Brugge vroeger & nu (2): van borstelfabriek tot creatieve hotspot

De Steenkaai anno 1920 en 2025. De schoorsteen is verdwenen, de rest bleef. © Beeldbank, Stadsarchief Brugge, verz. Jaak A. Rau en Davy Coghe
Koen De Brabander
Koen De Brabander Medewerker KW

Voor velen lijkt Brugge door de eeuwen heen onveranderd. Maar is dat zo? Koen De Brabander, sinds de 16de eeuw in rechte lijn verbonden met Brugse grond, gaat op zoek naar antwoorden en vergelijkt oude beelden met het heden. Deze week neemt hij je mee naar de oude borstelfabriek van Delhaize langs de Steenkaai 34 anno 1920.

In 1912 richtte de Brusselse firma Delhaize Frères & Cie uit Brussel een nieuwe borstelfabriek op in Brugge, ter vervanging van hun in 1884 opgerichte fabriek, gesitueerd tussen de Legeweg en de Gistelse Steenweg in Sint-Andries. De keuze voor de nieuwe locatie, aan de kruising van het kanaal Brugge-Oostende en de Blankenbergse Dijk, was zowel strategisch als noodzakelijk. Rond 1910 werd de nabijgelegen spoorlijn in Sint-Andries verlegd, waardoor de oude locatie minder geschikt werd. De nieuwe fabriek bood Delhaize de mogelijkheid om de productiecapaciteit te vergroten en te profiteren van de gunstige transportverbindingen. Architect was Oscar De Breuck, die rond hetzelfde jaar ook het ontwerp maakte voor de turbinezaal van La Brugeoise aan de Vaartdijkstraat.

Arbeiders verwerken het hout tot borstellijsten en stapelen ze netjes langs de gevels.
Arbeiders verwerken het hout tot borstellijsten en stapelen ze netjes langs de gevels. © Beeldbank, Stadsarchief Brugge, verz. Jaak A. Rau

De Brugse site produceerde dagelijks tot 10.000 borstels en maakte deel uit van Delhaizes uitgebreide industriële netwerk. Dit netwerk telde net voor de Eerste Wereldoorlog 23 eigen werkhuizen: chocoladefabrieken, mosterdfabrieken, een azijnstokerij, een zeepziederij en een verffabriek. Samen produceerden deze handelswaren voor 774 verkooppunten en concessiehouders.

Tweede Wereldoorlog

Op deze foto uit 1920 zien we de arbeiders boomstronken verwerken tot borstellijsten, die netjes gestapeld staan aan de kant van de fabrieksgebouwen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden veel van deze fabrieken stilgelegd door opeisingen, rantsoenering en een tekort aan grondstoffen. De meeste sites, waaronder deze borstelfabriek in Brugge, heropenden na de oorlog niet meer. Het complex werd later overgenomen door de kledingzaak Etam. Hoewel de fabrieksschouw werd gesloopt, bleef het gebouw grotendeels intact als stille getuige van Delhaizes industriële verleden.

Dezelfde locatie anno 2025: hoewel de fabrieksschouw werd gesloopt, bleef het gebouw grotendeels intact als stille getuige van Delhaizes industriële verleden.
Dezelfde locatie anno 2025: hoewel de fabrieksschouw werd gesloopt, bleef het gebouw grotendeels intact als stille getuige van Delhaizes industriële verleden. © Davy Coghe Davy Coghe

Vandaag is de locatie een broedplaats voor creatief Brugge. Onder meer topchef Karen Keygnaert heeft er haar restaurant Cantine Copine, en ook het atelier van kunstenaar Sammy Slabbinck is er gevestigd.

Lees alle afleveringen hier of ontdek zelf het rijke Brugse verleden op www.erfgoedbrugge.be.

Partner Content