Vooruit Oostende wil dat stad afstand neemt van heksenvervolging uit 1605

Op de gemeenteraad van volgende maandag vraagt Vanessa Vens (Vooruit) aan het college van burgemeester en schepenen om afstand te nemen van een beslissing uit… 1605. In dat jaar besloot het Oostendse stadsbestuur om Lievine Inghelberts te laten veroordelen als heks en aanbidster van de duivel. “Heksenvervolgingen waren een mechanisme om vrouwen te onderdrukken”, zegt Vens. “De stad moet daar standpunt over innemen.”

“Recent nam de stad Lier een nieuw standpunt in over heksenvervolging. Ook Menen overweegt stappen in die richting en Nieuwpoort deed het eerder al. Die actualiteit zette me aan om eens te kijken hoe het gesteld was in Oostende”, vertelt Vanessa Vens, die sterk geboeid is door geschiedenis. Na haar pleidooi voor archeologisch onderzoek naar het vikingschip dat onder een bouwwerf aan de Torhoutsesteenweg zou liggen, snijdt ze nu een tweede historisch onderwerp aan. “Uit het werk van professoren Fernand Vanhemelryck en Jos Monballyu blijkt dat er ook in Oostende een vrouw als heks werd vervolgd. Zij werd beschuldigd van diefstal en beroving, maar de toenmalige burgemeester en schepenen van de stad Oostende veroordeelden haar als heks, afvallige van het katholieke geloof, aanbidster van de duivel en omdat ze acht keer vleselijkheid had – seksueel actief was – als weduwe.”

“Lievine Inghelberts kreeg de zwaarste straf. Ze werd gewurgd aan de stake, waarna haar lijk werd verbrand. Mogelijk gebeurde dat op het Gerechtsplein op het Westerkwartier en verklaart dat de naam van het plein. Er werd wel een hok rond de paal gebouwd, zodat de executie verborgen bleef. Lievine was de enige vrouw die als heks werd veroordeeld in Oostende en dat net na het Beleg van Oostende (1601-1604), toen de Spanjaarden het geuzennest Oostende na een jarenlange belegering heroverden. Misschien had dat ermee te maken. Ik dacht altijd dat Oostende een libertaire stad was, maar toen blijkbaar niet. Het was ook een vrij late heksenvervolging, want de meeste heksenprocessen vonden al in de 16de eeuw plaats.”

Belangrijk signaal

“Of Lievine zich werkelijk schuldig maakte aan diefstal en beroving, kunnen we vandaag niet meer achterhalen. Ik vraag dan ook geen eerherstel, maar wel dat de stad afstand neemt van de beslissing”, zegt Vanessa Vens. “Haar straf was zeker buiten alle proportie. Heksenvervolging was een middel om vrouwen die niet binnen de lijntjes liepen, te onderdrukken, bang te maken en de mond te snoeren. Het is tijd om afstand te nemen van drogredenen om vrouwen te veroordelen of hun straf te verzwaren. Bovendien zijn er gelijkenissen met hoe vandaag vrouwen onderdrukt worden. De stad kan zo een belangrijk signaal geven.”