Welkom in de Overpoort, waar het coronavirus niet lijkt te bestaan

Hoe corona? Waar corona? Maandagavond, tijdens de eerste uitgaansavond van dit academiejaar in de Gentse Overpoortstraat, leek het wel alsof de wereld nooit met een pandemie geconfronteerd is geweest. “We genieten nu het kan”, klonk het haast unaniem bij de studenten. Vanaf vandaag geldt een maximumcapaciteit van 2.000 feestvierders en wordt er ook strenger opgetreden. Als het nogmaals uit de hand loopt, gaat de straat op slot.

Gent is de grootste studentenstad van het land en vormt ook voor jonge West-Vlamingen een grote aantrekkingspool. Dat die op de eerste echte uitgaansavond van het academiejaar massaal naar de Overpoortstraat zouden afzakken, stond in de sterren geschreven. Slechts een tiental van de ruim dertig cafés in de beruchte uitgaansbuurt opende de deuren, maar dat had geen effect op het aantal toegestroomde studenten. Aan de toog hangen en dansen in gevestigde waarden als de Cuba Libre, Pallieter of De Vagant was uiteraard ook hier verboden, daarom werd de straat tot één groot terras omgetoverd. Die plekjes waren al van vroeg in de vooravond allemaal bezet, maar ook rechtstaand werd menig pils verzet. Iets wat in coronatijden uit den boze is.

Vreemde eend in de bijt is café De Salamander, al 47 jaar hét studentencafé van Gent en gerund door Roeselarenaar Luc ‘Pottie’ D’haens (73) en zijn echtgenote Rita Van Rysselberghe (70). “Wat moeten we zeggen? Dit hebben we in bijna een halve eeuw Overpoort nog nooit meegemaakt. Normaal is het nu in ons café vollen bak en staan ze aan onze toog te drummen, nu moet iedereen netjes aan tafel zitten. Een terras hebben we niet geplaatst, want wij runnen onze zaak zonder personeel. Op onze leeftijd kunnen we al die afstand niet meer afleggen, hé.”

De Overpoort werd maandagavond herleid tot één grote bubbel van enkele duizenden feestdronken studenten. Vandaag moet in de aula weer netjes afstand gehouden worden

Toch zijn de moeder en vader van de Gentse studenten blij dat ze opnieuw volk zien. “We geven de beste studentenclubs van de stad onderdak. En eerlijk: we kunnen ze niet missen. Die gasten houden ons jong. Alleen: er mogen geen cantussen georganiseerd worden, er zijn geen spontane feestjes. Dit is het echte studentenleven niet. We branden een dikke kaars voor het tweede semester. Want het eerste is al verloren.”

Mondmaskers op de kin

De klok geeft halftien aan en de massa zwelt langzaam maar zeker aan. Een overrompeling zoals bij een ‘normale’ start van het academiejaar is het niet, maar van social distancing is op geen enkel moment sprake. Mondmaskers worden wel keurig gedragen, al zakken die hoe later op de avond – en hoe rijkelijker het bier en de cocktails vloeien, steeds dieper richting kin af. Een trend die nu al een constante van dit academiejaar lijkt te worden: sommige vrouwelijke studenten hebben meer textiel rond de mond dan op andere plekken van hun lichaam. Het levert bizarre beelden op.

Op de drukbevolkte terrassen schurken de studenten stevig tegen elkaar aan, want zo hebben meer vrienden een zitplekje. Het doet ons denken aan de taferelen die we afgelopen zomer aan onze kust moesten aanschouwen. Door de lucht klievende parasols en uit de hand gelopen vechtpartijen zien we hier niet, maar hier is te veel volk op een te kleine afstand. Dat ziet zelfs een blinde.

Ik ben vandaag meer agent dan cafébaas. Als we dit ‘seizoen’ een beetje succesvol willen maken, moeten we allemaal de regels volgen – Alain De Meyer, café De Vagant

Iets wat ook de politie beaamt. Die patrouilleert met zes mensen constant doorheen de Overpoort en maant iedereen om de basisregels te volgen. “De meesten doen dat ook”, horen we. “Wie de maatregelen niet volgt, vragen we beleefd om dat wel te doen. We strooien hier niet met boetes in het rond, maar bij hardleerse exemplaren hebben we soms geen keuze. Ook voor ons is dit geen evidente situatie. Veel studenten hebben daar begrip voor en tonen respect, maar hoe later op de avond, hoe botter het vaak wordt.”

Wanneer het rond 22.30 uur steeds drukker wordt in de straat, wordt in overleg met burgemeester Matthias De Clercq (Open VLD) beslist om de straat hermetisch af te sluiten. Niemand wordt nog in de Overpoort toegelaten.

Ondertussen staat Alain De Meyer van café De Vagant – traditioneel het stamcafé voor studenten uit de regio rond Kortrijk en Waregem – als een volleerd politieman aan de deur van zijn etablissement het ‘verkeer’ in goeie banen te leiden. “Ik ben vanavond meer agent dan cafébaas”, glimlacht hij van achter zijn mondmasker. “We wisten dat het druk ging worden, maar dit is een compleet nieuwe situatie. Ik moet in de gaten houden dat niemand met een beker bier de zaak verlaat en er mogen ook niet te veel mensen binnen aanwezig zijn. En wie zijn mondmasker niet correct draagt, spreek ik aan. Zonder pardon. Als we dit ‘seizoen’ toch een beetje succesvol willen maken, moeten we allemaal de regels volgen. Maar deze drukte zal snel verdwijnen, denk ik. Straks wordt het minder warm en gaat het regenen. Dan is een terrasje niet meer zo aantrekkelijk.”

Normaal feesten we vijf weken lang tot zes uur ‘s ochtends, nu moeten we om één uur naar ons kot – studentengroep uit Oostende

Een groep tweede- en derdejaars uit Gistel en Oostende laat het voorlopig niet aan hun hart komen. Hun bubbel van iets minder dan tien geniet van een stevige pint, maar denkt met weemoed terug aan het ‘oude normaal’. “Toen gingen we vijf, zes weken los door de muur”, zegt klankbord Ward Delanghe. “Dan waren we vaak niet voor zes uur ‘s ochtends op ons kot, straks moeten we om 1 uur naar bed. Het is wat het is, maar leuk is dit allemaal niet. We zitten allemaal braaf op onze barkruk, eens goed dansen in De Coulissen of de Père Total, daar kunnen we nu enkel van dromen. We begrijpen dat corona serieus is, maar als ze de dagelijkse cijfers geven, moeten ze daar die van de griepbesmettingen eens naast leggen. Dat zou veel ogen doen openen. We maken er het beste van, maar uitgaan met een rits regeltjes in je achterzak is verre van aangenaam.”

Meer personeel voor minder klanten

Op een boogscheut van de Overpoort runt Diksmuidenaar Dries Claeys sinds 2001 het café Defoo, misschien wel dé pleisterplaats voor alles wat West-Vlaams is en studeert in Gent. Hij hanteert de regels rigoureus en zorgt zowel binnen als buiten voor voldoende afstand. “Het is constant evenwicht vinden tussen kosten en baten”, zegt hij. “Ik moet meer personeel inzetten om minder klanten te bedienen. Maar het lukt. Ik sta hier met mijn volle goesting, al zal deze situatie toch twee jaar aanhouden, vrees ik. Het vorige academiejaar is met een schaar bruusk in twee geknipt en ik had aanvankelijk de hoop dat we nu weer op de vertrouwde manier zouden kunnen opstarten. Niet, dus. Ik calculeer nu al twee jaar in waarin we moeten proberen break-even te draaien.”

Klanten die weigeren mijn zaak te verlaten? Ze weten dat ze bij mij aan het verkeerde adres zijn om ‘het kind af te geven’ – Dries Claeys, café Defoo

“Ik hoop ook dat de stad en de politie – met wie ik een uitstekende verstandhouding heb – de eerste vijf weken het nodige ellebogenwerk aan de dag leggen. Er moet begrip zijn, van alle kanten. Ikzelf leg elke avond om 12.30 uur alle lichten aan en roep een last call af. Om 1 uur is mijn café leeg, daar maak ik een punt van. Wat als er klanten weigeren mijn zaak te verlaten? Ze weten dat ze bij mij aan het verkeerde adres zijn om het kind af te geven.”

In de Overpoort zelf werd het laatste glas – of liever: plastic beker – bier om halfeen geschonken. Een half uur later gingen de cafés onherroepelijk dicht en moet de feestende massa huiswaarts, al had de politie de handen meer dan vol om de uittocht in goeie banen te leiden.

Mondmaskers waren ook bij ‘het afscheid’ massaal te zien, maar de knuffels, kussen en armen om de schouder waren minstens in even grote getale te tellen. De Overpoort werd maandagavond herleid tot één grote bubbel van enkele duizenden feestdronken studenten. Vandaag moet in de aula weer netjes afstand gehouden worden, om dan ‘s avonds weer het Overpoort-terras in te duiken.

Politiek en politie evalueren

“Het was gisterenavond niet oké in de Overpoortstraat”, zegt burgemeester De Clercq dinsdagochtend. “Het was druk, niet alle studenten volgden de richtlijnen op. Studenten moeten hun verantwoordelijkheid nemen”, klinkt het.

Ook UGent-rector Rik Van de Walle reageert misnoegd op beelden van de mensenmassa en smeekt studenten om zich aan de coronamaatregelen te houden.