Het nieuwe Jaarboek van de koninklijke stedelijke Oudheidkundige Commissie (St.O.C.) is uit. Een groot deel gaat over socialist Gustave Breyne (1914-1998): minister, staatssecretaris, senator, volksvertegenwoordiger, provincieraadslid, schepen, gemeenteraadslid, Wervikaan (tot 1957). Ereschepen Rik Braem uit de Mesenstraat is de auteur.
“Ik putte veel uit het werk van Ieperling Staf Verheye (1920-2019, red.) die in 1994 over Gustave Breyne het boek Van arbeider tot minister schreef”, vertelt Rik (68). “Ik diep in ons artikel de levensloop van Breyne in Wervik uit. Het heel omvangrijk artikel telt in totaal maar liefst 136 bladzijden en een 70-tal foto’s. Ik had er werk aan. Het idee kwam van Luc Decorte en Marc Devroe, twee bestuursleden van de St.O.C.”
Erfgoedhuis
In het archief in het Erfgoedhuis René Defrancq op de Steenakker ligt er heel wat interessant materiaal over de verkiezingen. “Bovendien was het dit jaar een verkiezingsjaar en een goede reden om het te hebben over politicus Gustave Breyne. Luc en Marc stelden me de vraag om dat artikel te schrijven. Ze zijn helpen zoeken in het archief. Die foto’s zijn allemaal zwart-wit. Ze komen onder meer van Westhoek Verbeeldt maar ook van mij persoonlijk en het archief van wijlen ereburgemeester Johnny Goos.”
“Ik heb Gustave als kleine jongen een paar keer gezien toen hij op bezoek kwam bij mijn grootmoeder”, vertelt de ereschepen. “Toen hij al was verhuisd naar Ieper kwam hij op 1 mei naar aanleiding van het Feest van de Arbeid naar lokaal Volkshuis, destijds in de Molenstraat.”
Rik Braem leerde tijdens al dat opzoekingswerken heel wat bij. “Bijvoorbeeld dat Wervik in de jaren 50 een plan had om een overdekt zwembad te bouwen maar daarvoor de financiële mogelijkheden niet had. Het zou komen in de Koestraat waar er vroeger een vuilnisbelt was. De subsidiërende overheid vond die plek niet geschikt. Het moest meer in het centrum liggen.”
Ieper
Gustave Georges Breyne werd geboren in Wervik op 16 februari 1914. Hij overleed in Ieper op 14 december 1998. “Die man had een enorm politiek curriculum maar hij was ook grensarbeider-wever, kasseilegger en mijnwerker tijdens de bezetting”, vertelt Rik. “De figuur Breyne laat ons toe de Wervikse politiek in de periode 1930-1958 te beschrijven, de context te schetsen hoe de eenvoudige Wervikaan en zijn gezin in de periode 1914-1958 leefden en hoe belangrijke nationale gebeurtenissen zoals de Koningskwestie (1945-1951) en de Schoolstrijd (1948-1958) zich ook in Wervik lieten gevoelen.”
“Zijn politieke periode buiten Wervik startte halfweg 1956 toen hij, in opvolging van overleden Ieperling Edgard Missiaen, provinciaal senator werd. Wervik als woonplaats ruilde hij voor de arrondissementele hoofdplaats Ieper begin 1958 omdat de BSP-partijstatuten dat van een provinciaal senator verwachtten. Ondertussen had Gust al ontslag genomen uit de gemeenteraad en het schepencollege dat hij de laatste keer in december 1956 bijwoonde. Albert Deconinck volgde hem op als schepen.” Deconinck zaliger werd later burgemeester en senator.
Koer Verack
Gustave Breyne werd geboren in de Koer Verack. “Toen een beluik van een tiental kleine werkmanswoningen met gemeenschappelijke koer met putwater uit de pomp, een gemeenschappelijk toilet en riolen die loosden in de nabijgelegen Sint-Jansbeek”, schetst Rik.
“Zijn moeder, Blanche Demuysere (Wervik 19 december 1883-Wervik 11 oktober 1915) verloor hij aan tyfus toen hij 1 jaar en 8 maanden was. De kinderen Breyne (drie zonen en één dochter) werden noodgedwongen ondergebracht bij familie. Gustave kwam terecht bij de zuster van zijn moeder, de kinderloze Amélie Demuysere. Ze was gehuwd met Gustave Joseph Breyne, jawel dezelfde voor- en familienaam, die hem met veel liefde opvoedden alsof het hun eigen zoon was. Zij woonden in de Kruisekestraat.”
Het Jaarboek kost 22 euro en wordt in Groot-Wervik gratis thuis bezorgd. Afhalen kan onder meer bij André De Cooman, Nieuwstraat 18. Info: 056 31 09 13.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
