Downmensen veroveren Texture met hun kunst

Onder de titel ‘1.000 Patronen’ zet de Kortrijkse kunstenorganisatie Wit.h een uitdagende tentoonstelling neer. Verrassende hedendaagse kunst verweeft zich met het erfgoedverhaal van de vlas-, kant- en linnennijverheid. De expositie is te zien van 8 oktober tot en met 5 november in Texture.

Wit. h is een sociaal-artistieke werkplek waar personen met een verstandelijke beperking zich artistiek kunnen uitleven. Samen met andere kunstenaars maakten enkele Wit. h-kunstenaars ‘1.000 patronen’, een nieuw verhaal rond textiel. “Die ‘1.000’ verwijzen naar de patronen die we dagelijks volgen. Soms vergeten we eens links of rechts te kijken. Die 1.000 staan voor veel mensen met een beperking die niet in dat patroon passen. Het staat ook voor het aantal uur dat ze werkten en creëerden. Ze doorbreken onze clichés, stigma’s en verwachtingen. Ze maken er een nieuw patroon van, dat ook hen past”, zegt directeur Luc Vandierendonck van Wit. h. “Het zijn resultaten van ontmoeting en dialoog, inspanning en uitdaging en vriendschap en compromis”, vult wetenschappelijk medewerkerGreet Verschatse van Texture aan.

Architectuurpatronen

Moniek Gheysens is bekend om haar textielontwerpen. Isabelle Lecluyse maakte al verschillende kunstwerken in samenwerking met Den Achtkanter Kortrijk. Voor Texture creëerden ze samen een aantal textielkunstwerken onder de titel ‘Boegbeelden’. “We zetten een sterke vrouw neer: een boegbeeld dat zich als eerste een weg baant, maar ook de hardste schokken opvangt. Ze botst als eerste tegen de rots bij een schipbreuk, maar weert ook het onheil af”, legt Moniek uit. “De plaatsing van onze kunstwerken in de centrale gang van het museum heeft een bedoeling. Iedereen ziet het want je kan er niet naast kijken”, zegt Isabelle.

Geert Dons, Lindsy Mervylde en Annemie Depaepe werken met katoen. “Dat symbool voor kracht en verbinding is ons uitgangspunt. We herleidden schetsen van de architectuur aan de Leieboorden tot pure lijntekeningen. De patronen die we zo bekwamen smolten we samen tot kledingstukken. Textiel en gebouwen gaan samen. Er zijn in de regio heel wat verlaten vlasschuren, roterijen en textielfabrieken”, duidt Annemie. Het trio maakte eerst een reeks hoeden en daarna kledij met een monumentaal karakter. “Kleren zijn mobiele gebouwen. Bewegende huisjes voor het lichaam om in te wonen”, vertelt Lindsy. Foto’s van het oude vlasverzendhuis – waar nu Texture gevestigd is – dienden als decor.

Na de dood in de hemel

Toen de vader van regisseur Thomas Baert overleed stelde hij zich diens leven na de dood voor. Samen met coscenarist en producent Lukas Bossuyt maakte hij de kortfilm ‘Na de dood in de hemel’. Het duo werkte daarvoor samen met de Vlaamse acteurs Bart Hollanders, Sandrine André en Werner De Smedt. “De film gaat over de problematiek van mensen met het syndroom van Down, die het moment vrezen waarop hun ouders er niet meer zijn om voor hen te zorgen. En omgekeerd: de vrees van ouders die hun kinderen met een beperking alleen moeten achterlaten. Ik heb me ingebeeld dat iemand gestorven was”, aldus Lukas die het verhaal schreef.

“Het is een gevoelige film met fantasie en een lach en een traan. In de hemel is iedereen weer jong. Mijn grootvader was kleermaker en hij naaide zelf de kostuums en benodigdheden voor de film. Onder meer grote vleugels zoals een engel in de hemel”, zegt Thomas. De film gaat in première in Texture op 8 oktober.

“De film gaat over mensen met het syndroom van Down, die het moment vrezen waarop hun ouders er niet meer zullen zijn” – Lukas Bossuyt, coscenarist en producent ‘Na de dood in de hemel’

Videokunstenaar Ted Oonk werkte samen met artistieke duizendpoot Laurence Demets. Via een performance – met referenties naar het werk ‘The artist is present’ van Marina Abramovic – zoeken zij naar de kwetsbaarheid van een persoon met het syndroom van Down. “De kwetsbaarheid van de vrouw en van het lichaam. Ik situeer het in de ruimte van het zwembad, zo wordt de laag van het kijken en bekeken worden versterkt. Geleidelijk aan transformeer ik het kwetsbare beeld in een krachtige pose“, duidt Ted. “In deze video stellen we de beeldvorming, het in vakjes duwen, de normaliteit en het stereotype in onze huidige maatschappij in vraag.” Laurence had geen schroom om in badpak te poseren. “Iedereen mag mij zien zoals ik ben. Ik ben alleen innerlijk een beetje anders dan een ander”, vertelt ze.

Huiselijke dingen

Koen Moerman en André Wostijn zijn twee videokunstenaars die het hele 1.000 Patronenproject op de voet volgden. “Met de camera in de aanslag vertellen we het verhaal van dat jaar op een artistieke wijze. Het is meer dan een documentaire“, zegt Koen. “We tonen kleine details en rijgen dat aaneen als een patroon. We speelden ook met licht en ritme”, legt André uit.

Griet Herssens werkt als ontwerper, performer en designer. Ze is gefascineerd door beweging en het menselijk lichaam. “Ik geeft dat een vorm via textielcreaties en mediakunst.” Mieke Vanhessche is een artistieke veelvraat. Naast tekenen en keramiek stort ze zich ook op taal. “Ik verweef mijn poëzie met huiselijke dingen”, vertelt Mieke.

(Peter Van Herzeele)