De Torhoutse geschied- en heemkundige kring Het Houtland, bij uitstek met het verleden bezig, maakt zich zorgen over zijn toekomst. Gilberte Decramer, sinds 2006 secretaris, geeft haar functie op, zoals al een poosje aangekondigd, maar blijft wel bestuurslid. Voorzitter Hendrik Vandeginste, sinds 2005 aan het roer, zit met de handen in het resterende haar. “We zijn dringend op zoek naar extra krachten en een nieuw elan”, zegt hij. “Anders zullen we noodgedwongen delen van onze werking moeten stopzetten.”
Het is niet dat de kring op sterven na dood is, integendeel, maar de alarmkreet van Hendrik spreekt boekdelen: als er op korte termijn geen vrijwilligers bijkomen, ziet het er allesbehalve rooskleurig uit. “We moeten een evenwicht vinden tussen wat we willen doen en nog kunnen doen”, zegt hij. “Het zou pijnlijk zijn om onze werking terug te schroeven, maar we moeten eerlijk blijven: de medewerkers liggen niet voor het rapen. We willen onze vereniging nog meer in de markt zetten als een plaats waar iedereen met interesse in het Torhoutse verleden samenkomt, ook voor losse engagementen.”
Geen pasklare oplossingen voorhanden
Naast voorzitter Hendrik (44) en (ex-)secretaris Gilberte (77) bestaat het bestuur uit penningmeester Paul Deman, ondervoorzitter Guido Geers, ICT-verantwoordelijke Kurt Persyn, Marc Decorte, Jean-Michel Derous, Maurits Pyck en Jan Verdonck.
Hendrik is professioneel actief bij de vzw Histories en weet dus maar al te goed waarover hij praat. Die vereniging is het aanspreekpunt voor iedereen met een passie en interesse voor genealogie, lokaal erfgoed en heemkunde. De besturen van pakweg heemkundige kringen en schuttersgilden kloppen er aan voor advies. “Ik merk dat er op veel plaatsen geëxperimenteerd wordt met nieuwe manieren om vrijwilligers bij de werking te betrekken”, zegt hij. “Pasklare oplossingen zijn er niet, maar voor de langere termijn blijft het heel zinvol om een échte vereniging te hebben. Al staat dat de losse, meer vrijblijvende en kortere engagementen zeker niet in de weg. Je moet trouwens totaal geen bestuurslid zijn om een rol van betekenis in zo’n vereniging te spelen. Ook wij met de Torhoutse geschied- en heemkundige kring hebben al vaker personen gehad die zich volledig op één bepaald deelaspect focussen. Dat kan een lezing zijn, een tentoonstelling of een artikel in ons jaarboek. Je hoeft daarvoor zelfs niet eens lid van de vereniging te zijn.”
Nood aan logistieke steun vanwege de stad
De geschied- en heemkundige kring Het Houtland, begin 1941 opgericht, startte zijn tijdschrift in 1959 en schakelde in 1973 over op een jaarboek. Binnenkort verschijnt het 49ste, weliswaar dunner dan gewoonlijk.
Ik snap niet dat sommige gemeenteraadsleden geen lid van onze kring zijn
De kring telt zo’n 170 leden. “Dat is relatief weinig in verhouding tot het aantal inwoners”, vindt Hendrik. “Er is nog heel wat potentieel. Wat het stadsbestuur voor ons kan betekenen? De subsidiëring mag uiteraard altijd meer zijn, maar Torhout is in vergelijking met andere gemeenten niet zuinig op dat vlak. We hebben vooral nood aan logistieke steun, met op kop een degelijke, ruime locatie voor het herbergen van onze collectie. Nu bevindt die zich, niettegenstaande het documentatiecentrum in februari 2020 in het stadskantoor werd opgestart, nog op heel wat plaatsen waar ze niet eeuwig kan blijven. Die versnippering werkt demotiverend. Plannen om de archieven van verenigingen, ook deze die gestopt zijn, goed te bewaren, blijven op die manier in de koelkast. De toestand van het plaatselijke erfgoed is bijgevolg zorgwekkend. We zijn absoluut voor digitalisering, maar met de digitale wereld gaat de dreiging gepaard dat er veel verloren gaat. De digitale informatie zit bij Jan en alleman.”
Politici moeten uit hun comfortzone treden
“Vrijwilligers hebben nood aan erkenning”, vervolgt Hendrik. “De stad zou de vrijwilligersorganisaties sowieso een meer centrale rol moeten geven, maar dan dienen de politici voor een stuk uit hun comfortzone te treden. Want verenigingen doen lang niet altijd exact wat politici zouden willen.”
“Ik snap niet dat sommige gemeenteraadsleden geen lid van onze kring zijn en het jaarboek, dat over hún stad gaat, niet eens lezen. Dat zou naar mijn mening een absoluut minimum moeten zijn.”
“We hebben een nieuw elan nodig. Wie zin heeft om daaraan bij te dragen, zelfs op losse basis, laat van je horen! Ik zal nog wel een tijdje voorzitter blijven, al zou het zeker niet verkeerd zijn mocht iemand anders met een nieuwe, eigen kijk de vereniging leiden. Zonder dat ik mijn inzet voor de kring daarvoor hoef terug te schroeven. We staan voor een cruciaal kantelmoment. Uiteraard hoop ik op een goede afloop.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
