Irina Medvedeva: “Emma is nog steeds gewoon Emma van Ieper. Dat zouden we ook graag bij Nastja zien”

“Allez mama, je hebt dat nooit verteld.” Irina Medvedeva (46) en haar dochter Nastja Claessens (17) samen, het is toch een bijzonder verhaal. Irina landde bijna 23 jaar geleden als basketprof vanuit Turkmenistan in België en raakte nooit meer weg uit Deerlijk. De liefde. Voor Frederik Claessens, basketcoach. Bezegeld intussen met Nastja (17) en Lina (12) – twee baskettalenten, het kan niet verbazen. Nastja zat al in de selectie van de Cats – Emma Meesseman achterna, zeg maar. “Zou jij ooit kiezen voor een Rus, Nastja? Nee, blijf maar hier.”

Coach Philip Mestdagh werd na de Spelen bedankt, dochter Kim haakte zelf af, dochter Hanne werd door de nieuwe coach Valéry Demory niet meer geselecteerd. Geen Mestdaghs dus meer bij de Belgian Cats die van 10 tot 13 februari in het Amerikaanse Washington en in Santo Domingo op de Dominicaanse Republiek drie WK-kwalificatiewedstrijden afwerken tegen respectievelijk Puerto Rico, Amerika en Rusland. En toch kleuren die Cats met nog zeven West-Vlamingen in de selectie nog steeds zeer West-Vlaams. Het hadden er zelfs acht kunnen zijn. Het prille toptalent van ION Basket Waregem Nastja Claessens, nog maar net 17 geworden, viel vorige week maar nipt uit de selectie maar werd achter de hand gehouden indien alsnog een speelster moest afhaken. “Ik had ook niet echt op een selectie gerekend”, aldus de power forward. “Dan kan en mag ik ook niet teleurgesteld zijn.”

Absolute topper

De 1,84 m grote Claessens die in 2020 al op haar 15de een Summer Camp met de Cats mocht meemaken en vorig jaar onder Mestdagh de selecties haalde voor de EK-kwalificatiewedstrijden tegen Bosnië en Duitsland is een absolute topper in wording. Sven Van Camp, technisch directeur Topsport Basketbal, noemt haar zelfs onbetwistbaar een van de grootste talenten van het land. Het kon bijna moeilijk anders, Nastja is de dochter van ION Basket Waregem-coach Frederik Claessens en Irina Medvedeva, een Turkmeense die in 1999 vanuit Moskou in België landde. “Echt alleen om te basketten en dan misschien al na een jaartje terug te keren.” Liep dat even anders. We zijn 23 jaar verder en Irena, 46 intussen, is er nog steeds. De liefde, jawel. Irina werd zelfs nog Belgisch international en de opvolging staat al klaar: naast Nastja is ook Lina (12) een basketbaltalent. “Al kan je dat pas zeggen als ze een jaar of 14, 15 zijn. Er zijn nog zoveel factoren die dat bepalen.”

Van Asjchabad via Moskou naar Deerlijk, van een blokhut in de tuin van een basketvoorzitter naar een dochter bij de Cats en van Ann Wauters naar Emma Meesseman: moeder en dochter hebben véél te vertellen.

Irina: “Ik was 23 toen ik naar België kwam. Ik was al op mijn dertiende van Asjachabad in Turkmenistan verhuisd naar Moskou, ik speelde er voor Puskino, mijn ouders zijn dan veel later naar Moskou verhuisd. Het Russische basketbal stelde toen nog niet zoveel voor en ik kreeg plots de vraag van een manager om in België te basketten, bij Deerlijk. Dat leek me wel leuk, maar ik had niet de bedoeling om hier lang te blijven. Ik was niet zo’n avontuurlijke. (schatert) Eerst woonde ik in een soort blokhut, op het terrein van de voorzitter van Deerlijk. Een studio, heel tof. (zuur gezicht) Maar er zaten spinnen! Vreselijk! Daarna kon ik een appartementje intrekken. En na een jaar leerde ik Fré, die bij de mannen van Deerlijk speelde, kennen. En oké, dan ben je verliefd, we dachten nog niet meteen naar waar dat kon leiden. Tot we op een gegeven moment toch gingen beseffen: wat doen we daar mee? Fré was zelfs bereid mee te gaan naar Moskou maar dat leek niet het beste idee.”

Nastja: “Echt? Allez, mama, je hebt dat nooit verteld!”

Je had nu Russisch international kunnen zijn.

Irina: (lachend) “Ze heeft alvast ook de Russische nationaliteit. Maar ik ben dan weer half Belgisch, door mijn huwelijk kreeg ik de Belgische nationaliteit en kon ik voor de nationale ploeg spelen. Een moeilijke keuze was dat niet. Maar ik heb wel nog steeds een band met Rusland. Absoluut! Mijn familie woont er nog. De huidige spanningen tussen Rusland en Oekraïne volg ik wellicht van iets dichterbij dan anderen, ook omdat we hier vrienden uit Oekraïne hebben. En, heel toevallig, sinds een jaar heb ik op de bouwfirma waar ik werk een Russische baas. Daar praat ik Russisch mee, heerlijk! Raar eigenlijk, want thuis praten we nochtans ook Russisch, maar daarbuiten heb ik het nooit gemist. En nu vind ik het zo leuk.”

En jouw band met Turkmenistan? We zochten het op: 5,6 miljoen inwoners, rijk door aardgas en als grootste nationale trots…

Irina: “… Het paard Akhal Teke (een volbloed paard, de nationale trots, red.)! En echt, Turkmenen zijn mooie mensen. Zeer gastvrij ook, zeer respectvol, iedereen staat in de bus altijd recht voor ouderen.”

Komen jullie nog vaak in Rusland?

Irina: “Niet zo vaak eigenlijk. Vóór corona kwam mijn mama wel zo’n twee keer per jaar voor langere tijd naar hier.”

Nastja: “Babula! Ik voel toch ook een band, ook omdat we dezelfde taal spreken.”

Irina: “Toen Nastja enkele jaren geleden in Noord-Macedonië speelde, is mijn papa samen met de zoon van mijn zus gaan supporteren.”

Half Belgisch, half Russisch. Maar op wie lijkt Nastja het meest?

Nastja: (spontaan) “Op mama! Als ik kijk naar jou: zó herkenbaar.”

Irina: “Ik herken ook heel veel van jou in mij. Daarom niet altijd positieve dingen.”

Oei?

Irina: “Ze twijfelt ook heel veel.”

Nastja: “Ja!”

Irina: “Dat heeft haar papa niet.”

Zijn Russen ook niet geslotener? Stugger?

Irina: “Oh ja? Vraag het eens aan een vriendin van mij, een heel extraverte Afrikaanse.” (lacht)

Nastja: “Ik begrijp je vraag. Russen komen soms gesloten over, maar eenmaal je hen leert kennen, zijn ze heel warm en open. Oma en opa zouden iedereen helpen.”

Irina: “Buren helpen er elkaar altijd. Hier kennen de buren elkaar soms nauwelijks. Maar ik ben hier heel graag, hoor! Het heeft wel enige tijd geduurd voor ik de taal kende. Aanvankelijk sprak ik met Fré alleen Engels. Ik ben hier eigenlijk Nederlands beginnen leren uit verveling. Samen met een Tsjechische en een Slovaakse ploeggenote, we hadden als profs overdag toch veel tijd. Ik versta intussen zelfs al West-Vlaams! (lacht) Maar Fré is van de kust, als die begint…”

Logisch dat Nastja met jullie genen ook een baskettalent zou worden.

Irina: “Hoewel… Vroeger deed ze liever ballet. Ook goed, hoor.”

Nastja: “Al ging ik toch ook snel basketten. Toen er moest gekozen worden, werd het basket.”

Irina: “We hebben haar daarin niet verplicht, hoor. (lacht) Ze had ook mogen voetballen. Maar ik vond het wel leuk natuurlijk, met andere sporten heb ik toch minder binding. Al is het niet zo dat Fré en ik meteen toekeken: hoe goed zou ze kunnen worden? Dat is pas de laatste jaren gekomen. Hoewel… Ik ben nog haar coach geweest, en weet je, ik had daar niet eens veel plezier aan. Ik was sowieso al redelijk veeleisend en voor Nastja was ik nog strenger. Ergens wilde ik toch dat, met wat je kon, ook beter zou zijn dan de anderen.”

Nastja: “Thuis was je ook streng, mama. Strenger dan papa. (lacht) Hij is ook als mijn coach niet strenger voor mij dan voor de andere speelsters. Ik ben bijvoorbeeld niet de enige speelster die hij op verschillende posities laat spelen, hij probeert iedereen zo op te leiden.”

Wordt er thuis wel eens over iets anders gepraat dan over basketbal?

Nastja: “Toch niet zoveel”

Irina: “Vooral door papa dan. Fré is ook haar coach, hé. Ik ben meer supporter. Ik ben meer voor het leuke.” (lacht)

Je haalde samen met Ann Wauters met de Cats in 2007 dan wel de eindronde van het EK, maar pas de afgelopen jaren zijn de Cats doorgestoten naar de Europese top.

Irina: “We zaten toen in een moeilijke periode. Maar ik blijf erbij: individueel zat er toen in de selectie meer talent dan nu maar we waren minder een team. Hoe zou ik het zeggen: er was meer concurrentie. Ik wil de bal! Nee, ik! Zo kan je geen ploeg bouwen.”

Nastja: “Ik mocht al ondervinden dat er nu echt een team staat dat voor elkaar speelt.”

Daar heeft Philip Mestdagh voor gezorgd, niet? Hoe jammer vind je het dat hij is vervangen? Hij heeft jou gelanceerd.

Nastja: “Op mijn veertiende mocht ik al mee op stage. Maar ik heb alles samen misschien maar twee weken onder Philip getraind, zoveel maakt het niet uit.”

Je trainde toen met Ann Wauters, die nog met je mama heeft gespeeld. Ann zei toen: “Ik besef nu dat ik oud word!”

Irina: (lacht) “Ann is nog steeds een goede vriendin, we zien elkaar nog vaak privé.”

Intussen al eens aan Emma Meesseman gevraagd hoe het is om in Rusland te spelen?

Nastja: “Neen, ik ben in die groep nog verlegen. Of was toch verlegen. Dan kom je daar toe en moet je je proberen te integreren tussen al die volwassen vrouwen die al heel hecht zijn… Ik was aanvankelijk zenuwachtig maar dat ging dan wel over. Jana (Raman, red.) en Emma ontfermden zich ook wel een beetje over mij.”

Emma, een wereldster nochtans, noemt zelfs in haar spotje voor Nike het allerbelangrijkste dat ze gewoon Emma uit Ieper wil blijven. Hoe mooi is dat?

Irina: “Heel mooi natuurlijk. Ik denk dat dat ook onze benadering is. Dat Nastja gewoon Nastja moet blijven.”

Nastja: “Je bent nooit beter dan een ander, dat vind ik ook.”

Irina: “Er is ook het maatschappelijk engagement van Emma. Nastja is nog maar pas 17 maar ik hoop dat ze ook die richting opgaat. Iets goeds doen voor de wereld. Ann Wauters is op dat vlak ook een voorbeeld.”

Steeds meer Cats kiezen voor het buitenland. Droom je daar ook van, Nastja?

Nastja: “Nog niet meteen. Dat moet groeien, denk ik. Pas toen ik een jaar of 14 was, durfde ik denken aan een basketcarrière. En ook nu het serieuzer begint te worden, denk ik nog: verder hard blijven werken en dan zien we wel waar ik uitkom. En mama en papa zijn niet zó fanatiek dat ze mij gaan pushen.’

Irina: “Dat zouden andere ouders misschien meer doen. Wat meer kwaad zou kunnen doen dan goed. Zoveel ervaring in het basket in huis helpt om de voeten op de grond te houden.”

De ex-Cat is nog steeds de mama die blijft zeggen dat school belangrijker is?

Nastja: (snel en luid) “Ja!”

Irina: “Het is allebei belangrijk. Je weet nooit wat kan mislopen in het basketbal, het moet allemaal ook wat meevallen. Talent alleen volstaat niet.”

Nastja: “Ik zit in het laatste middelbaar Economie-Talen, daarna wil ik verder studies en basketbal combineren. Eventueel online zelfs. Dat doen Antonia Delaere en enkele andere Cats toch ook? Al heb ik nog geen enkel idee wat ik zou willen studeren.”

Irina: (trots) “Ze is een goede studente. Het is toch bovenop vijf keer trainen per week…”

Nastja: (schopje tegen het been van Irina) “En de match. Dat is zes keer per week basketbal, mama!”

Geen tijd meer dus voor een lief?

Nastja: “Neen!”

Irina: (kijkt nieuwsgierig) “Aha?”

Stel je voor dat ze ooit Emma Meesseman opvolgt bij Ekaterinburg en er verliefd wordt op een Rus.

Irina: “Oh neen… Ik heb het ook meegemaakt en ik zou het ook wel toestaan. Maar als moeder…. Blijf maar bij ons, Nastja!” (lacht)

Hoe close zijn moeder en dochter buiten het basket? Gaan jullie vaak samen shoppen?

Irina: “Neen! Daarvoor hebben we een te verschillende smaak.” (lacht)

Zal mama de eerste zijn tegen wie je zegt dat je een lief hebt, Nastja?

Nastja: “Neen. Eerst mijn vriendinnen, dan mama. Liefst een basketter, trouwens.”

Is de ex-topsporter streng voor het 17-jarige toptalent? Geen alcohol, geen feestjes?

Nastja: “Welke feestjes? Vanaf het moment dat ik mocht uitgaan, begon de coronacrisis!”

Maar nu kan het stilaan beginnen. Knaldrang?

Irina: “Papa, haar coach tenslotte, zal wel toekijken. Maar ik vind wel dat ze nog een leven buiten het basket mag hebben. (grinnikt) Al zal ik wel zeggen: zo laat thuis! En als ze niet op tijd is, ga ik ze halen!” (schatert)

Tot slot, Nastja: je hebt nu nipt deze selectie gemist, maar op het WK in september wil je er ongetwijfeld bij zijn?

Nastja: “Ik zal er in elk geval alles aan doen. Tijdens de Spelen heb ik geen minuut gemist.”

Irina: “Ze zat ‘s nachts om 3 uur te roepen! De match tegen Japan (nipt verloren kwartfinale met 86-85, red.) bekeken we bij vrienden. Fré is gewoon weggegaan, hij kon de spanning niet meer aan.”

It’s all in the family! Bedankt!