“We zijn er nog slechter aan toe dan voor corona”: spoedarts Vera slaakt noodkreet vijf jaar na de lockdown

Hoe zou het nog zijn met Vera van Haevre (47), die vijf jaar geleden maandenlang haar ‘dagboek van een spoedarts’ bijhield voor deze krant? Met haar goed, maar niet met de zorg, zegt ze. “De gezondheidszorg faalt meer dan ooit”, zucht ze.

Exact vijf jaar geleden, net na de start van de lockdown, hield spoedarts Vera Van Haevre (47) voor het eerst een dagboek bij voor onze nieuwswebsite KW.be. Dat deed ze tot eind 2020, 47 afleveringen lang.

Vandaag blikt Vera, die op de campussen Torhout en Rumbeke van AZ Delta werkt, terug én vooruit. “Er is de voorbije vijf jaar veel veranderd binnen de zorgsector, en niet ten goede”, meent Vera, die zich daarin gesteund weet door haar collega’s. “Samengevat kunnen we stellen dat we nog altijd mondmaskers dragen binnen de ziekenhuizen zijn die verplicht, zeker tijdens een griepepidemie -, we staan nog meer onder druk dan voorheen, want de zorg neemt toe terwijl de capaciteit en het personeel afnemen. En we krijgen geen applaus meer.”

“Velen willen de boodschap niet horen, maar onze zorgsector is er belabberd aan toe. Er wordt onder andere bespaard op capaciteit en er is een gigantisch personeelstekort. Er worden steeds meer bedden gesloten in de ziekenhuizen, maar daar staat tegenover dat de patiëntenaantallen en de zorgvraag toenemen, mede door de vergrijzing van de bevolking. Die situatie kan niet anders dan imploderen, eerder vroeg dan laat”, waarschuwt ze. “Wat momenteel op politiek vlak beslist wordt voor de toekomst, zoals de sluiting van kleinere ziekenhuizen, drijft die situatie nog op de spits. En we begrijpen wel waar de redenering vandaan komt, een goede zorg kost inderdaad veel geld. Maar wat nu gebeurt, treft de patiënten rechtstreeks.”

Ziekenhuizen sluiten

Vera heeft het persoonlijk moeilijk om haar job te blijven uitoefenen. “Het is een voortdurende tweestrijd geworden. Ik doe mijn job met hart en ziel, maar de omstandigheden maken het onmogelijk om mijn werk te doen zoals ik dat zou willen. Ik ben van opleiding spoedarts met een vooropleiding anesthesie, dat betekent dat ik mensen met spoedeisende hulp moet behandelen. Ik ben dus geen huisarts, maar het merendeel van de patiënten die ik nu behandel zijn er met klachten waarvoor men eigenlijk naar een huisarts kan. Maar er zijn te weinig huisartsen, en veelal werken ze op afspraak sinds corona. Met als resultaat overvolle wachtzalen op spoed. En die zijn niet de schuld van de patiënten, die recht hebben op hulp, en ook niet van de huisartsen die op hun beurt overspoeld worden door werk. Maar zij kunnen bijvoorbeeld een patiëntenstop doorvoeren wanneer de druk te hoog wordt en de patiëntenaantallen hun eigen capaciteit overschrijden, wij kunnen – en willen – dat niet.”

We staan nog meer onder druk dan voorheen. En we krijgen geen applaus meer

Het leidt tot een gevaarlijke situatie, volgens Vera. “Net omdat wij zoveel mensen moeten diagnosticeren met minder dringende klachten, dreigen diegenen die er wel erg aan toe zijn maar bij wie dat niet meteen zichtbaar is, te laat adequaat behandeld te worden. Elke patiënt die zich aanbiedt op spoed wordt gezien en onderzocht door een spoedarts. Vroeger vond ik op bijvoorbeeld 10 patiënten één iemand die kritieke zorg nodig had, nu moet ik minstens 20 patiënten zien en onderzoeken voor ik die ene patiënt vind.”

Van fouten heeft ze tot dusver geen weet. “Maar als ik iemand die erg ziek is ook nog eens met een ambulance naar een ander ziekenhuis moet laten overbrengen omdat wij geen bed meer hebben, dan lijkt me dat niet meer normaal. Want de bedden zijn er in ons ziekenhuis, maar de verpleegkundige die naast dat bed moet staan, is er niet meer en dus kan dat bed niet gebruikt worden.”

Mooiste job

Meer spoedartsen als oplossing? Die zijn er niet, volgens Vera. Want voor hen gaat net als voor alle verplegend personeel op dat de job vandaag allesbehalve aantrekkelijk is. “Mijn oudste zoon overweegt geneeskunde te studeren en daar heb ik gemengde gevoelens bij. Ik zou hem zo graag voluit aanmoedigen, want dit is de mooiste job van de wereld. Maar de sociale en mentale impact van deze job vandaag, laat staan over twintig jaar, is enorm.”

Vera voelt zich machteloos en gefrustreerd. “Ik blijf mijn job doen maar ik weet niet of ik dit nog 20 jaar, tot aan mijn pensioen, volhoud. Corona heeft ons allemaal even schrik aangejaagd. En deed het besef groeien bij de bevolking dat ons iets kan overkomen waar we tot dusver niet echt rekening mee hielden. Maar we zijn vijf jaar verder, en er nog slechter aan toe dan voorheen. Wat we nodig hebben, is een toekomstvisie – die er nu niet is – en grondige hervormingen: er moeten meer artsen komen, de gezondheidszorg en financiering moet hervormd worden, het beroep van verpleegkundige moet aantrekkelijker worden en we moeten er mee stoppen om zorg als een winstgevende sector te zien. Maar er moet ook iets veranderen aan de mentaliteit in de maatschappij: we moeten weer meer zorgen voor elkaar.”