Tijdens restauratiewerken aan Hangar 1 langs de Slachthuiskaai in Oostende zijn wel heel bijzondere inkervingen aangetroffen. Het gaat om een honderdtal namen, waaronder ook enkele vermeldingen van Britse én Duitse soldaten die vermoedelijk tijdens de Tweede Wereldoorlog op post waren in Oostende.
Op de bouwwerf van het 120 jaar oude Koninklijk Stapelhuis – ook wel Hangar 1 genoemd – in de Slachthuiskaai in Oostende is een wel heel uitzonderlijke ontdekking gedaan.
Tijdens reinigingswerken kon men verschillende ingekerfde namen op de gevel van het pand aantreffen. Sommige inkervingen zijn wel 80 jaar oud en dateren daarmee uit de Tweede Wereldoorlog. De in baksteen gebeitelde namen getuigen van de aanwezigheid van enkele Duitse, Engelse of Amerikaanse en Vlaamse mannen.
We kunnen ons gerust de vraag stellen of de namen door soldaten of verveelde arbeiders werden gekerfd. Het Agentschap Onroerend Erfgoed is dan ook heel enthousiast over deze vondst en wil die natuurlijk bewaren.
Bewaard blijven
Het rijke historische verleden van Oostende leidde eerder al tot wat discussies bij bouwprojecten. Het agentschap belooft dan ook dat de vondsten bewaard zullen blijven en deel zullen blijven uitmaken van het gebouw.
“We hebben meteen doorgegeven aan de bouwheer dat het voor ons een belangrijke vereiste is dat de namen in de muur behouden worden”, weet Halewijn Missiaen, directeur van het Agentschap Onroerend Erfgoed.
Opslagplaats voor goederen en munitie
Het voormalig neoclassicistisch Stapelhuis vormt samen met de andere gebouwen rond het Vlotdok, waaronder het gebouw van de Havenkapiteinsdienst en het douanegebouw, één geheel en geeft de vroegste industriële uitbreiding van de haven van Oostende weer.
Tot op heden is het Stapelhuis de enige bewaarde opslagplaats aan de Westkaai. Hangar 1 werd voor, tijdens en na de beide wereldoorlogen doorlopend gebruikt als opslagplaats voor goederen en munitie. De kans is dus vrij reëel dat er tussen 1943 en 1945, de periode van de Tweede Wereldoorlog, zowel geallieerde als Duitse soldaten op post stonden.
Ook erfgoed-geïnteresseerde Erwin Mahieu is bijzonder opgetogen over deze vondst. Als ondervoorzitter van heemkring Ter Cuere in Bredene en CegeSoma (Studiecentrum Oorlog en Maatschappij, red.) neemt hij ons graag even mee in de Oostendse geschiedenis.
Menselijke eigenschap
“Hangar 1 is lang gebruikt geweest als pakhuis. Al tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het gebruikt door Duitsers. Tussen de twee oorlogen in waren er dan mensen aan het werk. Zo werden er continu goederen in en uit schepen geladen met hijskranen. Het kan wel dat mensen die moesten wachten in de loods, hun naam dan maar in die muur hebben gekerfd”, aldus Mahieu.
“Het is trouwens een zeer menselijke eigenschap om initialen en namen achter te laten in bomen, stoelen, banken en huizen. Op de gevel van Hangar 1 in Oostende vinden we de familienaam Vanmassenhove en Bouckenaere terug. Dat zijn twee gekende achternamen in de streek. De Britse of Amerikaanse achternamen als Hill, Knight en Brown zijn dan weer niet zo gemakkelijk te lokaliseren”, gaat Erwin verder.
“Niet enkel in Oostende, maar langs de volledige Belgische kustlijn zijn bovendien heel wat inkervingen van namen terug te vinden.”
Zachte reiniging
Agentschap Onroerend Erfgoed zal nu gewoon doorgaan met de opvolging van de restauraties aan de gevel van de historische site. Toch is er enige vrees dat de namen na reiniging van de gevel minder goed zichtbaar zullen zijn.
“We zijn ons ervan bewust hoe fragiel die inkervingen in die bakstenen zijn. Om de namen beter te beschermen, hebben we proefstalen geplaatst op de gevel. Vervolgens hebben we geopteerd voor een zachte stoomreiniging zodat de namen niet zouden verdwijnen”, vertelt Halewijn.
“Wat wel gezegd moet worden, is dat na de reiniging van de gevel van Hangar 1 de ingekraste zones er minder helder uit zullen zien dan ervoor. Door het verwijderen van vuil, zal het waarschijnlijk moeilijk zijn om de namen in de bakstenen te zien staan. Het kleurcontrast van de baksteen en de ingekerfde namen zal minimaal zijn, wat maakt dat de namen niet zo snel in het oog springen”, duidt Halewijn.
“Indien de reiniging nog niet volledig is uitgevoerd, hebben we gevraagd nog te wachten met het resterende deel van de gevel tot we de situatie ter plekke geverifieerd hebben.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
