Wat de Rode Kruis-vrijwilligers doen, is onbetaalbaar

Met een stralende zon rij ik op vrijdagmiddag richting Antoon Van Dycklaan. Daar bevindt zich het hoofdkwartier van Rode Kruis Kortrijk. Aangekomen staat Rik Vercoutere (56) me al op te wachten aan twee open grote garages. Drie neuzen van ziekenwagens en een materiaalwagen staan naar buiten gericht. Klaar om straks te vertrekken naar Alcatraz.

Rik, zelf een manager in zijn werkleven, verzorgt al jaren de communicatie en werving bij de ploeg. “Al op 16-jarige leeftijd sloot ik me bij het toenmalige Rode Kruis Heule aan. Er was heel wat familie die er deel van uit maakte. Ik ben blijven plakken: wel veertig jaar“, lacht hij.

Ondertussen komt Dimitri Maebe (48) aan uit Marke. Hij is de afdelingsverantwoordelijke van de hulpdienst en stuurt het team van hulpdienstvrijwilligers aan. In zijn beroepsleven is hij organisatieverantwoordelijke. Zijn Rodekruiscarrière begon tien jaar geleden: “In die tijd was mijn vrouw zwanger. Door een stom voorval sneed ze haar polsslagader door bij het nemen van een mesje uit de vaatwas. Zo’n snede zorgt voor spuitend bloed en daar schrik je echt van. Ik wist op dat moment helemaal niet wat ik moest doen. Met mijn vrouw kwam het uiteindelijk goed, maar ik wilde nooit meer hulpeloos in zo’n situatie terechtkomen. En zo ging ik een cursus bij het Rode Kruis volgen”, vertelt hij.

Wat een intense beleving moet dat geweest zijn. Ik krijg rillingen als hij het vertelt. In de middelbare school kreeg ik wel eens een eerstehulpcursus, maar de gedachte dat je die zou nodig hebben is soms beangstigend. Ik hoop dat ik het nooit zal nodig hebben, maar deze mensen kiezen ervoor om die situaties op te zoeken. Ze stellen zich ter beschikking van iedereen om ‘mensen te helpen’. Want dat krijg ik de hele dag steevast als antwoord als ik mensen aanspreek op hun engagement: ‘omdat ik mensen wil helpen’.

Peperkoeken hart

De Alacatrazdienst is één van de leukste diensten van het jaar: “Iedereen is heel dankbaar op Alcatraz, ieder jaar opnieuw. Ze mogen er dan misschien zwart, donker en ruig uitzien, vanbinnen hebben ze peperkoeken hart, die hardrockers. Het is één van de leukste diensten om te doen het hele jaar door”, klinkt het. En die diensten zijn er heel wat. Ongeveer 220 diensten verzorgde de afdeling het afgelopen jaar. En dat doen die vrijwilligers allemaal gratis. Meer nog: heel wat vrijwilligers spenderen hun dagen vakantie om actief te zijn op hun dienst of om de alombekende stickers te verkopen.

“We amuseren ons en houden de sfeer erin. We vinden het ook belangrijk onze vrijwilligers altijd goed in de watten te leggen met iets extra zoals de jaarlijkse zomerdrink en de meer dan behoorlijke nieuwjaarsreceptie. Het gaat niet alleen om hulpverleners bij ons op de dienst. Ook bijvoorbeeld in het ziekenhuis hebben we de mensen van de Zorgbib. Vrijwilligers gaan rond met boekenkarren om boeken te ontlenen aan de patiënten die in het ziekenhuis verblijven. We zijn met een grote bende van gelijkgestemden: we doen het om de mensen te helpen. We hangen goed aan elkaar. De één komt al beter overeen met de andere, maar iedereen vindt hier wel ‘zijn maatje’. We houden en maken elkaar sterk”, vult Rik aan.

Evacuaties

Er zijn niet alleen diensten die ingevuld moeten worden, maar er is ook een SIT-team. Een snelle interventieploeg die bij zware ongevallen onmiddellijk opgeroepen wordt. Iconisch is natuurlijk het voorval met het gezonken schip, de Herald of Free Enterprise. Maar ook bij instortingen (de school in Kortrijk), bommeldingen, kettingbotsingen en andere evacuaties. Wanneer het Rampenplan wordt afgekondigd, mag je zeker zijn dat het SIT-team er is.

“De afdeling deed vorig jaar zo’n 220 diensten en dat volledig gratis, meer nog, vrijwilligers nemen er vakantie voor op”

“Zulke zaken blijven natuurlijk hangen. Bij de Herald of Free Enterprise heb ik heel wat kinderlijkjes gezien. Als je zelf thuis dan kinderen hebt, dan snijdt dat door je hart. Bij de kettingbotsing in Zonnebeke kwamen we onderweg al de tweede kettingbotsing tegen, waarvoor we niet waren opgeroepen. Enkele van onze mensen bleven daar, maar wij moesten dus door naar de volgende plaats. Dat op zich was al een vreemde situatie. Wanneer we daar aankwamen, konden we onmogelijk de grootte van het ongeval inschatten. Zo mistig was het. De stilte was oorverdovend. De mensen die komen dan naar je toe gelopen, heel rustig. Een heel vreemde beleving. Zulke momenten blijven lang hangen”, vertelt Rik.

‘Dankjewel’

Ondertussen komt een auto met ramen open en luide muziek aangereden. Ze stoppen net voor de garage. Dimitri en Rik lachen terwijl drie van hun jonge vrijwilligers uit de auto klauteren. Het zijn Tim Dewitte (23), Jody Eeckhout (26) en Shauni Coonaert (21) die straks helpen bij de dienst. Meer nog ze blijven tot maandagmiddag op het terrein van Alcatraz. “We slapen ‘s nachts in tenten. Ook mijn vriendin Amélie Sioen en Koen Maelfait komen vanavond om ons te vervoegen. We doen de nachtdienst waarbij ze ons kunnen opbellen ‘s nachts als er iets is“, vertelt Jody.

Die moeten maandagmiddag gekraakt naar huis gaan, denk ik, maar hun enthousiasme is overweldigend. Onmiddellijk starten ze met het verder aanvullen van de materiaalwagen die straks meegaat naar Alcatraz. “Je komt vaak op plaatsen waar andere mensen niet geraken. Je ziet artiesten soms van dichtbij. Sommige mensen behandel je en die vinden dat de normaalste zaak van de wereld. Ze zeggen zelfs geen dankjewel. Anderen zwaaien nog altijd als je ze eens ziet omdat je ze ooit eens geholpen hebt. Sommigen trakteren zelfs”, vertellen ze. “Er zijn ook vaak mensen die zich verontschuldigen: ‘sorry sorry sorry…’ Ja we zijn er ook wel voor hen natuurlijk.”

Ambu-gator

Ondertussen stroomt het lokaal vol met nog meer vrijwilligers. “Straks rijden we samen naar het festivalterrein. Ter plekke sluiten er nog wat mensen aan. We bouwen straks onze tent op. Daarnaast hebben we een hulpcontainer die dienst doet als communicatie- en commandopost en intensieve verzorgingsruimte met alle nodige comfort en airco. We gebruiken ook voor de eerste keer onze Ambu-gator.”

“De Ambu-gator is een soort ziekenwagen voor op alle terreinen, maar dan in het klein, waarmee we vinnig door het volk en op moeilijke ondergronden kunnen rijden. Het heeft het formaat van een golfkarretje. Straks zullen we er voor de eerste keer mee kunnen rijden in actie”, vertelt voorzitter en advocaat Bert Verwee (33). Hij kwam 17 jaar geleden terecht bij het Rode Kruis door een strooibriefje in zijn brievenbus. “Ik heb me altijd willen engageren voor een organisatie en van mijn 16 jaar is dat het Rode Kruis geworden. Toen ik voorzitter werd, was ik één van de jongste. Ik timmer elke dag hard aan de afdeling maar nooit tegen mijn zin. Het administratieve en leidinggevende van het voorzitterschap combineer ik tot op vandaag met het medische. Als ik de tijd heb, beman ik maar wat graag de ziekenwagen of de hulppost.”

Ook Annelien Timperman (31) gaat mee richting Alcatraz: “Het zal mijn tweede dienst worden. Ik ben ondertussen al zeven jaar bij het leger en ben er al vijf jaar ambulancier. Op een krachtbalevenement leerde ik iemand kennen van het Rode Kruis toen er een hartfalen voorviel. Zo heb ik mij uiteindelijk ook geëngageerd om naar hier te komen.”

Hier en daar begint iedereen zich klaar te maken en maken ze zich op om te vertrekken richting festivalterrein. Grappig: wat een verschillende mensen uit verschillende contexten die hier bij elkaar komen. Bij het Rode Kruis kan je geholpen worden door een advocaat-hulpverlener, een verpleegkundige of iemand die bouwvakker is in het dagelijkse leven. Één ding verbindt hen allemaal: gedreven hulpvaardigheid.

Swamp stage

Er wordt met de zieken- en materiaalwagens richting Alcatraz getrokken. Overal worden de mannen en de vrouwen in hun outfit met een vriendelijke begroeting onthaald. Ze zijn duidelijk graag gezien door de organisatoren. Aangekomen wordt de materiaalwagen uitgeladen en starten ze met het opstellen van de tent en het klaarzetten van de hulpcontainer. Er wordt een rood cateringtentje opgezet en de Ambu-gator wordt vertrekkensklaar gemaakt: sterk teamwork. De voorzitter zei daarnet al: “We hebben altijd iemand die binnenkomt nog voor we operationeel zijn en er zijn er altijd nog als we alles aan het afbreken zijn. We helpen iedereen zo goed als we kunnen.”

“De volgende keer dat ze aan mijn autovenster kloppen met hun stickers, koop ik er minstens tien”

En gelijk heeft hij: de tent en de verzorgingsbedden in de tent staan nog maar net opgesteld of er wordt opgeroepen om naar de camping te gaan voor een ‘bewusteloze persoon’. De voorziene bemanning van de Gator is nog onbeschikbaar en Tim, Jody en Dimitri snellen ter plaatse en komen terug met iemand die duidelijk niet helemaal in orde is. “Op een festival zijn het vaak mensen die last hebben van het warme weer en mensen die ziek zijn van het drinken in combinatie met de vermoeidheid. Maar ook mensen met blaren, verwondingen, ademhalingsproblemen en hartklachten komen langs. Het meest vreemde dat gevraagd wordt zijn maandverbanden, maar die hebben we ook altijd bij. Ook komt er soms een moeder melk afkolven voor haar baby omdat ze dat hier in alle rust kan doen”, vertelt Jody.

Nadat de eerste patiënt gestabiliseerd is, wordt de takenverdeling met iedereen samen besproken. Dimitri bespreekt wie in welk team zit, wie er als team naar welk podium gaat. Er worden walkietalkies verdeeld en iedereen gaat op post. Ik trek samen met Nathalie, Frank, Louis en Aaron richting Swamp Stage waar een brancard bij het podium wordt gelegd. Nu wachten tot het optreden begint. De activiteiten moeten nog beginnen en de vrijwilligers hebben er al een halve dag opzitten… en er volgen nog twee volle dagen en twee volle nachten.

Wereldverbeteraars

Het Rode Kruis Kortrijk zal uiteindelijk op Alcatraz ongeveer 350 personen verzorgen en negen mensen naar het ziekenhuis brengen. Toegewijd je zo voor iets inzetten? Dat is meer dan mensen willen helpen. Dat zijn wereldverbeteraars. De volgende keer dat ze aan mijn autovenster kloppen om een sticker te kopen, schaf ik er mij minstens tien aan. Wat ze doen, is onbetaalbaar.