Waarom niemand iets deed om Bart te helpen: zes vragen na het overlijden op de Grote Markt

Bart Rigole (45) stierf nadat hij onwel werd op de Grote Markt van Kortrijk. © ST/KW
Annelies Nollet
Annelies Nollet medewerker KW Kortrijk-Menen

Woensdagnacht 2 oktober 2019, 00.20 uur op de Kortrijkse Grote Markt. Bart Rigole (45) uit Wevelgem zakt naast een muurtje in elkaar en blijft roerloos liggen. Pas twee uur later verwittigt iemand de hulpdiensten. Nochtans kwamen er in die tijdspanne minstens acht mensen langs. “Schuldig verzuim”, oordeelt het parket, die de passanten wil opsporen en vervolgen. “Voorbarig”, vindt professor in de sociale psychologie Arne Roets van UGent. “Die aanklacht lijkt mij onhoudbaar.”

Wat zal er nu gebeuren?

Of de voorbijgangers ook effectief voor het gerecht zullen moeten komen, blijft onduidelijk. Het parket weigert alle verdere commentaar. Volgens professor Roets zou dat heel drastisch zijn. “Het is natuurlijk goed dat mensen er even op gewezen worden dat wat meer aandacht voor hun omgeving geen kwaad kan. Hopelijk kan deze tragische gebeurtenis op dat vlak voor iedereen een wake-upcall zijn. Ik vind de term schuldig verzuim hier wel wat voorbarig: ging het echt om bewuste en opzettelijke onverschilligheid bij elk van die acht passanten? Of hebben ze gewoon de situatie niet opgemerkt of niet ernstig genoeg ingeschat? Dat zal het onderzoek uiteraard verder moeten uitwijzen. Dat laatste lijkt mij waarschijnlijker. En stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten.”

Hoe hoopt de politie die passanten te vinden?

Op vandaag werden al twee mensen opgespoord en verhoord. Tom Janssens, woordvoerder van het parket West-Vlaanderen, afdeling Kortrijk maakt zich sterk dat de overige zes snel zullen volgen. Al moet hij wel toegeven dat hij niks kan garanderen. “We hebben nu twee mensen kunnen identificeren. Die zijn allebei verhoord geweest. We hopen de anderen ook te kunnen vinden, maar dat kunnen we natuurlijk niet garanderen. We hebben geen database om op terug te vallen. We proberen die mensen dus via via te herkennen.” “Wat de onderzoeksmethodes van onze politiemensen zijn, kunnen we natuurlijk niet zomaar vertellen“, vult Thomas Detavernier aan. “Maar ik ben er zeker van dat zij hun werk uitstekend zullen doen.”

Wat zal er nu gebeuren?

Of de voorbijgangers ook effectief voor het gerecht zullen moeten komen, blijft onduidelijk. Het parket weigert alle verdere commentaar. Volgens professor Roets zou dat heel drastisch zijn. “Het is natuurlijk goed dat mensen er even op gewezen worden dat wat meer aandacht voor hun omgeving geen kwaad kan. Hopelijk kan deze tragische gebeurtenis op dat vlak voor iedereen een wake-upcall zijn. Ik vind de term schuldig verzuim hier wel wat voorbarig: ging het echt om bewuste en opzettelijke onverschilligheid bij elk van die acht passanten? Of hebben ze gewoon de situatie niet opgemerkt of niet ernstig genoeg ingeschat? Dat zal het onderzoek uiteraard verder moeten uitwijzen. Dat laatste lijkt mij waarschijnlijker. En stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten.”

Waarom pikten camera’s het incident niet op?

Verspreid over de Kortrijkse binnenstad hangen en staan er zo’n 185 veiligheidscamera’s. Verschillende daarvan bevinden zich op de Grote Markt. Uit onderzoek van de politie blijkt dat de camera’s het complete incident zeker gefilmd hebben. Het is immers op basis van die beelden dat de voorbijgangers opgespoord worden. Meer nog, op een van de schermen van de grote videomuur op het politiecommissariaat in de Minister de Taeyelaan was het volledige incident live te volgen.

“Alleen hebben de mensen die zich daarmee bezig houden nog andere taken”, verklaart politiewoordvoeder Thomas Detavernier. “Het is niet zo dat iemand die beelden 24 uur op 24 en zeven dagen op zeven in de gaten houdt. Daar komt nog eens bij dat het om een van de kleine schermen met slechte resolutie ging. Onze mensen valt dus niets te verwijten. Alle procedures zijn correct gevolgd.”

Stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten – Arne Roets, professor sociale psychologie UGent

Hoe hoopt de politie die passanten te vinden?

Op vandaag werden al twee mensen opgespoord en verhoord. Tom Janssens, woordvoerder van het parket West-Vlaanderen, afdeling Kortrijk maakt zich sterk dat de overige zes snel zullen volgen. Al moet hij wel toegeven dat hij niks kan garanderen. “We hebben nu twee mensen kunnen identificeren. Die zijn allebei verhoord geweest. We hopen de anderen ook te kunnen vinden, maar dat kunnen we natuurlijk niet garanderen. We hebben geen database om op terug te vallen. We proberen die mensen dus via via te herkennen.” “Wat de onderzoeksmethodes van onze politiemensen zijn, kunnen we natuurlijk niet zomaar vertellen“, vult Thomas Detavernier aan. “Maar ik ben er zeker van dat zij hun werk uitstekend zullen doen.”

Wat zal er nu gebeuren?

Of de voorbijgangers ook effectief voor het gerecht zullen moeten komen, blijft onduidelijk. Het parket weigert alle verdere commentaar. Volgens professor Roets zou dat heel drastisch zijn. “Het is natuurlijk goed dat mensen er even op gewezen worden dat wat meer aandacht voor hun omgeving geen kwaad kan. Hopelijk kan deze tragische gebeurtenis op dat vlak voor iedereen een wake-upcall zijn. Ik vind de term schuldig verzuim hier wel wat voorbarig: ging het echt om bewuste en opzettelijke onverschilligheid bij elk van die acht passanten? Of hebben ze gewoon de situatie niet opgemerkt of niet ernstig genoeg ingeschat? Dat zal het onderzoek uiteraard verder moeten uitwijzen. Dat laatste lijkt mij waarschijnlijker. En stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten.”

Pleegden de passanten een strafbaar feit?

Volgens artikel 422bis in het Strafwetboek, is schuldig verzuim het nalaten iemand te helpen die in groot gevaar verkeert. Alleen stelt het wetboek enkele belangrijke voorwaarden. Zo moet je kunnen helpen zonder jezelf of anderen in gevaar te brengen en straft de wet enkel bewuste en opzettelijke onverschilligheid. Met andere woorden, alleen de mensen die Bart die woensdagnacht zagen liggen en er zich bewust van waren dat hij dringend hulp nodig had, kunnen volgens de letter van de wet gestraft worden.

Waarom pikten camera’s het incident niet op?

Verspreid over de Kortrijkse binnenstad hangen en staan er zo’n 185 veiligheidscamera’s. Verschillende daarvan bevinden zich op de Grote Markt. Uit onderzoek van de politie blijkt dat de camera’s het complete incident zeker gefilmd hebben. Het is immers op basis van die beelden dat de voorbijgangers opgespoord worden. Meer nog, op een van de schermen van de grote videomuur op het politiecommissariaat in de Minister de Taeyelaan was het volledige incident live te volgen.

“Alleen hebben de mensen die zich daarmee bezig houden nog andere taken”, verklaart politiewoordvoeder Thomas Detavernier. “Het is niet zo dat iemand die beelden 24 uur op 24 en zeven dagen op zeven in de gaten houdt. Daar komt nog eens bij dat het om een van de kleine schermen met slechte resolutie ging. Onze mensen valt dus niets te verwijten. Alle procedures zijn correct gevolgd.”

Stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten – Arne Roets, professor sociale psychologie UGent

Hoe hoopt de politie die passanten te vinden?

Op vandaag werden al twee mensen opgespoord en verhoord. Tom Janssens, woordvoerder van het parket West-Vlaanderen, afdeling Kortrijk maakt zich sterk dat de overige zes snel zullen volgen. Al moet hij wel toegeven dat hij niks kan garanderen. “We hebben nu twee mensen kunnen identificeren. Die zijn allebei verhoord geweest. We hopen de anderen ook te kunnen vinden, maar dat kunnen we natuurlijk niet garanderen. We hebben geen database om op terug te vallen. We proberen die mensen dus via via te herkennen.” “Wat de onderzoeksmethodes van onze politiemensen zijn, kunnen we natuurlijk niet zomaar vertellen“, vult Thomas Detavernier aan. “Maar ik ben er zeker van dat zij hun werk uitstekend zullen doen.”

Wat zal er nu gebeuren?

Of de voorbijgangers ook effectief voor het gerecht zullen moeten komen, blijft onduidelijk. Het parket weigert alle verdere commentaar. Volgens professor Roets zou dat heel drastisch zijn. “Het is natuurlijk goed dat mensen er even op gewezen worden dat wat meer aandacht voor hun omgeving geen kwaad kan. Hopelijk kan deze tragische gebeurtenis op dat vlak voor iedereen een wake-upcall zijn. Ik vind de term schuldig verzuim hier wel wat voorbarig: ging het echt om bewuste en opzettelijke onverschilligheid bij elk van die acht passanten? Of hebben ze gewoon de situatie niet opgemerkt of niet ernstig genoeg ingeschat? Dat zal het onderzoek uiteraard verder moeten uitwijzen. Dat laatste lijkt mij waarschijnlijker. En stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten.”

Bart Rigole
Bart Rigole© gf

Waarom bood bijna niemand hulp aan?

Waarom hebben die voorbijgangers Bart niet geholpen? Die vraag stelde iedereen zich de voorbije dagen. Alleen blijkt die vraag niet zo makkelijk te beantwoorden. De passanten werden nochtans al aan de schandpaal genageld op sociale media. Onterecht, volgens UGent-professor Arne Roets, gespecialiseerd in sociale psychologie. “Uiteraard is het heel erg wat daar gebeurd is, maar jammer genoeg is het niet uitzonderlijk. Het komt wel vaker voor dat mensen geen hulp bieden aan anderen in nood, en daar zijn veel verschillende redenen voor”, verduidelijkt hij.

Meer nog, op een van de schermen van de grote videomuur op het politiecommissariaat was het volledige incident live te volgen

Vooraleer we iemand helpen zijn er immers heel wat stappen te doorlopen. We moeten allereerst de situatie opmerken, ze daarna als een noodsituatie inschatten, onze verantwoordelijkheid nemen om iets te doen en beslissen hoe men het best helpt. Tussendoor wegen we constant af wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn. Dat is niet altijd gemakkelijk. Misschien hebben de voorbijgangers de man niet zien liggen of dachten ze dat het om iemand ging die er zijn roes uitsliep. Achteraf is het natuurlijk altijd makkelijk. Het lijkt mij dan ook eerder onwaarschijnlijk dat elk van die voorbijgangers besefte dat die man stervende was, wisten wat ze konden doen en toch heel bewust geen actie hebben ondernomen.”

Pleegden de passanten een strafbaar feit?

Volgens artikel 422bis in het Strafwetboek, is schuldig verzuim het nalaten iemand te helpen die in groot gevaar verkeert. Alleen stelt het wetboek enkele belangrijke voorwaarden. Zo moet je kunnen helpen zonder jezelf of anderen in gevaar te brengen en straft de wet enkel bewuste en opzettelijke onverschilligheid. Met andere woorden, alleen de mensen die Bart die woensdagnacht zagen liggen en er zich bewust van waren dat hij dringend hulp nodig had, kunnen volgens de letter van de wet gestraft worden.

Waarom pikten camera’s het incident niet op?

Verspreid over de Kortrijkse binnenstad hangen en staan er zo’n 185 veiligheidscamera’s. Verschillende daarvan bevinden zich op de Grote Markt. Uit onderzoek van de politie blijkt dat de camera’s het complete incident zeker gefilmd hebben. Het is immers op basis van die beelden dat de voorbijgangers opgespoord worden. Meer nog, op een van de schermen van de grote videomuur op het politiecommissariaat in de Minister de Taeyelaan was het volledige incident live te volgen.

“Alleen hebben de mensen die zich daarmee bezig houden nog andere taken”, verklaart politiewoordvoeder Thomas Detavernier. “Het is niet zo dat iemand die beelden 24 uur op 24 en zeven dagen op zeven in de gaten houdt. Daar komt nog eens bij dat het om een van de kleine schermen met slechte resolutie ging. Onze mensen valt dus niets te verwijten. Alle procedures zijn correct gevolgd.”

Stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten – Arne Roets, professor sociale psychologie UGent

Hoe hoopt de politie die passanten te vinden?

Op vandaag werden al twee mensen opgespoord en verhoord. Tom Janssens, woordvoerder van het parket West-Vlaanderen, afdeling Kortrijk maakt zich sterk dat de overige zes snel zullen volgen. Al moet hij wel toegeven dat hij niks kan garanderen. “We hebben nu twee mensen kunnen identificeren. Die zijn allebei verhoord geweest. We hopen de anderen ook te kunnen vinden, maar dat kunnen we natuurlijk niet garanderen. We hebben geen database om op terug te vallen. We proberen die mensen dus via via te herkennen.” “Wat de onderzoeksmethodes van onze politiemensen zijn, kunnen we natuurlijk niet zomaar vertellen“, vult Thomas Detavernier aan. “Maar ik ben er zeker van dat zij hun werk uitstekend zullen doen.”

Wat zal er nu gebeuren?

Of de voorbijgangers ook effectief voor het gerecht zullen moeten komen, blijft onduidelijk. Het parket weigert alle verdere commentaar. Volgens professor Roets zou dat heel drastisch zijn. “Het is natuurlijk goed dat mensen er even op gewezen worden dat wat meer aandacht voor hun omgeving geen kwaad kan. Hopelijk kan deze tragische gebeurtenis op dat vlak voor iedereen een wake-upcall zijn. Ik vind de term schuldig verzuim hier wel wat voorbarig: ging het echt om bewuste en opzettelijke onverschilligheid bij elk van die acht passanten? Of hebben ze gewoon de situatie niet opgemerkt of niet ernstig genoeg ingeschat? Dat zal het onderzoek uiteraard verder moeten uitwijzen. Dat laatste lijkt mij waarschijnlijker. En stel je voor hoe die acht mensen zich nu moeten voelen, wetende dat ze die situatie anders hadden kunnen inschatten.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier