Voorzitter wielerclub leert leden reanimeren: “Het kan levens redden, dat heeft Johan bewezen”

“Het is te belangrijk om het niet te doen”, zegt dokter Yves Hagers, cardioloog in het AZ Damiaan in Oostende. Als voorzitter van de Oostendse wielerclub Eastenders leert hij zijn leden de basistechnieken van hartmassage en reanimatie. En dat loont, want het betekende de redding van Bruggeling Sander B. (20), de mountainbiker die op 20 november neerzeeg na een hartstilstand tijdens een fietsrit in Zerkegem. Hij werd gereanimeerd door een lid van het groepje Eastenders dat net achter hem reed .

Nietsvermoedend stapte de jonge fietser die bewuste zondagmorgen zijn mountainbike op om samen met een vriend te gaan fietsen. De sportieveling was kerngezond, maar zeeg opeens neer en bleef roerloos liggen op een landweggetje in Zerkegem (Jabbeke). Johan Brissinck (46) reed die dag samen met drie vrienden van wielerclub Eastenders op hetzelfde parcours als Sander en zag bij het voorbijrijden het roerloze lichaam van de jongeman liggen.

Eerste minuten

“Er zat al een jongen geknield bij Sander”, blikt Johan terug op het voorval. “Bleek dat het een verpleger in opleiding was. De vriend waarmee Sander fietste, was de hulpdiensten aan het bellen. Ik zag meteen dat de situatie ernstig was en ben samen met de verpleger in opleiding met de reanimatie gestart. De jongen had geen pols meer en had een hartstilstand. We hebben zeker twintig minuten gereanimeerd en toen namen de hulpdiensten het over.” Enkele dagen ontwaakte de jongen uit zijn kunstmatige coma in het ziekenhuis.

Johan was in zijn jonge jaren vijf jaar kustredder en leerde tijdens die opleiding reanimeren. Technieken die hij dankzij de voorzitter van de wielerclub Yves Hagers, cardioloog in het AZ Damiaan, kon opfrissen. Hij leert zijn leden namelijk hartmassage en zo. “Snel optreden bij een hartstilstand is extreem belangrijk. Vooral die eerste minuten zijn levensreddend”, vertelt dokter Hagers. “Mijn ervaring heeft me geleerd dat mensen die een hartstilstand krijgen buiten het ziekenhuis vaak niet meer dezelfde worden als voorheen. Die jongeman uit Brugge werd levend het ziekenhuis binnengebracht en dat heeft hij vooral aan het ingrijpen van Johan en die andere jongen te danken.”

Hartafwijking

Een aangeboren hartafwijking lag aan de basis van Sanders hartstilstand, zo bleek later. “Op die leeftijd kan het haast niet anders of een onderliggend probleem te zijn”, gaat de dokter verder. “Het zal een probleem zijn geweest dat vroeger nooit opgemerkt werd of waar Sander nooit last van heeft gehad. Of die persoon signalen krijgt voor zijn hart effectief stilstaat? Dat kan uiteraard, maar vaak, en zeker op zo’n jonge leeftijd, zijn dat signalen waar niet bij stilgestaan wordt. Dat gaat dan van kortademigheid, druk op de borst of zelfs een keer wegdraaien. Jonge mensen lachen dat vaak weg, maar dat zijn ernstige symptomen die wijzen op een mogelijk veel groter probleem. Wat ook heel vaak het geval is, is dat in de directe omgeving bij broers, zussen, neven of nichten toch al eens iets aan de hand is geweest.”

Dankzij Yves weten we hoe belangrijk hartmassage is – Johan Brissinck

De media speelt volgens de cardioloog een belangrijke rol in de sensibilisering van jonge sporters. “De laatste jaren kwamen jonge sporters, meestal met minder goed nieuws dan bij Sander, vaker in de media na een hartstilstand”, vervolgt Hagers. “Dat heeft ervoor gezorgd dat mensen zich bewuster zijn geworden van het gevaar. En het heeft er mee voor gezorgd dat meer mensen een cursus reanimatie volgen. En maar goed ook, want het heeft al veel levens gered. Dat er vroeger minder media-aandacht aan werd geschonken, betekent niet dat het minder frequent gebeurde. Het gebeurde minstens even veel, maar mensen waren minder opgeleid en wisten vaak niet hoe ze aan een reanimatie moesten beginnen.”

Burgerplicht

De leden van zijn wielerclub weten dat wel. Dankzij hun voorzitter. “Ik had uiteraard al wat ervaring van toen ik redder was”, pikt Johan in. “Maar dankzij Yves kennen we de nieuwe technieken en zijn we ook gemotiveerd om die lessen te volgen. Hij leert ons hoe belangrijk het is om op de hoogte te zijn. Hoe het voelt om te weten dat ik een jongeman zijn leven heb gered? Ik zie het vooral als mijn burgerplicht. Had die jongen het overleefd zonder ons? Misschien niet, maar ik kan me niet voorstellen dat ik daar zomaar zou passeren zonder iets te doen. Elk normaal mens zou hulp bieden. En dan komt het van pas dat je precies weet hoe je moet handelen in dergelijke situaties.”

De kans dat je overleeft na een dergelijke hartstilstand is klein, weet Hagers. “Als cardioloog beleef je meer sombere ervaringen dan goede. Al lijkt er sinds de komst van de zogenaamde automatische externe defibrillator (AED) een stijging van de overlevingskans te zijn. Er zijn geen nieuwe studies naar de cijfers, maar die lijken heel duidelijk positief. Sander trekt dat cijfer, dankzij het heldhaftige optreden van Johan en de verpleger in opleiding, gelukkig weer wat naar boven.”

“Twijfel niet en doe wat je moet doen”

Heel wat mensen die een cursus reanimatie volgden, hebben nog te vaak niet de durf om te handelen wanneer er zich iets voordoet. “Nooit mag je aan jezelf twijfelen”, benadrukt dokter Hagers. “Een reanimatie kan de situatie niet slechter maken dan ze op dat moment al is. Je kan de situatie dankzij een reanimatie alleen maar beter maken. Twijfel niet en doe wat je denkt dat goed is.”