Willy Guidé zat 183 dagen lang gevangen in Congo: “Bedreigd met executie”

De Beernemnaar strijdt al vele jaren voor gerechtigheid, maar tot nog toe zonder resultaat. © AV
Arno Van Haverbeke
Arno Van Haverbeke Medewerker KW

11 januari 1961 is een dag die Willy Guidé (82) uit Beernem niet snel zal vergeten. Tijdens een missie met het Belgisch leger in Congo werd Willy samen met zeven anderen gevangen genomen door Congolese rebellen. De acht zaten 183 dagen lang vast. Vele jaren later vraagt Willy aan de Belgische Staat erkenning voor wat hij meemaakte. Bovendien wil hij dat militairen recht hebben op een vergoeding als ze in gevangenschap terechtkomen buiten een oorlogssituatie.

De voorbije decennia kwam Willy Guidé al een aantal keer in het regionale en nationale nieuws met zijn verhaal over ‘De acht van Stanleystad”. Het verhaal van Willy en zijn zeven strijdmakkers is dan ook opmerkelijk. Op 10 juli 1960 trok hij naar Congo. Hij moest er met zijn strijdmakkers de blanke bevolking opsporen, beschermen en helpen repatriëren. Op 11 januari 1961 trok hij voor een missie naar de grensstreekvan het voormalige Belgisch Congo en Ruanda-Urundi met als doel de 150 para’s die de streek daar controleerden te gaan versterken. Het was vooral hun taak te beletten dat de Lumumbisten, aanhangers van rebellenleider Lumumba, de Rwandese grens zouden oversteken.

Folteringen

Tijdens hun tocht naar Changugu, een stadje in het zuidwesten van Rwanda, werden Willy en zijn kompanen omsingeld door Congolese rebellen. De acht werden op de grond gegooid, geboeid en naar een gevangenis gebracht. De 183 dagen daarna resulteerden in een helse periode met folteringen en gevangenschap in verschrikkelijke omstandigheden. “We sliepen maandenlang op blote beton en tot twee keer toe dreigde men ons te executeren. Toch hadden we het gevoel dat ze ons niet mochten doden. Als men ons te ferm mishandelde, greep een van de bewakers in”, vertelt Willy.

“Ik wil met mijn vraag ook andere militairen helpen”

Achteraf bleek ook dat een majoor aan de toenmalige minister vroeg om de karabiniers te bevrijden. “Maar die toestemming werd niet gegeven. Minister Paul Segers vreesde dat er een internationaal conflict zou ontstaan als Belgische militairen de Congolese grens overstaken. Vier maanden na hun arrestatie kreeg een Belgische plantagebeheerder uit de streek van Stanleystad de toelating om de Belgische gevangenen voedsel te brengen, in ruil voor benzine voor de kampcommandant. Dankzij dat contact verbeterde onze toestand merkelijk. Uiteindelijk duurde het tot 22 juni vooraleer de gevangenisdirecteur de toelating kreeg van de Congolese overheid om ons over te dragen aan Ethiopische UNO-troepen. Zij begeleidden ons uiteindelijk samen met VN-troepen naar huis”, getuigt de 82-jarige militair op rust.

Geen loon

Eens thuisgekomen, bleek Willy nog niet van de miserie verlost. Tijdens zijn periode in de Congolese gevangenis werd zijn loon namelijk ingehouden. “Men zag ons toen als ‘onbeschikbaar’, maar daar konden wij natuurlijk niets aan doen. Omdat we gevangen zaten in een gebied waar ons land niet mee in oorlog was, hebben we eigenlijk nergens recht op. Sinds 1981 probeer ik via brieven en allerlei andere manieren een regularisatie van dat loon te verkrijgen. Militairen van andere NATO-lidstaten hebben recht op dat loon en een soort compensatievergoeding, maar bij ons is dat er niet.”

Willy hoopt bij de overheid iets in beweging te zetten omdat ook militairen ook nu geen recht hebben op loon of compensatie als ze in een gelijkaardige situatie terecht komen. “Hopelijk brengt mijn vraag nog iets op. Voor mezelf gaat het om een aantal maanden loon, maar eigenlijk wil ik er vooral voor zorgen dat toekomstige militairen niet voor gelijkaardige problemen komen te staan”, vertelt hij.

Ontvangst bij minister

Vorige week werd Willy ontvangen bij minister van Defensie Ludivine Dedonder, samen met federaal parlementslid Vicky Reynaert (Vooruit) uit Beernem. “Enkel de minister kan een regularisatie van een persoonlijk dossier in orde brengen. Maar er is vooral gesproken over de toekomst. De minister beloofde de zaak te bekijken en ik sta ook met Euromil in contact over dit geval. Ik zal dit verder opvolgen en Willy op de hoogte brengen als er een antwoord wordt geformuleerd”, belooft Vicky Reynaert.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier