In de Kokpit van het gemeentehuis van Koksijde is de garnaalkruiersclub De Spanjaardbank officieel gehuldigd voor haar vijftigste verjaardag. Er waren niet enkel woorden van lof: de vereniging krijgt dit jaar een dubbele subsidie van de gemeente en ontving van de provincie een medaille voor verdienstelijkheid.
Op 30 maart 1973 werd de vereniging De Spanjaardbank boven de doopvont gehouden in het toenmalige clublokaal, café ’t Jagershof in Oostduinkerke-Dorp. Hiermee werd ze de eerste, en dus de oudste en meest bekende garnaalkruiersvereniging van de streek. Voorzitter Etienne Hollevoet, penningmeester Maurits Vandenbussche, secretaris Georges Vandamme en commissaris Depotter zouden er, samen met de eerste leden (26), voor zorgen dat het aloude folkloristische visserijgebruik van het garnaalkruien opnieuw in de belangstelling zou komen te staan.
Zevende zandrug
Dat zouden ze doen met demonstraties, wedstrijden, de traditie promoten tijdens de Garnaalstoet, enzovoort. Daarvoor werd een streng reglement opgemaakt, waarbij onder meer de maaswijdte van de netten werd bepaald, een verbod op kettingen werd uitgevaardigd, en het reinigen van de vangst werd voorgeschreven. Dat initiatief kon rekenen op de goedkeuring van toenmalig burgemeester Honoré Loones.
“Om elk misverstand uit de wereld te helpen over onze naam: die heeft niets te maken met een Spaanse bank, maar wel met ons verleden”, vertelt Johny Popieul, de huidige voorzitter van De Spanjaardbank. “Die naam verwijst naar de zevende zandrug, de verst uit de kust gelegen zandbank die uitzonderlijk bereikbaar was bij laag water, en dan zag men de Spaanse galjoenen voorbijvaren. Onze demonstraties en wedstrijden zijn gegroeid in de loop der jaren, maar het doel dat we nastreven is altijd hetzelfde gebleven: het promoten en vooral het laten proeven van de vers gevangen garnalen.”
Breuk
“Eind 1977 bleek er helaas geen eendracht meer te bestaan tussen verscheidene leden van de vereniging en kwam er een breuk. Een nieuwe club, De Slepers, zag in 1978 het levenslicht. De verstandhouding tussen beide clubs is vandaag echter voorbeeldig en uitte zich vooral in de samenwerking rond het Vlaams Kampioenschap, een wedstrijd die openstond voor elke kruiersvereniging en/of elke individuele geïnteresseerde kruier. In 2014 werd maar liefst 350 kilo garnalen gevangen, en de winnaar had daarvan 30 kilo op zijn naam staan! Dat kampioenschap hebben de beide clubs tot 2019 jaarlijks ingericht. Door tegenvallende resultaten en het wegvallen van de nodige subsidies, werd besloten om ermee te stoppen, na twintig edities.”
“Onze club is een fantastisch uithangbord voor de gemeente Koksijde-Oostduinkerke en lokt met haar demonstraties altijd weer een groot aantal nieuwsgierigen en proevers. Momenteel telt onze vereniging een 80-tal leden, waarvan de helft actieve kruiers en helpers op het strand zijn. Ze sorteren de vangsten en verschaffen uitleg aan de omstaanders. Ook over de bijvangst, zoals krabben, pietermannen, kwallen, schelpjes, kleine visjes… Naast het culinaire is ook het educatieve aspect belangrijk! Het estaminet De Peerdevisscher in Oostduinkerke-Dorp is ons clublokaal.”
Kampioenschappen
Burgemeester Marc Vanden Bussche (Open VLD) had tijdens de huldiging woorden van lof voor de vereniging en diepte ook enkele herinneringen op.
“Garnaalkruien is volgens jullie devies het manueel voortslepen van een sleepnet door het ondiepe zeewater, door een of meerdere kruiers. Jullie trekken het liefst in de zee als de garnalen het talrijkst zijn: in het voor- en najaar. Uniek is dat jullie de vangst meteen ter plaatse sorteren, en hierdoor is er een grote kans op bijvangst. Net die diversiteit trekt de aandacht van veel kijklustigen. De kleinste garnalen deponeren jullie trouwens terug in zee.”
“Ons doel is altijd hetzelfde gebleven: het promoten en laten proeven van de garnaal”
“Wat mij vooral is bijgebleven, zijn jullie Vlaamse kampioenschappen garnaalkruien. Tijdens de – voorlopig – laatste editie was Eddy Barbier de winnaar, met ruim een kilogram garnalen, het laagste winnende gewicht in de geschiedenis van het kampioenschap. Als burgemeester ben ik ook dankbaar dat jullie de knowhow van het garnaalkruien delen met onze jongeren. Zo blijft deze ambachtelijke manier om garnalen te vissen verder leven en houden we een jarenlange traditie in ere. Ik ben ook trots dat ik een vijftal keer met jullie mee mocht kruien. Samen met schepen Dirk Dawyndt koester ik er prachtige herinneringen aan. Ook Ivan Vancayseele en Dorine Geersens kennen dankzij jullie de kneepjes van het garnaalkruiersvak. En omdat jullie vijftig jaar bestaan, krijgen jullie dit jaar een dubbele subsidie!”
Met hart en ziel
Provincieraadslid Lies Laridon (CD&V) zorgde voor de kers op de taart met de overhandiging van een medaille voor hun ‘verdienstelijke vereniging’ aan Johny Popieul en André Ghesquière.
“Een slogan van onze provincie is: ‘Genieten. Het zit in ons’, ‘Ondernemen. Het zit in ons’ en ‘Kwaliteit. Het zit in ons’”, zei het provincieraadslid. “Welnu, deze slogan past perfect bij jullie vereniging, anders zouden jullie geen vijftig jaar bestaan. Wat jullie doen, dat ‘moeten’ jullie niet doen, maar jullie doen het met hart en ziel. En door culinair te ‘genieten’ van deze garnalen zetten jullie een lokaal topproduct in de kijker.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
