Op de Mercator met An Pauwels, nieuwe curator boekenfestival FAAR: “Een plek om te zoeken en door te praten”

An Pauwels (38) is de nieuwe curator van FAAR, het non-fictie boekenfestival dat van 7 tot 9 maart voor de vierde keer plaatsvindt in Oostende. “FAAR is een veilige, vertrouwensvolle plek, waar mensen mogen zoeken, doorpraten en van gedachten wisselen. En de grote interesse bewijst dat daar nood aan is.”

An woont sinds vier jaar in Oostende, maar groeide op in Lichtervelde, diep in West-Vlaanderen. “Onze verhuizing naar Oostende was een heel intuïtieve, impulsieve beslissing. In dat jaar veranderde alles: ik was zwanger, had mijn job opgezegd en intussen woedde de pandemie. Mijn vriend en ik wilden gaan samenwonen, maar hij woonde in Antwerpen en ik al jaren in Gent. We dachten dat het beter was om ons leven samen te starten op een plek die voor allebei nieuw was. En dat werd dus Oostende.”

Voelde je je meteen thuis?

“Ik hoor van veel nieuwkomers in Oostende dat ze het moeilijk hebben in de eerste winter, omdat het hier dan heel stil is en helemaal niet zoals mensen verwachten van het leven aan zee. Maar zelf heb ik enorm genoten van dat rustige eerste jaar. En toen de buurt na corona weer opleefde, bleek dat we mega goed waren terechtgekomen. We wonen op het Westerkwartier-Vlaams Plein, een levendige, maar toch rustige buurt en overal dichtbij.”

Je verdiende je sporen bij de organisatie van het Festival van de Gelijkheid. Voor wie het niet kent: wat is dat precies?

“Na mijn studies en een jaar als schoenenverkoopster waarin ik ook veel vrijwilligerswerk deed kon ik aan de slag bij Curieus, een progressieve culturele organisatie. Daar startten we met ons team het Festival van de Gelijkheid op. Dat draait rond de vraag hoe je tot een meer gelijkwaardige samenleving kan komen, zowel in de wereld als onder elkaar: machtsverhoudingen in bedrijven, onderwijskansen, op het vlak van gender, … Het festival vindt nog altijd elk jaar in december plaats in Gent. Op het programma staan debatten, literaire activiteiten, expo’s, documentaires, muziek… De sprekers bleven niet vastzitten in hun eigen standpunt en toonden een grote luisterbereidheid. Het is iets wat ik vandaag mis in de manier waarop veel mensen over elkaar praten en ook in de politiek. Mensen met een megafoon hebben ongelooflijk veel impact. Maar ik blijf ook hoopvol, want er zijn ongelooflijk veel mensen van goede wil.”

Waarom stopte je bij Curieus?

“Het was super intens, maar door corona hadden we noodgedwongen afstand moeten nemen. En ik vind het gezond voor een organisatie dat mensen zo eens om de zoveel jaar hun rol en plek in vraag stellen en/of wisselen van positie. Toen zijn we naar Oostende gekomen en heb ik ook even in de horeca gewerkt. Eigenlijk deed ik dat supergraag. Maar toen er een vacature kwam in De Grote Post, koos ik toch weer voor de culturele sector. Hoewel ik alles eens in vraag wou stellen, voel je wel waar je hart ligt. In mijn job heb ik de liefde voor kunst en cultuur nodig.”

Wat doe je in De Grote Post?

“Ik vind het een heel fijne werkplek, omdat het naast het culturele en het artistieke ook een echte ontmoetingsplek is, zonder pretentie. Ik startte als coördinator communicatie en publiek, maar dat evolueerde tot coördinator communicatie en community. Dat komt omdat we bij De Grote Post niet gewoon een aanbod samenstellen, maar heel sterk geloven in programma’s die from scratch in dialoog met de samenleving tot stand komen. Ons festival Vuurwerk in december is daar een mooi voorbeeld van. In de donkerste dagen willen we de mensen wat licht brengen. We werken daarvoor samen met partners als de ontmoetingscentra, de OKAN-klassen voor anderstalige nieuwkomers, de organisatie Arktos, die met jongeren in kwetsbare omstandigheden werkt, … We gaan met hun verbeelding aan de slag en vertalen het samen in een artistiek programma. Met Arktos bouwden we bijvoorbeeld een rolschaatsbaan in het cultuurcentrum. Door mijn nieuwe uitdaging bij FAAR, in opdracht van Toerisme Oostende, werk ik nu maar deeltijds meer bij De Grote Post, als community builder.”

Waar kwam die nieuwe uitdaging vandaan?

“Peter Craeymeersch en Pieter Hens van Toerisme Oostende stelden me de vraag, hier even verder in Café du Parc. Het was een vraag die ik niet kon weigeren: mijn liefde voor boeken, de kans om zelf weer een programma samen te stellen en dat in mijn nieuwe thuisstad Oostende… In juni vorig jaar ging ik van start als opvolgster van Ellen Van Tichelt, die samen met Lies Poignie prachtig pionierswerk deed. Journaliste Guinevere Claeys blijft ook op post als curator. Ik ben heel blij dat ook De Standaard-journaliste Guinevere Claeys nog in het artistiek team zit. Ze is mijn klankbord, bij wie ik altijd terecht kan.

Welke klemtonen leg je in het programma?

“Ik dacht sterk vanuit de symboliek van de ‘faar’, die zijn licht laat schijnen op bewegingen in de samenleving. Dat zijn dan vooral bewegingen die veel impact hebben, maar niet meteen het journaal halen. Schrijvers zijn vaak de eersten die dergelijke dingen in woorden vatten. Aan de andere kant is de ‘faar’ een troostrijk symbool, iets wat perspectief biedt als je vast zit. Dat bracht me bij thema’s als de hoge suïcidecijfers, klassenjustitie, ongelijkheid in de zorg. Niets waar je vrolijk van wordt, maar het geeft wel kracht en troost als je voelt dat je er niet alleen voor staat. Bij het uitzetten van het programma werkte ik samen met onze drie ‘verrekijkers’ Johannes Verschaeve, Rudi Vranckx en Birsen Taspinar, die elk één programmablok uitwerkten. Onze gasten zijn uiteraard vooral schrijvers. Een uitzondering is ex-wielrenner Sep Vanmarcke, die in een boek vertelt hoe zijn leven een nieuwe wending nam nadat hij plots moest stoppen met koersen om gezondheidsredenen. Het is een situatie die voor heel wat mensen herkenbaar moet zijn: als je plots je job verliest, sukkelt met je gezondheid, een kind hebt met een zorgnood, … Sep is zelf geen schrijver, maar als curator en grote koersliefhebber mocht ik me dit toch wel permitteren” (lacht)

Info opwww.faar-oostende.be.