Johan Vanhaverbeke is voorzitter van Fietsersbond Ieper: “Heraanleg van de Leet is een gemiste kans”

Johan Vanhaverbeke is niet alleen voorzitter van Fietsersbond Ieper, hij is ook penningmeester bij de Gezinsbond, voogd van niet-minderjarige vluchtelingen én trotse Ieperling. “Zelf ben ik geen groepsmens, maar ik vind wel dat er nood is aan meer verbinding”, zegt de auto-onafhankelijke vader van acht kinderen.

Met een fietstocht van een zestal kilometer door de binnenstad wil de belangenvereniging op de Dag van de Mobiliteit op 18 november iedereen doen nadenken over mobiliteit. Voorzitter Johan Vanhaverbeke beseft dat hij zo een beetje een luis in de pels is. “Ik doe dat niet omdat het geestig is, maar omdat het nodig is”, zegt hij.

Vanwaar komt die overtuiging?

“Ik denk dat de aanzet is gebeurd in het tweede middelbaar. We leerden toen over de ‘Grenzen aan de groei’, een rapport van de Verenigde Naties waar er voor het eerst gezegd werd: let op, want je bent de wereld naar de kloten aan het helpen. Er zijn grenzen aan de luchtvervuiling, aan de grondstoffen… Dat heeft me wakker geschud. Ik heb altijd het gevoel gehad dat de manier waarop ik leef niet zo mag zijn dat ze voor andere mensen niet mogelijk is.”

Hoe doe je dat zelf?

“Wij hebben bijvoorbeeld nooit een auto gehad. Uiteindelijk is dat wel gelukt, maar je moet je leven er wel voor een stuk aan aanpassen. We woonden bijvoorbeeld eerst in Zonnebeke, maar wanneer de kinderen naar school begonnen te gaan, besloten we naar Ieper te verhuizen omwille van de nabijheid van het station, scholen, muziekschool… Ik zou eerlijk gezegd graag in Kemmel wonen, maar dat gaat dus niet als je ervoor kiest om geen auto te bezitten. Dus werd het Ieper, waar ik uiteraard ook heel graag woon.”

“Fietsstraten geraken hier in Ieper niet van de grond”

Ondertussen ben je vijf jaar voorzitter van Fietsersbond Ieper. Is er al veel vooruitgang geboekt?

“Voor ons zal het nooit genoeg zijn. Er zijn zeker stappen gezet, zoals de fietsstroken op de Grote Markt. De buitenvestingen werden opnieuw geasfalteerd, waardoor het daar ook veel aangenamer fietsen is. Maar de ambitie kan veel hoger. Als je kijkt naar andere steden, dan zie je dat er veel meer maatregelen worden genomen om de stad autoluwer te maken. In Ieper wil men wel iets doen voor de fietser, maar het mag zeker de auto niet hinderen.”

Wat zijn de pijnpunten in Ieper?

“De parking op de Grote Markt is voor ons een doorn in het oog. Andere steden kiezen steeds meer voor een autovrije markt. Hetzelfde voor Leet. Zeker met de bijgestuurde plannen wordt dat weer een heel mooie parking. Ik vind dat een gemiste kans. Ook fietsstraten geraken hier in Ieper niet van de grond. Poperinge heeft er nu vijftien. Ga je naar Kortrijk, dan kun je daar als fietser ademhalen. Nochtans heeft Ieper het ideale wegentraject om dat te doen.”

Met jouw standpunten maak je je niet populair bij de Ieperse handelaars.

“Het is niet onze vraag om de auto niet meer in de stad toe te laten. Dat wordt soms in de schoenen van de Fietsersbond geschoven, maar dat is een misverstand. Ik zie ook in steden met autovrije zones dat de horeca bloeit. Ook op de Grote Markt zou het toch gezelliger zijn als je op een terrasje zit en niet uitkijkt op een parking.”

Heb je het gevoel dat je een impact hebt?

“Ik denk het wel. Je voelt bij heel veel jonge gezinnen de drang om te kunnen fietsen. Er wordt ook meer gefietst en die mensen ervaren ook zelf dat er meer ruimte nodig is voor de fiets. Je voelt in alle steden dat er iets beweegt. Ieper komt alleen achter. Voor een verklaring daarvoor moeten we niet ver zoeken. De weerstand bij de burgemeester is er duidelijk. Ze is dan ook op onder meer dat programmapunt verkozen. Ik ben ook realistisch genoeg om te weten dat het allemaal niet van de ene op de andere dag zal veranderen. We mogen ons ook niet te veel op het negatieve focussen.”

Je bent nog steeds penningmeester van de Gezinsbond. Wat is je motivatie om dat de doen?

“Ik vind het belangrijk om mensen samen te brengen. Er is een tendens dat iedereen meer op zichzelf leeft, door drukte op het werk, door hobby’s, maar ook door de auto omdat je verder kan gaan voor een uitstap. Daardoor is het lokale sociale contact verminderd. Dat is niet dramatisch, maar ik denk dat het wel goed is dat er dingen gebeuren om de mensen samen te brengen. Ik vind het sociale wel belangrijk, maar ik ben zelf geen groepsmens. Ik ben bijvoorbeeld geen persoon die een heel grote vriendenkring heeft.”

Zit je anders nog in verenigingen?

“Nee, maar er kruipt wel veel tijd in het voogd zijn van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen. Op dit moment heb ik er vier, altijd Afghaanse of Syrische jongens. Als voogd ben ik hun wettelijke vertegenwoordiger, bijvoorbeeld om een bankrekening te openen of een school te zoeken. Die gasten wonen wel niet bij mij, de meeste wonen in een asielcentrum, in Poelkapelle of Menen. Ik help hen ook bij hun asielprocedure. Ik heb het gevoel dat dat belangrijke zaken zijn en daar wil ik wel mijn tijd en energie in steken.”