West-Vlaams Ambassadeur Maaike Cafmeyer: “Ik draag West-Vlaanderen altijd in mien erte”

Een trotse Maaike met broer Simeon, echtgenoot Frans Grapperhaus en mama Lena Wegsteen. © Foto Kurt
Bert Vanden Berghe

Oververdiend. Er is geen beter woord om de benoeming van Maaike Cafmeyer als West-Vlaams Ambassadeur te omschrijven. Als geen ander belichaamt de actrice, met roots in Torhout, de goesting en grinta van een West-Vlaming. Ze is dan ook bijzonder blij met de titel. “In West-Vlaanderen kom ik nog altijd thuis.”

De afgelopen tien jaar is het West-Vlaams niet van ons scherm weg te branden, van Eigen kweek tot Bevergem en Nonkels. Daarvòòr kon je het aantal mensen dat zijn West-Vlaamse tongval etaleerde op één hand tellen. Maaike Cafmeyer was zonder meer één van hen. Geboren in Toeroet zoals ze het zelf zo sappig zegt en opgegroeid in een gezin van drie kinderen dat theater ademde. Ook bij haar kriebelde het, al volgde ze nog eerst geschiedenis en regentaat, vooraleer ze een toneelopleiding aanvatte aan het Conservatorium. Haar eerste stappen zette ze dan ook op de theaterplanken en iets meer dan 20 jaar geleden waagde ze zich ook aan televisiewerk. Vlaanderen leerde haar kennen in Het geslacht De Pauw, En daarmee basta en Aspe. Het publiek sloot haar vrijwel meteen in de armen. Haar charme, goudeerlijke en no-nonsense manier van doen zorgde ervoor dat ze een graag gezien figuur is, in gastrolletjes in andere series en ook in panelshows.

Glansrol

In 2013 komt Eigen kweek op haar pad langs, waar ze in de huid mag kruipen van de koppige, lichtelijk naïeve maar verbeten politie-agente Chantal Vantomme. Twee jaar later is daar nog een andere West-Vlaamse glansrol, in Bevergem, en wordt ze ook een vast gezicht in De Zonen van Van As, waarvan dit najaar een langspeelfilm verschijnt. Ondertussen is ze ook te zien in verschillende musicals, van de Clouseau-musical Domino tot ‘14-‘18 van Studio 100.

Maaike Cafmeyer als Chantal, een glansrol.
Maaike Cafmeyer als Chantal, een glansrol. © © VRT – NyklyN

Hoewel ze heel vaak voor de komische noot zorgt, schuwt ze ook de serieuze rollen niet, zoals in de reeks Marsman (2014), geschreven door haar goede vriend Mathias Sercu. Toch zou het nog vijf jaar duren voor ze haar eerste serieuze hoofdrol te pakken heeft, en dat in het spannende rechtbankdrama De Twaalf. Critici hadden niets dan lof voor haar, van over de plas stak zelfs Ricky Gervais de loftrompet af. Het levert haar midden een tumultueuze periode in haar leven de Ensor voor beste actrice op.

Dat ze er perfect in slaagt om een eigen reeks te dragen, bewees Maaike dit jaar met Chantal, een spin-off van Eigen kweek. Volgend jaar verschijnt het vervolg en gaat ze opnieuw op tournee met Hullep, een tragikomische muzikale theatervoorstelling met Peter De Graef, die eerder al bijzonder goed onthaald werd. Sociaal toont Maaike zich eveneens van haar beste kant. Ze schaart zich met de regelmaat van de klok achter lokale initiatieven, zowel privé als professioneel. Een paar jaar geleden zette ze haar geboortestad in de verf met een toeristische campagne, recent deed ze het ook voor Westtoer onder de noemer De Grote Goesting.

Empathisch vermogen

Maar misschien is het meest intrigerende aan Maaike datgene wat je niét ziet op het podium of op televisie. De liefdevolle moeder van twee heeft achter de schermen een zo mogelijk nog breder humorpalet en tegelijkertijd ook een hele serieuze kant, met de gave om zichzelf nooit té serieus te nemen. Ze praat met gemak én begeesterd over het literaire werk van J. D. Salinger tot de impact van de Japanse regisseur Akira Kurosawa. Ze is de eerste om met een kom soep langs te gaan bij vrienden die het lastig hebben. De laatste om kwaad te spreken over een ander. Haar groot empathisch vermogen heeft als nadeel dat er al vaak op haar hart is getrapt. Het is geen geheim dat er de afgelopen jaren flink wat littekens op haar ziel werden gekerfd. Volhardend in de boosheid is ze, maar zelden écht kwaad.

Cafmeyer: “Weet je wat het is? Ik doe niets tegen mijn goesting.”
Cafmeyer: “Weet je wat het is? Ik doe niets tegen mijn goesting.” © Karoly Effenberger

Al werd dat aardig op de proef gesteld de afgelopen periode. Voor Maaike is haar werk een speelplein, een afgebakend terrein waar ze stelselmatig volk op toelaat. Maar sinds een paar jaar zijn die lijnen van dat speelveld wazig geworden en stond het publiek ongewild aan haar voordeur. Weg van dat speelplein, met één voet tussen de deur.

Dat ze in september een prijs kreeg samen met actrice Ella-June Henrard voor hun geweldloze, maar krachtdadige inzet tegen het onrecht van grensoverschrijdend gedrag was dan ook meer dan verdiend. Ondanks de onbegrijpelijke stortvloed aan online trollen en de bij wijlen perverse verslaggeving van de rechtszaak vorig jaar, liet ze zich in de media niet betrappen op een uitspraak die als clickbait gebruikt kon worden. Meer nog: door zo moedig en sereen het hoofd te bieden aan wat haar overkwam, voor, tijdens en na het proces, stak ze ongewild een stevig hart onder de riem voor slachtoffers in gelijkaardige situaties. Al wil ze zichzelf niet als slachtoffer zien, omdat het een soort zwaktepositie veronderstelt. Want Maaike is een vechter. Wat haar rechthield in die periode zijn de mensen waar ze naar eigen zeggen alles aan te danken heeft: haar ouders, haar dochters en haar man. Na vier zware jaren kiest ze naar eigen zeggen nu voor een lichtere agenda. “Want het leven is simpelweg te kort om niét te genieten. Ik zie mensen rond mij die het lastig hebben, ik wil als moeder ook heel dicht bij mijn kinderen zijn. Ik wil koesteren wat ik heb.”

Maaike was onder meer te gast in De Columbus, met Wim Lybaert, ex-West-Vlaams Ambassadeur.
Maaike was onder meer te gast in De Columbus, met Wim Lybaert, ex-West-Vlaams Ambassadeur. © VRT

Door de maïsvelden

Volgend voorjaar wordt Maaike vijftig, maar haar stijl, humor en inzet is tijdloos. Een verdiende ambassadeur, quoi. Een blije ook: “Het is een cliché als een huis, maar een aai over je bol van je eigen familie doet het meeste deugd. Ik draag West-Vlaanderen altijd in mien erte en als ik er ben, voelt het altijd weer als thuiskomen. Supertrots ben ik, al moet ik er niet onnozel over doen: ik heb het soms ook verfoeid. Maar dat no-nonsense ding van doe maar geweune blijf ik fantastisch vinden. (denkt na) Weet je wat het is? Ik ben een meisje van mijn familie, van mijn roots. Ik heb mijn halve jeugd gesleten aan de keukentafel van mijn memeetje in een boerderij, diep in West-Vlaanderen. Daar was geen hol te doen, buiten het overschrijven van de geschiedenisboekjes bij de Solo. (lacht) Ik heb uren in de velden gespeeld, als Buck Rogers lopend door de maïsvelden. Alles aan West-Vlaanderen heeft mij gevormd tot wie ik vandaag ben, en ik ben daar heel trots op. Ik wil nu vooral blijven doen wat ik gráág doe. Want dat is iets wat ik altijd gedaan heb. Ik deed niets tegen mijn goesting, ging er altijd vollen bak voor. Als mij dat een waardige Ambassadeur maakt van West-Vlaanderen, dan ben ik daar heel blij mee.”