Op zoek naar Mira

In zijn warme Lijsternestje in Ingooigem pende Stijn Streuvels tot op hoogbejaarde leeftijd talloze romans neer. Zijn verhalen speelden zich af in zijn eigen streek, de achtertuin van West-Vlaanderen met de groene heuvels en de Schelde als rooilijn. Een van die verhalen was ‘De teleurgang van de Waterhoek’, over het afschaffen van de veerdienst, een vrouw die weet wat ze wil en de intrede van de moderne wereld in een slapend gehucht. Het boek vormde de inspiratiebron voor een wandel- en een fietsroute.

De Waterhoekroute (52 km) doet het mooie zuiden van West-Vlaanderen aan. Na een rustige start langs het Kanaal Bossuit-Kortrijk fietsen we via het Guldensporenpad en de Trimaarzate naar de Avelgemse Scheldemeersen. De route loopt hier voor een stuk gelijk met de Mira-wandelroute (12,2 km), genoemd naar de vrouw uit ‘De teleurgang van de Waterhoek’. Ook de vierde Scheldearm is genoemd naar Mira. Hier speelt het verhaal van Streuvels zich af. Enkele huisjes in de Waterhoek lijken nog altijd uit die tijd te stammen.

Waar we met de fietsroute slechts vluchtig kennismaken met de meersen, gaat de wandelroute een stap verder. Je wordt er werkelijk in ondergedompeld en beleeft er de prachtige natuur van op de eerste rij. Vooral de coupure Marcel Deweer, genoemd naar de voorvechter voor het behoud van de natuur in de afgesneden Scheldearmen, is een absolute parel. De wandelroute verkent verder via verrassende boerenwegels en kerkpaadjes de iets hoger gelegen Avelgemse kouters.

Terug naar de fietsroute waar we plattelandswegen ons naar Tiegemberg leiden, een heuvel waarop Streuvels graag de benen strekte. De romanschrijver liet zich verleiden om over Tiegem een toeristische brochure vol te pennen. Vet betaald, dat spreekt. Je vindt er het wandelnetwerk Land van Streuvels en een naar hem genoemde bewegwijzerde wandelroute (6,4 km).

Net voor de top van de heuvel staat de Witte Bergmolen. De goed onderhouden grasvlakte voor de molen werd in 1942 als decor gebruikt voor de film ‘De Vlaschaard’. Het is door deze opnames in volle oorlogsperiode dat Streuvels even het etiket van collaborateur kreeg opgeplakt.

De afdaling van de Tiegemberg richting Anzegem biedt een fenomenaal panorama op de Leievallei. Op de weg naar Ingooigem ligt in een 90°-bocht de Sterhoekhoeve waar je een hoevepicknick (www.hoevepicknick.be) kan reserveren.

Enige actieve watermolen

De landelijke wegen hebben een zuidelijke charme. De watermolen van het Hof ter Walskerke in Anzegem draait nog altijd. Het zou de enige nog werkende watermolen van West-Vlaanderen zijn… Het historische boerenhof, de vorige eigenaars overleden in 2015, is pas verkocht. Hopelijk wordt dit fijne stukje erfgoed bewaard.

We volgen de zachte ring rond Anzegem langs kasteel Hemsrode waar elk jaar Eventing Waregem plaatsvindt, dit jaar op 23 september. In het bos achter het kasteel groeien in het voorjaar wilde boshyacinten.

Tijdens een lange klim naar de grens met Oost-Vlaanderen zien we links en rechts diep ingesneden kleine groene valleitjes. Eenmaal op de heuvelkam zitten we perfect op de scheiding tussen de Leievallei en de Scheldevallei. De afdaling brengt ons langs monumentale hoeves als ‘t Voldersveld.

Bloemen langs de Schelde

De oude Scheldearm in Waarmaarde is ook zo’n groene oase. Vroeger lag de steenkoolcentrale van Ruien aan de overkant van de rivier. Nu wordt hier volop gewerkt aan de bouw van een nieuwe sluis. Het jaagpad langs de Schelde tot in Bossuit brengt ons langs bloemrijke graslanden waar Streuvels ongetwijfeld een veelkleurige omschrijving van zou kunnen geven.

(Marijn Follebout)

Praktisch

Waterhoekfietsroute

Start en gratis parking: Pompgebouw Bossuit, Doorniksesteenweg 402, Bossuit (Avelgem)

Afstand: 52 km

Volg: zeshoekige bordjes

Sommige stukken van de route zijn onverhard.

Mirawandelroute

Start en gratis parking: Sint-Martinuskerk, Daniël Vermandereplein, Avelgem

Afstand: 12,2 km

Volg: zeshoekige bordjes

Stevig schoeisel is aangeraden. Sommige stukken kunnen nat zijn. De route is niet toegankelijk voor kinderwagens en rolstoelen.

De verfilming van het boek in Oost-Vlaanderen

Miraroute in Waasmunster

Het boek van Streuvels werd in 1971 door scenarist Hugo Claus en regisseur Fons Rademakers bewerkt tot een bioscoopfilm. ‘Mira’ met Willeke van Amelrooy en Jan Decleir in de hoofdrollen werd onthaald als een schandaalfilm vanwege de plukjes bloot, en werd een kassucces. De bewegwijzerde Miraroute (27,4 km) doet zowel het Waasland als het Scheldeland aan. Je passeert onder andere het kasteel Blauwendael (foto). De route start aan de Mirabrug (Hamveer) in Hamme.

www.vvvwaasmunter.be

Gehucht Waterhoek in Berlare

De veerdienst over de Schelde speelt een belangrijke rol in het boek van Stijn Streuvels. Tussen Berlare en Appels, deelgemeente van Dendermonde, vaart misschien wel het oudste veer op de Schelde. De filmploeg streek hier begin jaren zeventig neer. Na de opnames werd aan de kant van Berlare het gehucht ‘Waterhoek’ gedoopt. Als je moet wachten op het veer die om het half uur vaart, wacht je best in Taverne ‘t Veerhuis waar de herinnering aan de opnames levendig wordt gehouden.

De Mirabrug in Hamme

In het boek van Streuvels wordt de veerdienst over de Schelde vervangen door een brug, een verwijzing naar de ‘moderne tijd’ die zijn intrede doet. Deze ijzeren brug over de Durme die dateert van eind negentiende eeuw werd in de film gebruikt als rekwisiet. Na de opnames werd de voetgangers- en fietsersbrug herdoopt tot Mirabrug. Aan de Hamse kant is een uitgebreide parking van waar verschillende wandel- en fietstochten vertrekken. Vlakbij ligt het natuurgebied Den Bunt, dat zeker een verkenning waard is.

Fietsen langs de waterkant

De Mirabrug en het gehucht Waterhoek in Berlare kan je perfect in één mooie dagtocht aandoen. De 49 kilometer lange fietstocht heeft wel meer moois te bieden. De route wordt bewegwijzerd met knooppunten en doet onder andere de jaagpaden van de Schelde en de Durmeen het mooie centrum van Zele aan. De route start aan de Mirabrug. Volg knooppunten 90 – 49 – 60 – 98 – 95 – 90 – 83 – 76 – 73 – 79 – 82 – 80 – 78 – 28 – 35 – 40 – 46 – 43 – 39 – 42 – 47 – 79 – 90.