Zaterdag 5 oktober opent Het Hof der Dingen in het Provinciaal Hof in Brugge. Curator Wim Opbrouck ging op een creatieve en participatieve manier op zoek naar wat een West-Vlaming zo typeert. Het antwoord is bij momenten heel verrassend.
“Er zijn de clichés, ja. Maar zijn we wel écht zo gastvrij? Zo’n harde werkers?”, valt Wim meteen met de deur in huis. “Als rasechte en liefhebbende West-Vlaming vond ik dat ik het recht had om onze identiteit in vraag te stellen.” Toen Opbrouck de vraag kreeg om als curator van het vernieuwde Provinciaal Hof op zoek te gaan naar de ziel en identiteit van de West-Vlaming, kieperde hij het meest voorspelbare scenario in de vuilnisbak. Hij wilde naar eigen zeggen geen bestoft narratief binnen een protocollaire setting. In plaats van een pasklaar toeristisch antwoord te geven, waarbij hij in vogelvlucht via de Broeltorens en de IJzertoren naar de kust zou gaan, ging hij voor een creatief, participatief én inclusief project.
In het Hof der Dingen, binnenin het iconische gebouw op de Brugse Markt, installeerde hij een zogenaamde Wunderkammer en vitrinekasten waar objecten worden tentoongesteld die een eigentijdse kijk bieden op onze provincie. “Zo is er de passe-vite van Wouter Deprez, omdat we alles zo makkelijk door de mangel halen. Een receptenschriftje van iemand die altijd kookte voor koning Boudewijn. Een cello in vlas, een leesbril van Ensor, een kevertje uit Bellewaerde, bokshandschoenen van Delfine Persoon, een verdwaalpaal van aan de kust. Prachtige alledaagse objecten die we sacraliseren. Een spade, maar dan eentje van Wim Delvoye. Een borstel uit Izegem, maar wel eentje die gebruikt werd om de Eiffeltoren mee te schilderen. Een voor een herbergen ze een prachtig verhaal. Toen we de oproep lanceerden, kwam de nostalgie altijd bovendrijven, zoals strandbloemen. Maar wat maakt een object West-Vlaams? Dat was een moeilijke, zoniet onmogelijke vraag om te beantwoorden. Want mijn accordeon, die ik 35 jaar geleden samen met Wim (Willaert, red.) kocht toen we aan de toneelschool zaten, heeft zoveel West-Vlaamse liedjes geproduceerd, terwijl het gemaakt werd in Taiwan. Een van mijn absolute lievelingsstukken is dan weer het schetsboek van Kamagurka.”
Trouwkostuum
Het idee ontstond toen Wim een aflevering zag van een Nederlands tv-programma Het Museum van Nederland. “Daar zag je prachtige stukken passeren, van werken uit de kolonies tot typische zaken. Maar op een gegeven moment kwam er een man binnen met een trouwkostuum. De experts stelden dat in vraag want iedereen heeft een trouwkostuum. Maar het was het kostuum van zijn man en van het allereerste homohuwelijk in Nederland. Dat mocht er meteen bij.”
“Tijdens de installatie vroeg een Amerikaan wat die thermoskan betekende, die we op een piëdestal plaatsten. Ik legde uit dat die kwam van bij de Unie der Zorgelozen, een groep kwetsbare theatermakers, waarbij alles eerst begint met een goeie tas koffie. Wat jullie doen met erfgoed, dat is bij ons simpelweg ondenkbaar, klonk het. Maar ik wilde op zoek gaan een dialoog binnen dat erfgoed. Dat is ook zo met de staatsieportretten van de mensen die er hangen. Van gewone West-Vlamingen, niet zozeer van de vooraanstaanden. Een Duitser mailde me achteraf dat hij het symbolisch zo sterk vond: dat de verkozenen hingen naast de mensen die hen verkozen hadden. Een lijn die we ook doortrokken met de damasten die er hingen in de raadszaal, waar de provincieraad vroeger samenzat. Dat waren oude banieren, die we nu vervangen hebben door prachtige doeken van Verilin (textielbedrijf uit Heule, red.). Daarachter weerklinkt een soundscape. Elk uur, zoals een beiaard. Ik ben heel de provincie rondgetrokken om mensen Min Moaten te laten zingen. Wik zoek doen zonder hidder?, dat vat het heel mooi samen. Eigenlijk zou ik graag elk jaar een toer doen door onze provincie, om dat stemmenkoor nog te verstevigen. Want als er één iets is dat ik nog altijd heel erg in wil geloven, is dat we gastvrij zijn. Dat moet het Hof ook doen: de deuren openen voor iedereen. Dat zie je ook in de uitbating van de horeca (dat wordt gerund door het Brugse maatwerkbedrijf ODAS, red.). Weet je, de vraag beantwoorden wat een West-Vlaming is, is onmogelijk. Maar de poging doen, is zalig.”
Het Hof der Dingen opent zaterdag. Net als het Provinciaal Hof is het vrij te bezoeken van 10.30 tot 18 uur, sluitingsdag is dinsdag.
Enkele favorieten van Wim
Wim selecteerde voor ons een vijftal unieke objecten:
“Haar broer Yves schonk zijn zwarte judogordel, Saghine haar veiligheidsschoenen die ze jarenlang droeg als spoedverpleegkundige. Een job waar je stevig in je schoenen moet voor staan, maar met dat paar trok ze ook heel de provincie rond om levens te redden. Een prachtig object.”
“Luc Vandecasteele uit Sint-Eloois-Winkel vertelt op een ontroerend mooie manier hoe hij in 2016 poppy’s heeft gemaakt en de samenwerking met 250 smeden van over de hele wereld. Hoe ze elkaar begrepen zonder woorden en ook hoe zinloos oorlog vandaag nog altijd is.”
Maxine Sabbe, een blind meisje met autisme dat schoolloopt in Spermalie, schonk haar kroontje. “Het staat voor de sprookjesachtige stijl en de kleren die ze draagt, maar het is tegelijkertijd ook een ode aan de fantasie en het symboliseert ook de kracht van een beperking.”
“Theatermaker Chokri Ben Chikha uit Blankenberge bewerkte het klassieke stuk Suiker van Hugo Claus tot Bruine Suiker, waarbij hij de link legt tussen zijn achtergrond en onze provincie, waar West-Vlamingen blij waren om over de grens werk en eten te krijgen.”
Baron Hugo Vandamme, voormalig CEO bij Barco, schonk een boekje dat hij schreef over West-Vlaamse verbetenheid. “Hij heeft het over hoe we elkaar na het eten of iets van ontspanning, elkaar de naarstigheid toewensen, dat we weten dat het weer tijd is om te gaan werken. Het lijkt banaal, maar het zegt zoveel.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
