West-Vlaamse Syriëstrijdersriskeren samen 20 jaar cel

Lucas Van Hessche, Olivier Calebout en Abdelmalek Boutaliss in Syrië. (GF)
Laurens Kindt

Drie West-Vlaamse jongeren die zich in 2014 aansloten bij Islamitische Staat en gingen vechten aan het front in Syrië riskeren samen twintig jaar cel. Het federaal parket eiste tien jaar cel voor Olivier Calebout (33), die in Kortrijk strijders ronselde en nu vermist is. Voor Lucas Van Hessche uit Menen en Abdelmalek Boutaliss uit Kortrijk, beiden 25, eist men vijf jaar cel hoewel ze allebei overleden zouden zijn.

Het was een ietwat vreemde bedoening afgelopen maandag. Een proces tegen terroristen is al geen alledaagse bedoening in West-Vlaanderen en lokt meestal heel wat volk. Niets daarvan in de Brugse rechtbank. Geen burgerlijke partijen, geen beklaagden, alleen een procureur van het federaal parket dat alle dossiers over terrorisme coördineert en ook in deze zaak de strafvordering voor haar rekening nam.

De drie beklaagden die terecht stonden, stuurden alle drie hun kat. Verwonderlijk was dat niet: Lucas – officieel Luc – Van Hessche uit Menen sneuvelde vijf jaar geleden al aan het front in Syrië, zijn kompaan Abdelmalek Boutaliss uit Kortrijk stierf bij een zelfmoordaanslag in datzelfde jaar in Irak. Over het lot van Olivier Calebout bestaat heel wat onduidelijkheid. De man werd in juli van vorig jaar opgepakt door Koerdische strijders. Dit na de val van Baghouz, het laatste stukje Syrië dat in handen was van Islamitische Staat. Waar hij zich nu bevindt en of hij nog in leven is, is ook voor de Belgische veiligheidsdiensten een raadsel.

Decathlon

Het federaal parket beschouwt Olivier Calebout als een ronselaar van strijdkrachten. Hij zou in het Kortrijkse actief op zoek gegaan zijn naar jongeren die mee wilden strijden voor Islamitische Staat in Syrië. Omwille van die leidinggevende rol vroeg het parket de maximumstraf van tien jaar effectief. De twee anderen riskeren elk vijf jaar voor lidmaatschap van een terroristische organisatie, ook de maximumstraf. “Ze hadden hun vertrek goed voorbereid en wisten waaraan ze begonnen”, zei procureur Ester Natus. “In de weken en dagen voor hun vertrek haalden ze hun spaarrekeningen leeg. Calebout en Van Hessche kochten in de Decathlon de nodige kleren en survivalspullen en diabetespatiënt Boutaliss haalde nog een flinke voorraad medicatie in de apotheek op de dag voor hij vertrok”, klonk het. Op 11 juni was het zover en vertrokken Calebout en Van Hessche naar Turkije, om van daaruit door te reizen naar Syrië. In Istanboel kregen ze het gezelschap van Boutaliss. Eenmaal aangekomen in Syrië namen ze andere namen aan. Olivier Calebout werd ‘Abu Shayfudeen’, Lucas Van Hessche ging voortaan als ‘Abu Nusaybah’ door het leven en Abdelmalek Boutaliss liet zich ‘Abu Ibrahim’ noemen.

Pizza en smoothie

In Syrië leken de drie West-Vlamingen het goed naar hun zin te hebben, ondanks de bloederige oorlog die er uitgevochten werd en de wreedheden waaraan onder andere Islamitische Staat zich bezondigde. In filmpjes en op foto’s die ze zelf verspreidden via sociale media, was te zien hoe ze zich te goed deden aan smoothies, pizza en chips, een frisse duik namen in de zee en het plezier dat ze beleefden toen een kudde schapen de rijbaan versperde en ‘Abu Nusaybah’ – kalashnikov in de hand – de beesten moest wegjagen. Lucas Van Hessche – ooit een beloftevolle kickbokser bij Team Bushido in Kortrijk, gaf er boksles.

Lucas Van Hessche, centraal op de foto, een half jaar voor hij vertrok naar Syrië. (archief BWB)
Lucas Van Hessche, centraal op de foto, een half jaar voor hij vertrok naar Syrië. (archief BWB)

Het plezier stond echter in schril contrast met de angst waarin hun familie in België leefde. Idriss en Pol, de vaders van Abdelmalek Boutaliss en Lucas Van Hessche, reisden hun zonen in juli 2014 achterna en slaagden erin om samen met Dimitri Bontinck, vader van de gekende Jejoen, Abdelmalek en Lucas te spreken. Ondanks verwoede pogingen lukte het hen echter niet om de twee terug mee naar België te krijgen. De angst voor de Belgische justitie en de trouw aan de zwarte vlag van IS wogen blijkbaar te zwaar door.

Zelfmoordaanslag

Niet terugkeren zou een fatale beslissing blijken. Twee keer al werd hij valselijk dood verklaard, maar op 12 augustus 2015 bleek Lucas Van Hessche toch gesneuveld te zijn aan het front. De jongeman, amper 19 jaar oud, liet het leven in Al-Hasakah in het noordoosten van Syrië bij de grens met Irak en Turkije. Drie maanden later volgde Abdelmalek Boutaliss. Omwille van zijn diabetes had die nog niet echt gevochten in de strijd, maar hij liet zich wel overhalen om een zelfmoordaanslag te plegen. Op 11 november 2015 reed Boutaliss met een wagen vol explosieven in op een konvooi van het Iraakse leger. Volgens Islamitische Staat raakten daarbij drie zware legervoertuigen vernield en sneuvelden alle inzittenden. Van Olivier Calebout is voorlopig geen spoor. Onderzoekers van de VUB vonden vorig jaar wel zijn zoontje van anderhalf jaar oud terug in Syrië. Het kind was ondervoed, de moeder was omgekomen en men vreesde voor het leven van de kleine jongen. Hoe het kind het ondertussen stelt en waar hij zich bevindt, is niet duidelijk.

Op 21 december velt de Brugse rechtbank een oordeel over de drie Syriëstrijders. (LK/CLL/AFT)

Waarom doden vervolgen?

Het lijkt ietwat onzinnig om vijf jaar cel te eisen voor een overledene, maar dat is het niet. Omdat er geen officiële overlijdensakte is van Lucas Van Hessche en Abdelmalek Boutaliss, koos het federaal parket ervoor om voor hen toch een straf te eisen. Dat is overigens niet de eerste keer. Ook in de rechtbank van Kortrijk werd een overleden gewaande Syriëstrijder – Kortrijkzaan Yassine H. – al veroordeeld tot vier jaar cel. Abdelmalek Boutaliss zelf werd in januari 2018, ruim twee jaar na zijn vermeende overlijden, al veroordeeld tot vijf jaar cel voor terroristische dreigementen. Mochten Lucas Van Hessche en Abdelmalek Boutaliss alsnog blijken te leven en boven water komen, heeft het parket met een eventueel vonnis meteen een reden om ze achter tralies te zetten. (LK)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier