Couturier Edouard Vermeulen: “Schoonheid maakt mij intens gelukkig”

Hij kleedt al jaren koninginnen en prinsessen en mag zich sinds een drietal jaar baron noemen. Toch blijft couturier Edouard Vermeulen er bescheiden bij. Een verfijnd, aimabel man zonder kapsones. Discreet zoals zijn creaties.

We spreken af in de Brusselse Natanboetiek aan de Louizalaan, waar Edouard Vermeulen ooit begonnen is als interieurontwerper. Hij huurde er een kleine showroom in een statig herenhuis waar het toenmalige couturehuis Paul Natan gevestigd was. Toen het couturehuis in 1983 zijn deuren sloot en het cliënteel op zijn honger bleef, besloot Edouard Vermeulen om de switch van interieur naar mode te maken en het couturehuis over te nemen onder de naam Natan. Hij zette meteen een heel duidelijke stijl neer: tijdloze soberheid met een eigentijdse twist. Ondertussen runt hij al 37 jaar het huis Natan en is hij altijd trouw gebleven aan zijn DNA.

“Toen ik mij als interieurontwerper wou vestigen, was de Louizalaan een logische keuze. Ik kende de laan van toen ik kind was; de mooie winkels en de fraaie verlichting spraken tot mijn verbeelding. Voor een jonge starter was het misschien een ambitieuze keuze, maar wel de juiste voor het cliënteel dat ik voor ogen had. Een paar jaar later werd het modehuis gesloten en heb ik de stap gezet van interieur naar mode. Het was een nieuwe start voor mij. Op zich zijn er veel parallellen tussen mode en interieur: je vertrekt vanuit de materialen, je bedenkt vormen en daarna breng je accenten aan. In de prille jaren tachtig draaide de mode vooral rond prêt-à-portermerken zoals Olivier Strelli, Scapa en Kenzo. Ik heb meteen hoog gemikt: een couturecollectie in een mooi pand. Ik heb mezelf altijd als couturier beschouwd, niet als ontwerper. Als couturier creëer je op maat van de klant.”

“Later is daar ook prêt-à-porter bijgekomen omdat we de mensen ook betaalbare mode wilden aanbieden. Een correcte prijs-kwaliteit vind ik heel belangrijk, naast comfort: ik wil dat vrouwen, ongeacht hun lichaamsbouw of leeftijd, zich goed voelen in mijn kleren.”

Velen associëren Natan met het koningshuis, hoe bent u couturier aan het Hof geworden?

“Dat is eerder toevallig gebeurd. Mijn eerste defilé dat ik in Brussel gaf, was gelinkt aan een fundraising voor de Brailleliga die onder Hoge Bescherming stond van koningin Fabiola. Haar aanwezigheid op het defilé was het begin van een lange samenwerking met het koningshuis. Ook koningin Paola werd klant, jaren later gevolgd door de prinsessen Mathilde en Claire, die beiden getrouwd zijn in Natan. Koningin Maxima is al 20 jaar trouwe klant. Ze kwam hier nog voor haar huwelijk, toen ze in Brussel verbleef. Koningin Silvia van Zweden draagt ook al jaren Natan. Ze had al veel van ons couturehuis gehoord. Toen ze op bezoek was bij haar broer die in Eupen woont, kwam ze langs in onze boetiek en is ze een vaste klant geworden. De koningshuizen zijn in evolutie, zowel wat hun stijl als wat hun manier van opvoeden betreft, het is een hele nieuwe generatie. Daarom ben ik blij dat we sinds kort kunnen samenwerken met prinses Elisabeth, rekening houdend met haar leeftijd en haar persoonlijkheid. Het resultaat was telkens geslaagd. De ecru manteljurk die ze droeg op haar 18de verjaardag, is heel goed onthaald.”

Ik hou ervan om mensen te helpen, altruïsme is mijn kompas in het leven

“Het feit dat Natan gedragen wordt in koninklijke kringen, komt onze bekendheid weliswaar ten goede, maar dat vertaalt zich niet echt in hogere verkoopcijfers.”

“Dat belet niet dat ik heel dankbaar ben dat ik al die jaren al voor verschillende koningshuizen mag werken. Dat we een boetiek in Amsterdam geopend hebben, heeft wel deels met de populariteit van koningin Maxima te maken. Ze draagt al 20 jaar Natan en daardoor komen we ook in the picture in Nederland, al 40 collecties lang. In die zin voel ik het als een samenwerking aan.”

Hoe zou u de Natan-vrouw kunnen omschrijven?

“We hebben een heel mooi en trouw cliënteel, vooral in Vlaanderen. We openden eigen boetieks in Roeselare, Knokke, Antwerpen en Gent, en daarnaast verkopen ook tal van multimerkenboetieks onze collectie. De meeste klanten situeren zich tussen de 40 en de 70 jaar, maar het gebeurt ook vaak dat we drie generaties binnen dezelfde familie kleden. Zeker als het om huwelijken gaat. Voor de kleindochter creëren we de bruidsjurk en we naaien ook de feestoutfits van moeder en grootmoeder.”

“Door de jaren heen is Natan geëvolueerd, net als de mode op zich. De grootste verschuiving in de mode is de verjonging. De collectie wordt nu door verschillende generaties gedragen. Vroeger kleedden grootmoeders zich oud, nu gaan ze voor kleur, voor vlotte outfits, ze dragen sneakers, ze gaan sporten. Kortom, de curve van de generaties is afgevlakt. Casual is de norm geworden. Wanneer ik de foto’s van mijn doopsel bekijk, zie ik dames in tailleur en zelfs met een hoed op. Vrouwen gingen toen heel elegant en gesofisticeerd gekleed. De tijd dat zakenvrouwen mantelpakjes droegen, is voorbij. Wat de vrouw nu koopt, moet haar een jongere uitstraling geven dan haar werkelijke leeftijd. Soms merk ik dat de dochter klassiekere outfits kiest dan de moeder.”

Ik wil dat elke vrouw zich goed voelt in mijn kleren

“Ondanks de casual trend wil ik toch een lans breken voor de elegantie. Het gaat om de juiste outfit voor de juiste omstandigheden en, last but not least, om de attitude: het zijn je houding en je uitstraling die je elegant maken.”

Hebt u na al die jaren in Brussel nog voeling met uw West-Vlaamse roots?

“Jazeker, ik kom nog altijd graag naar mijn geboortestreek terug. Ik ben in Ieper opgegroeid. Ik heb daar lagere school gelopen, maar vanaf mijn elfde ging ik naar een Franstalig internaat. Mijn ouders waren tweetalig en kozen voor een Franstalig internaat zodat ik perfect tweetalig was, dat was zo in die tijd. Ik heb goede herinneringen aan mijn tijd in Ieper. Ik associeer mijn jeugd met gezellige familiemomenten thuis en met vakanties in Knokke. Mijn familie is altijd doordrongen geweest van de West-Vlaamse nuchterheid. Gezond verstand was belangrijker dan boekenwijsheid, zei mijn grootvader altijd, hij vond het belangrijk dat je als mens veelzijdig was. Mijn moeder heeft ons altijd met beide voeten op de grond gehouden, ver van alle pretentie. Als je iets goed deed, kon het altijd nog beter. Ik denk dat die drive in de West-Vlamingen ingebakken zit. Soms vraag ik mij af vanwaar dat komt. Misschien is het door het feit dat onze streek veel geleden heeft onder de Eerste Wereldoorlog, en toch een ongelooflijke veerkracht had. Die typische uitspraak We moet’n erdeure is de West-Vlaamse versie van Yes we can . Ik zie die drive overal: bij de verkoopsters in mijn boetieks en bij de stielmannen die aan mijn nieuwe huis in Knokke gewerkt hebben. Ze spraken nooit over problemen, enkel over oplossingen. Ik waardeer die beroepsfierheid en ook die positieve energie.”

“Die gedrevenheid vind ik ook terug bij mijn ouders. Ze zijn nu 95 en 90 jaar en wonen nog altijd in het ouderlijke huis. Ze kunnen niet stilzitten, ze hebben altijd een perspectief. Dat vind ik geweldig. Ik herken mezelf in hen. Ik ben er nu 63 en soms vragen mensen mij wel wanneer ik met pensioen ga. Ik denk er niet aan, ik wil mijn modehuis blijven leiden. Mijn hele leven draait rond mijn werk, het houdt me scherp. Mijn aandacht voor detail verslapt nooit: wanneer ik een van mijn boetieks binnenstap, check ik altijd of de etalage perfect is. Ik verwacht dat ook van mijn medewerkers. Als klanten hier binnenkomen, moet alles perfect zijn. In een luxeboetiek moet alles gewoon kloppen. En er moet méér zijn dan enkel kleren: de beleving en de sfeer zijn ook belangrijk. Daarom bied ik kunstenaars een podium aan in de boetieks. Op die manier ontdekken onze klanten nieuw talent.”

Wat is uw relatie met luxe en geld?

“Voor mij persoonlijk staat luxe gelijk aan schoonheid. Ik geniet bijvoorbeeld als ik in Parijs rondwandel, de pracht van de stad geeft mij zoveel positieve energie. Ik ben een tijd geleden naar de tentoonstelling rond Harper’s Bazar in le Musée des Arts Décoratifs gegaan. De esthetiek, elegantie en vernieuwing die de mode van de jaren vijftig bracht, is fantastisch.”

Prachtige foto’s, mooie creaties, kunst of de toevallige schoonheid van elke dag zijn mijn vitaminen

“Prachtige foto’s, mooie creaties, kunst of de toevallige schoonheid van elke dag zijn mijn vitaminen. Luxe staat niet gelijk aan glamour. Luxe kan ook pure eenvoud zijn. Onlangs kocht ik een vaasje in Parijs en terwijl ik hier langs een bloemenwinkel voorbijging, zag ik mooie rode dahlia’s. Ik heb ze gekocht voor mijn vaasje. Ik heb de vaas drie keer verplaatst tot ik het perfect vond. Van zo’n eenvoudige schoonheid word ik intens gelukkig.”

“Ik ga ook bewust met geld om. Ik ben opgevoed met het principe dat je niet rijk genoeg bent om slecht aan te kopen. Beter één mooi stuk dan tien mindere stukken. Dat geldt ook voor decoratie of kunst. Ik spaar liever voor een stuk waar ik helemaal achtersta. Ook op zakelijk vlak ben ik nooit verder gegaan dan mijn mogelijkheden. Dat maakt dat we een gezond bedrijf zijn dat deze crisis kan overbruggen dankzij onze reserves en dankzij het feit dat we vooral een lokaal cliënteel hebben. Anderzijds heb ik wel bewondering voor mensen die risico’s durven te nemen; je kan veel sneller groeien als je risico’s neemt, maar het is niet aan mij besteed. Ik heb nooit de ambitie gehad om wereldwijd winkels te hebben. Ik ken mijn grenzen en ik probeer mijn bedrijf goed en ethisch te runnen en ook het overzicht te bewaren. Ethiek zit in mijn roots ingebakken, het is ook de rode draad door mijn bedrijf. Het gaat van eerlijke prijzen voor mijn kleren, over de manier waarop ik mijn personeel behandel tot het correct betalen van mijn belastingen. Ik vind het belangrijk dat alles zuiver op de graat is. Als je integer bent als bedrijfsleider, geef je dat ook door aan je mensen. Ik vind het essentieel om te kunnen werken in een positieve sfeer. Ik kan niet in conflict leven. Alles wat hier gebeurt, is teamwork. Ik duld ook geen ego’s in mijn team, dat werkt hier niet. Wij luisteren naar elkaar en leren van elkaar. Ik vind het zalig om te vergaderen met mijn mensen en te overleggen. Binnen en buiten het werk hou ik ervan om mensen te helpen, in hun leven en carrière. Altruïsme is mijn kompas in het leven. In het Frans bestaat er een mooi woord voor: la bienveillance .” (Lut Clincke)