Café ‘In De Zwaan’ is vergroeid met de geschiedenis van het dorp Koolskamp. Al op het einde van de 19de eeuw begon de familie in de Kloosterstraat met een café, vier generaties later zijn de openingsuren wel herleid, maar blijft het een pleisterplaats.
We moeten dus al terug naar 1898. Jules Vandeghinste en Marie-Eugénie Vande Casteele trouwden en huurden café De Keizer van brouwer Schotte. “Dat was hier schuin over het huidige café”, wijst Krist Soenens naar de overkant wat verderop in de straat. “Dat waren onze overgrootouders. Toen de Duitse Ulanen in 1914 het café zagen, stapten ze er meteen binnen. Der Kaiser… Ze besloten dan maar om de vier jaren van Wereldoorlog I gesloten te blijven.”
2 huisjes voor 75 euro
Op het einde van die oorlog werd de kerk van Kooslkamp gedynamiteerd. “De brokstukken kwamen terecht op twee huisjes, die werden in 1919 gekocht door onze overgrootouders. Met zilverstukken, ter waarde van 3.000 frank. Twee huizen voor wat nu 75 euro is. Maar ze moesten natuurlijk heropgebouwd worden, het werd één groot huis met café. Wat verderop in de straat was nog een café geweest dat De Zwaan heette. Maar het kinderloze paar had dat pand weggegeven omdat het zo voor de medepastoor makkelijker was om tot aan de kerk te gaan. Het huis werd afgebroken, dat wat toen de tijdsgeest, nu kan je dat niet meer voorstellen.”
“De vijfde generatie staat niet meteen klaar”
Café In De Zwaan ging open in 1922. “Toen onze overgrootouders overleden, zetten drie ongehuwde kinderen de zaak voort. Gustave was ook nog brouwersgast, Julien meubelmaker en hun zus Alida stond meer in het café. Het was in die tijd ook ondenkbaar dat er geen vrouw achter de toog stond. Na de Tweede Wereldoorlog namen onze grootouders, Michel Vandeghinste en Germana Dedeygere het roer over. Hun enige dochter, onze moeder, Marie-José was toen nog een tiener.”
Marie-José trouwde met Marcel Soenens, die in 1974 overleed. “Officieel heeft ons ma het café in 1970 overgenomen. Wij zijn hier ook opgegroeid. Als kind mochten we niet vaak in het café komen. En gebeurde dat wel eens, dan werden we getrakteerd op een chocolade. Pas later werkten we mee. Ons ma was van geboortejaar 1933 en in 1990 besliste ze onze woning, inclusief café, wilde herbouwen. Het had toen zijn beste tijd gehad. We zijn hier dan even verderop een jaar in Café De Veloclub gaan wonen. En er was ook café. Tussen kerst en nieuw in 1999 konden we de nieuwbouw betrekken. Er werd daarbij bewust gekozen voor een kleiner café en een groter woongedeelte. Mijn moeder was toen 57 jaar en wilde nog enkele jaren café houden.”
Maar in 2004 stierf ze onverwacht op 71-jarige leeftijd. “Wij hadden elk onze job, maar de klanten drongen toch aan om verder te doen. Omdat ik hier toch woonde, nam ik het ondernemingsnummer over.” Ondertussen is Krist Soenens (56) ook al 24 jaar schepen, waarvan de laatste drie legislaturen eerste schepen. “Onze zus Els is zelfstandig thuisverpleegkundige en heeft het druk. Ondertussen is broer Johny met pensioen en helpt hij hier veel. En zelf tracht ik dat ook nog te combineren met mijn schepenambt, een derde job kan ik er niet meer bij nemen”, lacht hij.
Vertrouwde gezichten
In De Zwaan heeft nu nog beperkte openingsuren. “Op maandag en vrijdag zijn we open van 10.30 uur tot kort na de middag. Op woensdag in de voormiddag en ook ‘s avonds vanaf 17 uur. En op zondag vanaf 9.15 uur, een traditie die nog dateert van vroeger. Dan kwamen de mensen na de mis een kaartje leggen. Het caféleven op zich is ook al veel veranderd. Vroeger moest je op café om een nieuwtje te weten, nu leeft iedereen wat meer op zijn eiland. Ook na corona hebben we gezien dat heel wat mensen niet meer buiten durfden komen. Maar ik vind het sociale luik van een café nog altijd belangrijk. Daarom ook dat we nog open blijven. Onze zus heeft een zoon, maar die maakt ondertussen elders carrière. De vijfde generatie, die staat niet meteen klaar.”
Er huizen ook wel nog wat verenigingen in de herberg. “Heel groot is het hier niet, maar we zijn hier ook nog de thuishaven voor de Sint-Eloois-Gilde en de vergaderingen van Groep 82 gaan hier door.” En dan is er nog een specialleke. Krist was ook jarenlang peter van studentenclub De Skumforel’n. Die vereniging is nu ondertussen verveld tot een wielerclub die op woensdagavond tussen de Ronde van Vlaanderen en het Kampioenschap van Vlaanderen uitrijdt. “Je kan het nu gepensioneerde jeugd noemen”, lacht Krist, die uiteraard ook nog heel wat uurtjes op het gemeentehuis spendeert. “Dat tussen het volk zijn, dat hebben we met de paplepel mee gekregen. Het oude gemeentehuis van Koolskamp, eigenlijk de woning van brouwer Schotte, was hier aan de overkant. Zelf tracht ik mijn werk hier in het café en dat van het gemeentehuis te scheiden. Ik ben daar voldoende beschikbaar als ze me nodig hebben. In de weekends moet ik vaak naar verschillende plaatsen, maar er staat hier altijd iemand van de Soenens achter de toog. Dat is ook belangrijk, mensen gaan op café om tegen een vertrouwd gezicht te babbelen, niet tegen een personeelslid. Ik heb ook mijn eigen variant op horen, zien en zwijgen. Ik omschrijf dat als… er wordt hier veel gezegd, maar weinig verteld…”
Plezier uitstralen
Koolskamp Koers is natuurlijk het event van het jaar in het dorp. In het café hangt ook nog een stokoude deelnemerslijst. “Die dag is het hier volle bak, al kun je dat ook niet meer vergelijken met vroeger. Er zijn ook heel wat standjes, het is goed dat zij ook hun graantje kunnen mee pikken. Want hier zit het toch vol. We hebben hier in ons café een divers publiek, met toch heel wat vaste klanten. Maar soms ook jongeren van de KLJ. En ondertussen hebben we hier ook al klanten die generatie op generatie komen. De prijzen houden we ook democratisch, voor een pintje vragen we 1,80 euro.”
Het café kan vooraan wat tafeltjes plaatsen. “Een terras is vandaag de dag een must, voor ons is dat hier moeilijk te realiseren. Maar ondertussen doen we met plezier verder. Je moet dat ook uitstralen in je café. De mensen moeten het gevoel hebben dat ze welkom zijn en, je mag er niet tegen je gedacht staan. Anders stop je het best.”
Volgende week: ‘t Fonteintje in Ruiselede.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
