Gezocht! Bouwgrond voor bedrijven: “Als enige provincie door Vlaanderen erkend voor grote nood aan terreinen”

De West-Vlaamse economie kampt met een aanslepende nood aan bedrijventerreinen. “Sinds de provinciale vraagberekening van 2017 zijn we geen stap verder”, zeggen Thomas Buys en Dieter Coussée van Voka West-Vlaanderen. “Het grootste pijnpunt is de regio Brugge waar 143 hectare gerealiseerd moeten worden, maar er al twintig jaar discussie over de geschikte locaties is.”

Voor een helikopterzicht op het beschikbare aanbod en de behoefte aan bedrijfsruimte kloppen we aan bij ondernemersorganisatie Voka – Kamer van Koophandel West-Vlaanderen. “In 2017 werd op vraag van de provincie de nood aan bedrijventerreinen grondig in kaart gebracht via een zogenaamde vraagberekening. Zo’n studie houdt voor tien jaar ver rekening met de economische vooruitzichten, werkgelegenheid en kenmerken van sectoren”, zegt Thomas Buys, adviseur omgeving van het kenniscentrum van Voka West-Vlaanderen.

“De conclusie was duidelijk: West-Vlaanderen had nood aan 430 hectare extra bedrijventerreinen. Daarvan was een concreet aangetoonde nood van 130 hectare in de regio’s Roeselare, Waregem en voornamelijk Brugge, waar met inbegrip van andere projecten al 143 hectare gerealiseerd zou moeten worden. Daarnaast zou er binnen een aantal jaren 70 hectare nodig zijn in de regio’s Ieper, Veurne, Oostende en Tielt, waarvoor nog geen onmiddellijk concreet tekort aangetoond werd. Ten slotte moest er in de langetermijnvisie gedacht worden aan 230 hectare in de regio’s Kortrijk en Torhout.”

Dat was zeven jaar geleden. “Intussen zijn we nog geen stap verder. Het meest schrijnende geval is Brugge, waar onder meer drie grote zones in de steigers staan: Chartreuse, Blankenbergse Steenweg en De Spie. Die bleven allemaal steken in procedures en bezwaren. Nochtans wordt de behoefte aan plaats voor bedrijven alom erkend. Maar telkens trekt iemand naar de Raad van State vanuit het banana-principe: build absolutely nothing anywhere near anything. Vrij vertaald: bouw absoluut niets en nergens”, zegt Dieter Coussée, verantwoordelijke belangenbehartiging Noord-West-Vlaanderen.

“Elke vierkante meter moeten we optimaal benutten”

Nochtans is de nood hoog. “West-Vlaanderen krijgt op basis van de vraagberekening als enige provincie van het Vlaams Gewest de kans om een reservepakket voor bedrijfsuitbreiding aan te vragen. Met alleen een diensteneconomie zullen we het in de toekomst niet redden. Elke econoom weet dat je in een gezonde economie ook industrie nodig hebt. De extra bedrijventerreinen zijn niet alleen nodig voor groeiende en nieuwe ondernemingen, maar evenzeer om te vermijden dat bedrijven zich zonevreemd moeten vestigen of uitbreiden.”

Nauwelijks leegstand

Komen er dan geen onbenutte bedrijventerreinen in aanmerking?

Buys: “De activeringsteams van POM West-Vlaanderen en de intercommunales doen inspanningen voor 65 hectare aan slapende gronden. Maar dat is niet altijd eenvoudig, want er is altijd een reden. Soms is een terrein juridisch belemmerd, minder goed gelegen of niet meer passend in de visie van de gemeente.”

Kunnen leegstaande bedrijfsgebouwen een nieuwe functie krijgen?

“West-Vlaanderen heeft een relatief lage leegstandsgraad van slechts 6%. Dit is nog net de zogenaamde ‘frictieleegstand’. Met nog minder leegstand valt de vastgoedmarkt stil en komen groeiende bedrijven vast te zitten. Bovendien is niet elk gebouw voor elke activiteit geschikt.”

Hoe zijn de toekomstvooruitzichten?

“In theorie duren de procedures voor het bestemmen van gronden voor bedrijventerreinen ongeveer 2,5 jaar. Maar in de praktijk zien we bijvoorbeeld in de subregio Roeselare al in de beginfase één jaar vertraging. We spreken dan nog niet over mogelijke juridische procedures bij de Raad van State of in de toekomst bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Door de opeenstapeling van zulke vertragingen – in regio Brugge is er al meer dan twintig jaar geen vooruitgang – dreigt voor de typisch West-Vlaamse economische dynamiek een investeringsstop. We zien nu al dat veel bedrijven voor hun logistieke of productievestingen naar Henegouwen, Noord-Frankrijk of zelfs Oost-Europa uitwijken. Dat zet onze welvaart en bijgevolg ook ons maatschappelijk welzijn op het spel. Elke vierkante meter moeten we optimaal benutten. De provincie doet goede voorstellen om voornamelijk bestaande bedrijvenzones op een duurzame en verantwoorde manier uit te breiden”, besluiten Buys en Coussée.