Uit de hele wereld komen kinderen in ons land terecht. Hun zware rugzak wordt verlicht in OKAN-klassen. Sponsors lieten zo’n klas in Ieper voor het eerst op uitstap gaan. Wie kleren nodig heeft, kan er terecht in de Swap Shop. “We hadden leerlingen die ’s winters in T-shirt naar school kwamen.”
De Ieperse Sint-Maartensscholen startten in 2021 onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers (OKAN). Het eerste klasje van 8 is nu een groep van 88. Ze komen uit alle hoeken van de wereld. OKAN moet meer zijn dan Nederlands leren. “Het brandalarm ging eens af: een leerling kroop onder tafel en was er niet weg te krijgen”, getuigt OKAN-coördinator Stephanie Bossu. “Het alarm deed hem denken aan de waarschuwing voor bombardementen in z’n thuisland. We hebben jongeren van 13 die te voet uit Afghanistan vertrokken, een aantal waren bootvluchteling. Velen torsen een zware rugzak en worden ontworteld in hun puberteit. Hier willen we hen een warm welkom en veilig gevoel geven.”
Bombardementen
Tijdens de les komen verre conflicten soms erg dichtbij. “Door bombardementen in Gaza liet de broer van een leerling het leven”, aldus Bossu. “Dan gingen wij mee met de jongen naar de andere gezinsleden in Ieper om ons medeleven te betuigen. Een Afghaanse jongen kreeg hier een negatief advies in z’n asielprocedure. Hij vluchtte omdat z’n vader vermoord werd door de taliban. Hij zou de volgende zijn in de rij.”
Een OKAN-traject duurt 10 maand. “In die korte tijd proberen we hen meer zelfredzaam maken”, vervolgt Bossu. “Zelfstandig naar de winkel gaan, het helpen van de ouders die de taal helemaal niet kennen… Een aantal jongeren moet nog leren zwemmen en fietsen. Dat hangt sterk af van de nationaliteit. In een Somalisch vluchtelingenkamp wordt amper gefietst. In Afghanistan blijkt men meer te fietsen, maar dan enkel de jongens.”
Allereerste uitstap
Velen namen afgelopen vrijdag voor het eerst de trein voor een allereerste klasuitstap. Ze spoorden van Ieper naar Kortrijk. “Een reis”, zo noemde Ghasan het. Hij is 14 jaar en afkomstig van Syrië. Momenteel woont hij met z’n ouders, broer en zus in het nieuwe asielcentrum in de voormalige legerkazerne van Ieper. “Ik zit in de klas OKAN Blauw. We gingen naar een nieuwe stad en moesten deze leren kennen.”
Kortrijk ontdekken deden de jongeren met behulp van een stadsspel. Zich oriënteren, een plannetje lezen, een eerste treinreis: allemaal vaardigheden die bij getraumatiseerde vluchtelingenjongeren moeizaam blijken, maar broodnodig zijn voor de nabije toekomst. “Het leven van een vluchteling is erg vluchtig”, weet Bossu. “Ze worden ergens geplaatst in een school, leren er de taal, bouwen een netwerk op, maar het is goed mogelijk dat ze van het ene moment op het andere moeten verhuizen naar de andere kant van het land. Hiervoor proberen we hen de nodige handvaten te geven in de korte tijd bij ons.”
“Dankuwel”
“Ik wil dankuwel zeggen aan alle mensen die ons helpen”, verklaarde Ghasan vlak voor hij de trein opstapte. Een uitstap blijkt allerminst evident voor OKAN-kinderen. “We proberen ons onderwijs zo laagdrempelig mogelijk te houden omwille van de precaire financiële situatie bij tal van ouders”, zegt Bossu. De eerste uitstap in vier jaar werd mogelijk gemaakt door serviceclub Rotary Ieper. Hun giften maken ook naschoolse zwem- en fietslessen mogelijk. We kunnen rekenen op een sterk team. Eva Denys, Benoit Mouton en Margo Devos bereidden de daguitstap voor, Dirk Debuysere helpt met de fondsenwerving.”
Swap Shop
Naast sponsoring kan OKAN rekenen op onderlinge solidariteit, zoals voor kledij. In de gebouwen van secundaire school Heilige Familie waar de OKAN-lessen gehouden worden, is ook een Swap Shop te vinden. Daar kan tweedehandskledij geruild worden. Geen overbodige luxe. “We hadden leerlingen die in de winter in T-shirt naar school kwamen.”
“Wij hechten er belang aan deze jongeren te zien als mens, niet als vluchteling”, benadrukt Bossu. “Hier zitten meer dan dertig nationaliteiten uit totaal verschillende werelden. Toch tonen ze groot respect en zien mekaar als broers en zussen binnen één grote familie. De jongeren en hun ouders zijn enorm dankbaar. Oud-leerlingen komen graag terug om goeiedag te zeggen in hun eerste opvangnetwerk.” De zuidelijke Westhoek bleek lang een blinde vlek in de Vlaamse OKAN-werking. “Vanuit Ieper en Poperinge moesten jongeren langer dan een uur de bus op richting Roeselare. Vier jaar geleden was dit voor ons een sprong in het duister, maar het was hoog tijd. Wie graag onze jongeren wil leren kennen, is steeds welkom op elke eerste leswoensdag van de maand van 10.30 tot 12 uur, om met hen te praten.” (TP)
