een regelgeving die rekening houdt met het algemeen belang en dus de gezondheid van alle Vlamingen, zou dit ook hier onmogelijk zijn, zoveel is duidelijk. Worden magnetische wisselvelden straks de volgende stille moordenaars in West-Vlaanderen?”, klinkt het nog.
De actievoerders krijgen trouwens ook steun uit politieke hoek: West-Vlaams kopstuk Stefaan Sintobin liet weten dat Vlaams Belang ook present tekent om hen een hart onder de riem te steken. (WK)
Ventilus
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
