Emma Meesseman blijft nuchter ondanks het succes: “Je moet altijd voor de passie gaan, nooit voor het geld”

Historisch: de Belgian Cats hebben het EK basketbal gewonnen. Net hiervoor hadden we nog een gesprek met leading lady Emma Meesseman. Hoewel ze alles stap per stap wil doen, is ze in haar achterhoofd ook al bezig met de lange termijn. “Ik hoop in elk geval dat ik ooit zélf mag beslissen wanneer het stopt, en niet mijn lichaam.”

Dit interview werd afgenomen voor het EK basketbal.

Don’t just be a lady, be a legend prijkt er op het T-shirt van Meesseman. Het is wat contradictorisch. Het weerspiegelt mooi de ambitie die ze heeft maar tegelijkertijd ga je de Ieperse nooit betrappen op grootspraak. We spreken Emma bij haar thuis waar ze zichtbaar van de zon en het weekend genoten heeft. “Gaan wandelen, een barbecue. En voor de rest…” “De was doen?”, springt haar moeder plagerig bij. “Ik help wel”, grijnst Emma.

De paar daagjes ontspanning doen niets af aan de voorbereiding voor het EK basketbal volgende week, een van de hordes die moet genomen worden voor het ultieme doel van de Belgian Cats: de Olympische Zomerspelen in 2024. Maar daar zit haar hoofd nog niet. “In alles wat ik doe, is het stap per stap. Match per match. Een aanpak die altijd gewerkt heeft. Voor dit EK is de eerste ronde overleven een must en dan kijk ik naar de top 6, om daar zo hoog mogelijk te eindigen.”

Intussen is Chicago Sky in de VS een sterk seizoen aan het neerzetten. Spijt dat je er dit seizoen niet bij bent in de WNBA?

“Ik ben blij voor hen, maar nee. Ik heb al veel meegemaakt binnen de WNBA, dus het is niet dat ik last heb van fomo (angst om iets te missen, red.). Maar wie weet ga ik deze zomer nog terug. Volgens de nieuwe regels zou ik wel kunnen aansluiten. Al lijkt het uitzicht op vakantie wel zalig. Het ziet er voorlopig naar uit dat ik twee maanden tijd ga hebben, wat eigenlijk nog bijna nooit gebeurd is. Ik kan die rust wel efkes gebruiken, het is een heftig seizoen geweest.”

Je moet letterlijk en figuurlijk wel veel ballen in de lucht houden, als je én in Turkije, én in de VS, én bij de Belgian Cats speelt…

“Die competities lopen ook niet altijd door elkaar. Bovendien heb ik bij elk van die ploegen zowat een andere rol. Ik denk dat ik wel het soort speelster ben die gemakkelijk andere rollen kan aannemen. Dat gevoel van thuiskomen vind ik nog altijd bij de Cats. Daar probeer ik wat meer de leiding te nemen, bij Fenerbahçe is dat meer speldistributie en in Amerika is het nog weer anders. Ik kijk altijd naar wat de ploeg nodig heeft en de coaches nemen mij ook voor wie ik ben. Ik denk niet dat ik ooit Europa ga laten vallen, zelfs als er straks meer geld vloeit naar de WNBA door een nieuwe televisiedeal. Hoe goed je ook bent: je moet altijd gaan voor de passie, nooit voor het geld.”

Wat opvalt is dat je altijd zo nuchter blijft. Is de verleiding niet groot om naast je schoenen te gaan lopen?

“Absoluut niet. Ik zou het verschrikkelijk vinden als mensen dat zouden zeggen of vinden van mij. De mensen rondom mij houden me bovendien met de voeten op de grond. Dat zal dus nooit het geval zijn, nee. Toen mijn mama basketbal speelde, was het voor haar geen optie om naar het buitenland te gaan. Maar ze zei altijd dat ze mij dat niet zou ontzeggen. Als ik eerst volop voor mijn diploma was gegaan, had ik vast heel wat gemist. Daar ben ik me erg van bewust. Mijn mama was altijd mijn idool, maar thuis werd er nooit veel over basketbal gebabbeld. Ze is altijd mijn mama geweest, niet mijn coach. (denkt na) Wat ik wilde, was een droom. Geen doel. Voor kinderen is dat vandaag anders. Zij zien dat het realistisch is dat iemand bij de Belgian Cats kan geraken.”

Welke raad zou je beginnelingen meegeven?

“Plezier beleven. Altijd. Het is hard werken, ja. Maar je mag nooit je plezier verliezen. Kinderen krijgen vaak al zoveel druk opgelegd door sociale media of hun ouders. En doe zoveel mogelijk verschillende dingen. Tot mijn zestiende ben ik naar de scouts geweest, speelde ik tennis en ging ik op tekenkamp. Dat heeft van mij een betere speelster gemaakt. Ik kan weg zijn van huis en mijn plan trekken dankzij de scouts. En met tekenen kan ik mijn gedachten verzetten, wat soms nodig is. Vooral in het buitenland merk je soms dat de school erbij inschiet, of dat kinderen niet gewoon kinderen kunnen zijn. Als het talent er is, komt het er wel uit.”

Maar toch zou niemand vreemd opkijken als je wél naast je schoenen zou lopen. Als je kijkt naar je palmares, van MVP in een WNBA-finale tot op de koffie mogen bij Obama…

“Ahja, juist. Dat vergeet ik altijd, van Obama. (lacht) Maar nog eens: ik denk dat basket geen reden is om te gaan zweven. Als er nieuwkomers in de ploeg staan, geef ik aan dat ik ook maar een speelster en mens ben.”

Maar als je daar pakweg staat in het Witte Huis, denk je toch vast: hoe is dat klein meisje uit Ieper in godsnaam hier beland?

“Ja, dat wel. Toen ze mij vroeger vroegen wat ik later wilde worden, vond ik dat altijd een moeilijke vraag. Ik zei altijd profbasketster, met hetzelfde idee als het meisje naast mij dat prinses antwoordde. En alles wat je ooit gedroomd hebt, gebeurt plots. Dan speel je in de WNBA, word je kampioen… Heel raar. Alleen al dat EK met de Cats of de Olympische Spelen. Dat is zot als je daar eens bij stilstaat. Ik merk dat als mijn familie eens naar de States afzakt en daar de weg al kent. Dat was niet het grote doel dat we voor ogen hadden, maar we appreciëren dat wel. Mijn opa, die hiernaast woont en 91 jaar is, beseft het wel niet altijd. Elke dag zoekt hij in de krant naar mijn naam. Een gewoonte die hij heeft overgehouden van toen de naam van mijn mama erin stond. Hij is het zo gewoon om naar kleine artikels te zoeken, dat het soms niet meer opvalt als het een groot stuk is. (lacht) Maar hij haat het tegelijkertijd dat ik weg ben. Zou je hier niet werken?, vraagt hij dan. In de Delhaize wat verderop of rondleidingen geven op de Engelse kerkhoven omdat je Engels zo goed is? Dat vind ik ergens ook wel mooi, dat ik voor hem gewoon Emma ben.”

Kan je het zelf verdragen om zo lang van thuis te zijn?

“Ik ben wel graag thuis, maar nooit lang. Na mijn blessure was dat wel zo. Cru gesteld: die blessure kwam er op het goeie moment. Want de afgelopen jaren is er veel gebeurd: ik ging van Washington naar Chicago, van Rusland naar Turkije… Ik haat verandering en plots in een jaar veranderde alles. Ook bij de Cats. Door die blessure was ik even gewoon weg van basket. Het is soms belangrijk dat je met je gedachten even elders kan zijn. Zodat je lichaam zich kan herladen. Ik zie mijn vrienden niet zo vaak en plots was er tijd voor mijn metekindje dat geboren was en om wat meer tijd met opa te spenderen. En toen die blessure voorbij was, was ik ook weer klaar om erin te vliegen.”

Heb je je nooit zorgen gemaakt of de vraag gesteld: wat als de goesting wegblijft?

“Dan is het gedaan met m’n carrière. Ik heb altijd gezegd dat de passie groter moet zijn dan wat je achterlaat. Ja, je mist veel van je sociaal leven, maar als de passie groot is, kan je dat aan. Als de balans verkeerd zit, moet je stoppen. Maar je ziet wel iedereen rond je ouder worden en beseft soms hoeveel je mist.”

Heb je dat gevoel nog meer sinds je vorige maand 30 bent geworden?

“Die gedachte is er al efkes. Maar de passie voor dat leven is nog altijd groter. Ik hoop in elk geval dat ik het ooit zélf mag beslissen wanneer het stopt, en niet mijn lichaam. Ik wil mijn lichaam ook niet tot het uiterste drijven.”

Het is heel vreemd om het over een pensioen te hebben, maar sta je daar al bij stil?

“Als kind dacht ik altijd dat iedereen rond zijn dertigste zou stoppen in de basketwereld, maar nu zijn er veel spelers van 37 en 38 jaar. Ook al omdat de begeleiding veel beter is. Maar ook hier is dat stap per stap. Ik hou mijn oren en ogen open, dat wel. Maar op dit moment heb ik nog geen idee.”

Als er veel mensen rond je trouwen of kindjes krijgen, panikeer je dan niet?

(blaast) “Ik zeg altijd: ik heb twee levens nodig gehad. Ik heb nooit echt een studententijd meegemaakt en vanaf het middelbaar was het altijd basket dat de klok sloeg. Mijn broer heeft wel dat leven. Ik ben daar soms jaloers op geweest, en hij op het mijne. Maar als hij dan met mij op stap was, dacht hij: no way. Omgekeerd ook. Als ik mijn metekindje zie, vind ik dat ook geweldig schattig, maar er komt ook heel veel bij kijken. Al zijn er ook die dat kunnen combineren, dit niveau van basket en kinderen. Chapeau.”

Maar je hebt niet het gevoel dat je veel mist?

“Mijn beste vriendin is getrouwd in de periode dat ik thuis was. De kindjes zijn ook geboren toen ik hier was, dus ik had op dat vlak wel geluk. Ik had het verschrikkelijk gevonden als ik er niet bij had kunnen zijn. Je mist veel, ja. Maar je krijgt er ook veel voor in de plaats. Ik denk dat ik als persoon superrijk ben in ervaringen en herinneringen. Ik leer enorm veel van andere mensen en culturen.”

Maar als pakweg Hanne Mestdagh, met wie je amper een maand scheelt qua leeftijd, besluit om te stoppen op dat niveau…

“Zij heeft een heel ander parcours afgelegd, met veel blessures. Als je speelt met pijn lijkt het seizoen dubbel zo lang en zijn de trainingen nog lastiger. Hanne is de eerste van mijn generatie die stopt op dat niveau, maar er zijn er nog heel veel in die leeftijd die nog lang niet klaar zijn.”

Coach of assistent-coach worden zoals Ann Wauters, is dat iets dat je overweegt?

“Op dit moment echt niet. Ik wil wel in die sportwereld blijven, maar dan pakweg eerder als hobby. Afhankelijk van wat mijn lichaam aankan natuurlijk.”

Bij de Cats ben je toch iemand die de groep kan enthousiasmeren?

“Ja, maar al die zaken rond het basket… Ouders die zagen dat hun kinderen niet genoeg minuten spelen, jongeren die supermondig zijn geworden. Daar heb ik echt geen zin in. Maar als ik advies kan geven, graag. En zeg nooit nooit. Ik had ook nooit gedacht dat ik in Rusland of Turkije zou spelen.”

Rusland en Turkije zijn doorgaans landen waar niet altijd hoog wordt opgelopen met vrouwen- en holebirechten. Contrasteert dat niet met je engagement, of is dat te zwart-wit?

“Ik kom daar in aanraking met veel superlieve mensen, die vaak niets met dat gedachtegoed te maken hebben. Het is echt niet zwart-wit. Net als wat zij denken. Kijk maar naar de oorlog in Oekraïne. In Rusland krijgen ze heel andere geluiden te horen. En in Turkije heb ik heel wat mensen ontmoet die anti-Erdogan waren. In de VS kende ik ook heel wat mensen die in zak en as zaten toen Trump werd verkozen. Mensen die racisme van dichtbij meemaken. Maar dat zijn zaken die de buitenwereld niet altijd ziet. En wat dat engagement betreft: als je ergens begint, is het publiek al een mooie plek om te starten. Zij zien ook Ann (Wauters, red.) met haar vrouw. Of BG (Brittney Griner, red.), een zwarte vrouw die getrouwd is met een vrouw. En dat daar niets mis mee is. Als je kan tonen aan kinderen dat zoiets oké is, dan zet je al een stap vooruit. Oké, je kan ook wegblijven uit die landen, maar dan blijft alles hetzelfde.”

Vind je dat niet frustrerend, dat die vooruitgang zo traag gaat?

“Je kan dat niet forceren. Je kan beginnen met de jeugd en met de fans. Iedereen die ik daar ontmoet heb, doet normaal en is superlief.”

Dat komt bovenop het sportieve luik, maar is een verhaal waar je niet rond kan.

“Ik vind ook niet dat je daar rond moet. Het is zot hoe mensen door hun huidskleur benadeeld worden. Ik heb teammates die iemand verloren zijn door dat geweld. Dat raakt je. Verandert je ook. Als er mensen zijn die daar anders naar kijken, durf ik er hen wel op aanspreken.”

Heb je het gevoel dat je je moet verantwoorden?

“Om menselijk te zijn?”

Omdat ik de vraag stel, krijg je misschien het idee: doe ik wel genoeg?

“Oh, maar ik denk niet dat ik genoeg doe. Dat activisme is heel erg aanwezig in de WNBA en ik probeer het platform dat ik heb goed te gebruiken. Maar omdat er daar al zoveel gebeurt, valt het minder op dan als ik het bijvoorbeeld hier doe. Misschien ben ik naïef, maar in de basketwereld is iedereen welkom en geaccepteerd. Waarom zou je iemand anders behandelen op basis van kleur, religie of seksuele voorkeur? Laat iedereen zijn wie ze zijn.”

Op sociale media lees je soms iets anders.

“Allemaal dingen die je in het echt nooit zou zeggen. Soms vraag ik me af hoe je zoiets zelfs uit de vingers krijgt. Maar ik lees het niet. Misschien moet ik het wel doen, om te zien hoe goed of slecht het gesteld is met de mensheid. (grijnst) Of ik daar hoopvol in ben? Soms wel, als ik mij focus op kinderen die geen kleur zien maar gewoon andere kinderen. Iedereen heeft zijn eigen mening, maar er is nog veel werk aan de winkel. Ik wil via basket die waarden blijven uitdragen.”

Waar droom je nog van?

“Op dit moment heb ik als doel die tweede Spelen te halen. Ik heb de covid-Spelen meegemaakt en heb dat niet kunnen delen met familie en vrienden. Terwijl zij ook die hele weg mee afgelegd hebben. Ik zou het mooi vinden om hen in 2024 in de tribune te zien. Bovendien is het heel dicht bij huis (Parijs, red.) en kan ook onze vaste supportersgroep mee genieten. Maar het is nog veraf. Veel belangrijke speelsters met veel ervaring zijn er niet meer bij, het is momenteel nog wat puzzelen. Al moet ik zeggen dat we qua omkadering met een ongelooflijk goeie staf zitten. Alles draait om de speelsters. We zijn één familie.”

Ben je altijd zo nuchter geweest?

“Ik denk dat iedereen wel genoeg hoort of meemaakt. Los van de vele sportieve veranderingen hebben we de afgelopen jaren corona meegemaakt, de oorlog…. Toen er een schietpartij was in Highland Park (in Illinois in juli vorig jaar, waarbij 7 doden vielen, red.), moesten we zelfs geëvacueerd worden. Je denkt altijd dat het een ver-van-mijn-bedshow is, maar dan is het plots anders. Ook toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, liepen we wel wat nerveuzer rond. Je wil niet onterecht opgepakt worden, zoals Brittney Griner.”

Dan is het hier toch veiliger.

(haalt schouders op) “Als ik dit leven niet beleefd zou hebben, zou ik het superjammer vinden. Want ik heb vooral al heel veel mooie dingen gezien.”

Dus Delhaize moet nog niet bellen?

“Nog niet, nee.” (grijnst)