Geen ‘foltering’ maar ‘onmenselijke behandeling’. Door de feiten anders te bestempelen kan de zaak rond de verregaande mishandeling van twee Brugse broers door hun stiefmoeder dan tóch door de correctionele rechtbank behandeld worden. In 2022 had die zich onbevoegd verklaard, maar de kamer van inbeschuldigingstelling (KI) in Gent zag dat anders. “We zijn veel tijd verloren, maar nu kan het proces eindelijk beginnen.”
Het dossier legde al een ware lijdensweg af, voor de start van de feiten moeten we terug naar 2009. W.M. (51), de moeder van de Brugse broers Bavo (23) en Joran (26), begon toen een relatie met V.V. (44). In 2010 stapten de Brugse dames in het huwelijksbootje en ze kregen samen een dochtertje. Volgens hun advocate Emma Teerlinck was dat de start van de problemen voor de jongens.
“Hun moeder begon overal briefjes met verwensingen te vinden”, stelt meester Teerlinck. “Er kwamen ook brieven toe met gruwelijke doodsbedreigingen aan het adres van de moeder, haar nieuwe partner en hun dochtertje. De auto werd bekrast en er werd meermaals brand gesticht.”
Omdat de brieven in het kinderlijk handschrift van de jongens – toen amper 9 en 11 jaar oud – waren opgesteld, viel de verdenking meteen op hen. Zij ontkenden alles, maar werden niet geloofd. “Zelfs hun eigen vader geloofde hen niet en sloeg hen opdat ze zouden bekennen wat ze deden”, zegt meester Teerlinck.
Opgesloten
Vader D.V. (47) en zijn nieuwe partner P.V. (52) sloten de jongens soms dagenlang op in hun kamer om te vermijden dat ze nieuwe feiten zouden plegen. “De oudste werd met kleren en al onder een ijskoude douche gezet en moest daarna in dezelfde kledij rondlopen”, aldus meester Teerlinck. De jongens belandden in jeugdinstellingen en psychiatrische ziekenhuizen. Toch bleef de moeder doodsbedreigingen krijgen. Bij een exemplaar van 15 juni 2012 stak zelfs een uit elkaar getrokken Playmobilpoppetje.
Het zou uiteindelijk nog tot eind 2013 duren voor stiefmoeder V.V. door de mand viel. Ze bracht toen een verpakt fototoestel van de moeder als kerstgeschenk naar de jongens in de instelling. Toen een begeleider het pakje opendeed, bleek de lens van het fototoestel vernield en het wenskaartje van de moeder omgewisseld door een blanco exemplaar. Toen de moeder dat vernam, verbrak ze haar relatie met V.V. onmiddellijk. De stiefmoeder raakte in nog nauwere schoentjes toen haar DNA op het Playmobil-poppetje werd aangetroffen.
Deskundige
Eind 2020 kwam een schriftdeskundige uiteindelijk tot de conclusie dat V.V. ook de dreigbrieven had geschreven. “Ze had het geschrift van de zonen op vernuftige wijze nagebootst. De zonen moesten koste wat het kost het huis uit om plaats te ruimen voor het dochtertje. Door haar manipulaties werden mijn cliënten emotioneel verworpen door hun ouders en voor jaren in een instelling gedumpt. Het is volstrekt onbegrijpelijk dat iemand vier jaar lang twee kinderen psychologisch kan mishandelen. Alleen hun grootvader is altijd in hun onschuld blijven geloven”, aldus meester Teerlinck.
De Brugse raadkamer stuurde V.V. naar de correctionele rechtbank wegens foltering, schriftvervalsing en valsheid in informatica. Ook de ouders en de nieuwe partner van de vader werden vervolgd. Maar op 14 november 2022 verklaarde de Brugse correctionele rechtbank zich onbevoegd om te oordelen over de zaak. Foltering van minderjarigen door een gezagsfiguur is immers een misdaad die enkel door het hof van assisen behandeld kan worden.
Terug naar af
De broers reageerden destijds ontgoocheld op de beslissing. “We zaten jaren onschuldig in een instelling en werden aanzien als criminelen”, stelde Joran toen. “Volgens mijn psycholoog zullen we deze zaak pas kunnen verwerken na het vonnis.”
Het hof van beroep in Gent volgde in april 2023 de stelling van de Brugse rechtbank, maar na cassatieberoep werd het arrest op 19 september 2023 vernietigd. Het Hof van Cassatie stuurde het dossier toen naar de kamer van inbeschuldigingstelling in Gent en die verwees het dinsdag uiteindelijk terug naar af: de Brugse correctionele rechtbank.
“Maar niet zonder de fout van de raadkamer van destijds recht te zetten”, zegt meester Teerlinck. “Door de feiten als ‘onmenselijke behandeling’ te bestempelen in plaats van ‘foltering’, kan de correctionele rechtbank er nu over oordelen.”
Naast de voormalige stiefmoeder werden ook moeder W.M., vader D.V. en zijn partner P.V. door de KI naar de Brugse strafrechter doorverwezen. Ook zij moeten zich verantwoorden voor onmenselijke behandeling. Bij de vader en zijn partner wordt daar ook nog opzettelijke slagen en verwondingen aan toegevoegd.
Schaamte
Wellicht zal de zaak nog vóór het zomerreces worden ingeleid. “Ik ga ervan uit dat dit dossier met voorrang behandeld zal worden, want er is al genoeg tijd verloren. Eindelijk kunnen we eraan beginnen en de KI oordeelde alvast dat de feiten niet verjaard zijn”, besluit meester Teerlinck.
Ook de broers zelf reageren opgelucht. “Dit is al een ware kruistocht geweest voor die jongens, maar eindelijk is het einde in zicht”, zegt hun grootvader. “We hopen nu snel naar de correctionele rechtbank in Brugge te kunnen. Na meer dan tien jaar wordt het tijd om alles te kunnen afsluiten.”
V.V. is altijd blijven ontkennen dat ze de jongens erin heeft geluisd. “Het dossier bevat geen enkel concreet bewijs en bij twijfel moet ze worden vrijgesproken”, zo stelde haar advocate destijds. W.M., D.V. en P.V. hebben altijd gewezen op de dubieuze rol van de stiefmoeder en drukten eerder al hun spijt uit. “Wij schamen ons dat we onze zonen al die jaren niet hebben geloofd”, luidde het. (AFr)
