“Dit is gewoon klanten in de val lokken”: recordaantal West-Vlamingen koopt op afbetaling

Nooit eerder kochten meer West-Vlamingen op afbetaling. © Getty Images
Philippe Verhaest

Nooit eerder deden zoveel West-Vlamingen een beroep op consumentenkredieten om hun wasmachine, koelkast of wagen te kopen. Alleen is dat niet zonder risico. “De kosten kunnen oplopen tot liefst 21,5 procent. Mensen moeten vooraf goed geïnformeerd worden, iets wat nu veel te weinig gebeurt”, waarschuwt Melissa Depraetere (Vooruit).

Het aantal consumentenkredieten neemt jaar na jaar toe. In West-Vlaanderen werden er tijdens de eerste negen maanden van 2023 al 61.321 nieuwe kredieten afgesloten. Goed voor een hallucinant totaalbedrag van 945.176.799 euro.

De kans is dus huizenhoog dat het totale aantal nieuwe kredieten vorig jaar net als in 2022 de kaap van de 70.000 zal bereiken. Toen klokten de West-Vlaamse consumentenkredieten af op liefst 1,217 miljard euro.

Dat blijkt uit cijfers die voorzitter Melissa Depraetere (Vooruit) opvroeg bij federaal minister van Economie Pier-Yves Dermagne (PS). “We merken dat veel mensen kredieten aangaan voor de aankoop van goederen zoals huishoudtoestellen en multimedia”, stelt de Harelbeekse politica. “Maar niet iedereen is zich voldoende bewust van de kosten en de risico’s.”

‘Koop nu, betaal later’

Het zijn echter de kredietverstrekkers die consumenten moeten beschermen tegen het aangaan van schulden die hen in moeilijkheden kunnen brengen, benadrukt het Vooruit-boegbeeld.

“Jammer genoeg bereiken er ons steeds meer verhalen van kredieten die toegestaan worden aan mensen die niet over voldoende terugbetalingscapaciteit beschikken, vaak aan slechte voorwaarden.”

“Een kleine lening van vijftien jaar geleden heeft me een schuld van 14.000 euro bezorgd. Dat sleep ik de rest van mijn leven mee” – Danny*

“Bovendien worden systemen zoals koop nu, betaal later – die momenteel buiten de regels vallen – alleen maar populairder in ons land. Grootbanken die miljarden winsten maken, moeten hun klanten correct informeren over de tarieven en risico’s van een dergelijk krediet. Dat gebeurt vandaag te weinig.”

Vooruit ziet grote risico’s in de enorme toename van reclame om een consumentenkrediet aan te gaan. Zo adverteerde een grootbank een paar jaar geleden nog met: Extra budget nodig om de herfstmaanden door te komen? Ga tijdelijk tot 750 euro onder nul op je rekening, zonder te vermelden dat je daar bijna tien procent interest op moet betalen. “Dat is gewoon klanten in de val lokken”, foetert Depraetere.

Lenen kost geld

Consumentenkredieten, waaronder ook kopen op afbetaling, brengen risico’s met zich mee. “Lenen kost geld en veel mensen zijn zich niet bewust dat betaalsystemen zoals Afterpay en Klarna winst maken op achterstallige betalingen.”

“Een kleine betalingsachterstand kan al snel leiden tot een spiraal van schulden. Daarom roep ik staatssecretaris Alexia Bertrand (MR) op om de consument beter te wijzen op de gevaren en gevolgen van roekeloze consumentenkredieten.”

Danny*, een rijpe veertiger, is een van de vele West-Vlamingen die al jaren de gevolgen van een verstikkend consumentenkrediet met zich meesleept. “Vijftien jaar geleden gingen mijn toenmalige partner en ik een lening van 14.000 euro bij een niet nader genoemde bank aan”, zegt hij.

“Toen we uit elkaar gingen, leenden we elk nog 5.000 euro extra.” Wat de bank Danny niét vertelde, was dat er een erg stevige interestvoet bij die lening kwam kijken. “Ik kreeg ook een visakaart met een maandelijks plafond van 3.000 euro in de bus. Ongevraagd en zonder enige vorm van uitleg. Het bleek de eerste spadesteek van een grote schuldenput te worden.”

“Zeker toen de maandelijkse limiet later tot 6.000 euro opgetrokken werd. Ik sla me nog altijd voor het hoofd dat ik me er toen geen vragen heb bij gesteld.” Nu torst Danny een schuld van 14.000 euro op zijn extra lening en visakaart, de initiële lening is intussen tot 25.000 euro opgelopen. “Een bedrag dat ik de rest van mijn leven zal meeslepen”, zucht hij. “Dit zijn criminele praktijken.”

*Echte naam en contactgegevens bij de redactie bekend.