Brugse projectontwikkelaar VDD mag gevangenis van Breda omtoveren tot een levendige woonsite

Een luchtfoto van de koepelgevangenis van Breda. © Marco van Middelkoop
Stefan Vankerkhoven

De Brugse projectontwikkelaar VDD Project Development mag samen met zijn Nederlandse partner Being de iconische 19e eeuwse koepelgevangenis van Breda, met respect voor de rijke historie en architectuur, omvormen tot een groene, levendige woonsite met ook plaats voor culturele en commerciële ruimtes. Project ‘Koepel District’ kwam zopas als winnaar uit de bus na een openbare verkoopprocedure van het Rijksvastgoedbedrijf.

Het markante koepelcomplex grenst aan het historische centrum van de Noord-Brabantse stad en beslaat een terrein van ruim drie hectare groot. Het omvat diverse monumentale gebouwen, met als blikvanger de indrukwekkende koepelgevangenis. Die werd tussen 1882 en 1886 gebouwd naar een ontwerp van architect en ingenieur Johan Frederik Metzelaar, die er internationale bekendheid mee verwierf.

Koepelgebouw

Het bijzondere koepelgebouw, met 205 identieke cellen, heeft een open, cirkelvormige middenruimte zodat bewakers de hele gevangenis vanuit het midden konden overzien. Een koepel met ijzeren spanten en een diameter van maar liefst 53 meter bekroont het dertig meter hoge rijksmonument. Ook een voormalige vrouwengevangenis, een poortgebouw en verschillende gerechtsgebouwen maken deel uit van het complex.

Dirk Dekker (Being), Johan Vandendriessche (VDD Project Development), Anneloes van Boxtel (Rijksvastgoedbedrijf) en Bas van Dam (Being).
Dirk Dekker (Being), Johan Vandendriessche (VDD Project Development), Anneloes van Boxtel (Rijksvastgoedbedrijf) en Bas van Dam (Being). © VDD

Goed acht jaar geleden werd de gevangenis, officieel de Penitentiaire Inrichting de Boschpoort, definitief gesloten. Begin vorig jaar zette het Rijksvastgoedbedrijf, de vastgoedorganisatie van de Nederlandse overheid, het koepelcomplex via een strikte procedure te koop.

Op basis van een enquête die door vele inwoners van Breda werd ingevuld, stelde de gemeente een nota van uitgangspunten op. Belangrijke speerpunten waren een internationaal onderscheidend karakter, een unieke identiteit, een duurzame, toekomstbestendige transformatie en een open relatie met de omliggende gebieden.

Levendige herbestemming

De komende jaren zullen VDD Project Development en Being de site tot een levendige bestemming transformeren die past bij de hedendaagse dynamiek van Breda. Het voorheen gesloten complex zal worden omgevormd tot een open en doorwaadbaar gebied dat met haar diverse landschappen zal worden verbonden aan de Bredase binnenstad.

De kracht van project ‘Koepel District’ ligt in het behouden van het bestaande historisch erfgoed in combinatie met duurzame vernieuwing. Het project wist ook te overtuigen dankzij de visie en ontwikkelstrategie: het realiseren van een toekomstgericht en vooral toegankelijk project door een ‘dorp in de stad’ te creëren waar het mogelijk is om te wonen (in alle segmenten), verblijven, (net)werken, ideeën uit te wisselen, ontspannen, sporten, en cultuur te beleven.

Geraffineerde aanpak

“Het volledige project vergt een geraffineerde aanpak die rekening houdt met de bewogen en belangrijke geschiedenis van de stad Breda. Met een sterke focus op karakterbehoud en innovatie, zullen we het iconische erfgoed en de volledige monumentale site beschermen en herbestemmen”, zegt Johan Vandendriessche, managing partner bij VDD Project Development.

“Het terrein wordt een autonome zone met een eigen identiteit, waar zowel bewoners als gebruikers zich thuis voelen. Een dynamische, open maar ook geborgen plek”, aldus Lauranne Snick, ontwikkelaar bij VDD Project Development.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier