Burgemeester Piet De Groote (GBL) van Knokke-Heist heeft veertien kunstwerken van de openluchtexpo Sculpture Link laten verwijderen. Reden? Er was geen vergunning. “Zonder vergunning kunnen we niet tolereren dat er zomaar kunstwerken worden neergepoot. Zeker niet in natuurgebied. Het is hier geen jungle.”
Curator Alexander Tuteleers wist naar eigen zeggen van niks. Iets wat ze in Knokke-Heist dan weer tegenspreken. Het resultaat blijft hetzelfde: de kunstwerken van de Britse kunstenaar Barry Flanagan, met een waarde van 20 miljoen euro, zijn weggehaald.
Beeldenwandeling
Sculpture Link was de voorbije 28 jaar een vaste waarde in Knokke-Heist. Het concept? Een beeldenroute in openlucht, met op het einde een expositie in het Casino waarbij er effectief werken van de kunstenaars konden aangekocht worden. Begin dit jaar ging het gemeentebestuur evenwel op zoek naar een opvolger voor de openluchtexpo. Op aandringen en eis van Alexander Tuteleers gebeurde dat via een openbare aanbesteding. “Het gaat om het plaatsen en organiseren van een artistiek hoogstaande beeldenwandeling gedurende het zomerseizoen 2022, 2023 en 2024”, vertelde het gemeentebestuur begin dit jaar. “De edities starten ten vroegste op 15 juni en eindigen ten laatste op 15 september.”
Aanvraag maand op voorhand
De organisator van het ‘oude’ Sculpture Link – met curator Alexander Tuteleers – kon zich ook aanbieden voor de aanbesteding. Dat gebeurde evenwel niet, zegt het gemeentebestuur. Omdat de twee andere kandidaten kwalitatief niet voldeden aan de normen, werd geen enkele kandidatuur gekozen. Op 1 juni diende Tuteleers alsnog een aanvraag in voor een openluchtwandeling met kunstwerken vanaf 15 juni. Te laat, oordeelde het gemeentebestuur. Want, zo klinkt het, dergelijke aanvraag moet minstens een maand op voorhand ingediend worden.
“We hebben de curator aanmaningen gestuurd om de kunstwerken weg te halen”
De curator trok daarop richting het Zwin, waar hij naar eigen zeggen wél toestemming had om de 14 beelden te plaatsen. En dat gebeurde ook op 13 en 14 juni. Met vrachtwagens kwamen de 14 indrukwekkende en loodzware kunstwerken aan in Knokke-Heist. De werken werden geplaatst, maar dat kwam ter ore van het gemeentebestuur. Hoewel er geen discussie bestaat over de kwaliteit en meerwaarde van de collectie, konden ze naar eigen zeggen niet anders dan actie te ondernemen. “We hebben de curator aanmaningen gestuurd om de kunstwerken weg te halen”, zegt burgemeester Piet De Groote (GBL). “Er is helemaal geen toelating gegeven door Natuur en Bos en door Het Zwin. Ook de gemeente gaf geen toelating. Dat zijn allemaal betrokken instanties. Het was juridisch heel duidelijk dat de beelden daar illegaal stonden. Het gebied is één van de weinige in Europa waar er nog kamsalamanders en boomkikkers leven, naast belangrijke populaties zeldzame vogels en vleermuizen.”
Kunstwerken weggehaald
Volgens curator Alexander Tuteleers, die ziedend is over het weghalen van de beelden, kadert een en ander in een conflict tussen de gemeente en zijn organisatie omtrent de organisatie van de beeldenroute. “Wij hebben die 28 jaar tot ieders tevredenheid georganiseerd, maar plots wilde de gemeente die zelf gaan organiseren en stelden ze er een partner voor aan die een ruim werkingsbudget kreeg; terwijl wij dat altijd met eigen middelen hadden gedaan”, zegt Tuteleers. “Wij hebben daartegen geprocedeerd. We hebben ook gewonnen, wat er toe heeft geleid dat het gemeentebestuur wel verplicht was om hiervoor een aanbesteding uit te schrijven. Maar de voorwaarden waren zo moeilijk haalbaar dat er zich niemand heeft ingeschreven.
“Pestgedrag”
Omdat ik dus ergens wel een vermoeden had dat het gemeentebestuur moeilijk zou kunnen gaan doen, heb ik een alternatief ontwikkeld waarbij de beelden zouden opgesteld staan op gronden die niet tot het openbaar domein van de gemeente Knokke-Heist behoren, maar wel tot deze drie eigenaars/beheerders: het Casino, het Compagnie du Zoute en ten slotte het Agentschap Natuur & Bos dat het Zwin Natuurpark beheert. Bij de plaatsing hadden we van alle drie de toelating en die toelatingen hebben we ook getoond aan de politie toen ze kwamen kijken. Vervolgens heeft de politie ons laten verder werken. Het is pas nadien geweest dat onder druk van het gemeentebestuur de betrokken eigenaars en beheerders de toelating terug hebben ingetrokken. Ik zie het dus als pestgedrag omdat ze niet kunnen verkroppen dat we geprocedeerd én gewonnen hebben voor de rechtbank. Enkel ter hoogte van de casino staan er nu nog een aantal beelden.”
Tuteleers stelt verder nog dat de weggehaalde beelden een waarde hebben van zo’n 20 miljoen euro. “Het gemeentebestuur en burgemeester Piet De Groote gaan hier volledig het boekje te buiten. Zij mogen niet zomaar beelden laten weghalen die niet eens op grond van de gemeente staan. Ik eis dus dat die beelden zo vlug mogelijk terug worden geplaatst.”
“Het is hier geen jungle”
In Knokke-Heist stellen ze dan weer dat ze enkel de wet toepassen. “Voor zo’n zaken is een vergunning nodig. Zonder vergunning kunnen we niet tolereren dat er zomaar kunstwerken worden neergepoot. Zeker niet in natuurgebied. Het is hier geen jungle”, aldus burgemeester De Groote. “We vermijden hiermee ook dat Zeedijk en handelskern overspoeld worden door niet-vergunde kunstwerken, handelswaar, reclameborden of andere storende elementen.”
De curator wil evenwel dat de beelden worden teruggeplaatst. Al lijkt de kans onbestaande dat dat effectief gebeurt. De openluchttentoonstelling die in principe tot 15 augustus liep, is zo afgelopen nog voor ze goed en wel begonnen is. (MM/PDV)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
