Tom Waes overwint ‘borstschroom’ bij reanimatie voor vrouwen: “Iedere seconde telt, dus niet twijfelen”

Tom Waes en Thomas Ver Eecke, hoofdredder in Nieuwpoort demonstreerden op de zeedijk hoe de reanimatie bij een vrouw moet gebeuren. © AXA - Lars Crommerlinck
Camille Jonckheere

Schroom voor borsten zorgt er te vaak voor dat mensen niet durven ingrijpen als er een vrouw moet gereanimeerd worden. Daarom slaan Tom Waes, de Intercommunale Kustreddingsdienst West-Vlaanderen (IKWV) en verzekeraar AXA de handen in elkaar voor een sensibiliseringscampagne. “Iedere seconde telt, maar mensen durven de bloes niet opendoen om compressie toe te dienen en al helemaal niet om een BH open te knippen om het AED-toestel te gebruiken bij een reanimatie en dat moet veranderen.”

In België overlijden elk jaar maar liefst 10.000 mensen aan een hartaanval of -falen. 5.500 daarvan zijn vrouwen. Een vrouw, die een hartaanval krijgt heeft 27 procent minder kans dat ze hartmassage krijgt dan een man. “Mensen zijn bang om in te grijpen of weten niet hoe ze het moeten aanpakken, omdat vrouwen borsten hebben. En dat terwijl het noodzakelijk is om in te grijpen in die eerste minuten”, vertelt Tom Waes, het gezicht van de nieuwe sensibiliseringscampagne.

Schaamte voor borsten

Net door die schaamte voor borsten lanceert verzekeraar AXA samen met hun partner Intercommunale Kustreddingsdienst West-Vlaanderen (IKWV) en Tom Waes, hun Surviving in Belgium ambassador een sensibiliseringsactie. “Als verzekeraars willen we mensen beschermen tegen risico’s, dat is de reden waarom we al 25 jaar samen werken met de kustredders. Hart- en vaatziekten zijn helaas de belangrijkste doodsoorzaak in België en bij vrouwen durft men niet op tijd ingrijpen. Als we door deze actie ook maar een persoon kunnen redden, ben ik zeer tevreden”, klinkt het bij AXA.

“Onze redders zijn het gewoon om direct in te grijpen, maar bij de gewone mensen is er een schaamte door de borsten”

“Ik moet eerlijk toegeven dat ik zelfs niet wist dat er zoiets bestond als borstschroom”, geeft IKWV-directeur An Beun toe. “Onze redders zijn het gewoon om direct in te grijpen. Al blijft het aantal keer dat onze redders moeten reanimeren op een zomer tijd gelukkig beperkt tot 5 à 10, waarvan de meeste medisch onderliggende problemen hebben. Maar bij de gewone mens is er nog een zekere aarzeling om een vrouw te beginnen reanimeren.”

“Soms hebben mensen een zekere schaamte om borsten te zien en anderen zitten in met de gevolgen, wat die persoon achteraf zou kunnen zeggen over privacy. Maar die vrouw zal juist heel blij zijn dat haar leven gered werd en niet inzitten met een kapotte BH. We willen dat het grote publiek beseft dat die schaamte niet nodig is. Iets doen is altijd beter dan niets doen en wachten tot de hulpdiensten er zijn. Dan gaat er te veel kostbare tijd verloren”, stelt An.

Shirt en BH uit

Maar hoe ga je dan wel te werk bij een vrouw? “Het geven van een hartmassage is eigenlijk hetzelfde bij een man of een vrouw. Sowieso doe je dat best op de ontblote borstkans, zodat je kan zien of je handen juist staan. Daarvoor wordt er wel eens een T-shirt of bloes kapot geknipt of gescheurd”, legt Thomas Ver Eecke, hoofdredder van stad Nieuwpoort uit.

“Je plaatst beide handen in het midden van de borstkas. Bij vrouwen is dat iets intiemer, tussen de borsten in. Dan moet je dertig compressies toedienen in een tempo van 100 à 120 keer per minuut. Daarvoor moet je ongeveer 5 centimeter naar beneden duwen. Je blijft doordoen tot de hulpdiensten ter plaatse zijn of iemand een AED toestel in de buurt kon halen. Die hangen wijdverspreid rond, zeker aan onze kust.”

“Bij de vrouw moet de BH open gedaan worden of los geknipt worden om het AED-toestel juist te gebruiken”

Het bedienen van een AED-toestel is over het algemeen snel duidelijk. “Van zodra je het opendoet, legt het uit wat je moet doen. Er zitten twee grote pads in, die zorgen voor de elektrische schokken. Die moet je op de juiste plaats op het lichaam plakken. Maar hier is er bij de vrouwen opnieuw een drempel, want de BH zit in de weg en bevat ook metaal, wat niet goed is bij elektrische schokken. Daarom moet die uitgedaan of kapot geknipt worden.“

Oefenen op vrouwelijke poppen

Thomas is al 16 jaar lang redder aan de kust, toch is het pas de allereerste keer ooit dat hij vrouwelijke pop met borsten ziet. “Er bestaan wel vrouwelijke poppen, maar die zijn dan toch ook weer niet vrouwelijk. Ze hebben het gezicht van een vrouw, maar de torso van een man. Zo leren mensen het niet hoe ze daarmee moeten omgaan. En dat is zeker en vast nodig, want we zien dat mensen ons oproepen, maar in tussentijd zelf niet ingrijpen.” (Lees verder onder de foto)

Tom Waes kon reanimatie op een vrouwelijke pop oefenen.
Tom Waes kon reanimatie op een vrouwelijke pop oefenen. © gf

“Zelf heb ik ook altijd geoefend op een mannelijke pop”, zegt Tom Waes, het gezicht van de campagne. Hij volgde jarenlang twee keer per jaar een EHBO en reanimatiecursus. “Borstschroomte is iets wat ik niet ken. Door die schaamte grijpen mensen niet in of kost het een minuut de tijd. Als ambassadeur wil ik mij inzetten voor iets dat er toe doet. Deze sensibilisering is zeker en vast noodzakelijk. En er moeten meer vrouwelijke instructiepoppen komen.”

Voorstander voor verplicht op scholen

De drie partijen zijn er ook een grote voorstander van om EHBO- en reanimatiecursussen te voorzien op scholen. “Als er iets gebeurt, bevriezen veel mensen nu of doen ze alsof ze het niet gezien hebben en vluchten ze weg. Maar eigenlijk zou iedereen moeten weten, wat ze moeten doen. Zelf heb ik een aantal jaar geleden ooit moeten ingrijpen en een reanimatie moeten uitvoeren op de Meir in Antwerpen. Weinig mensen hadden toen door wat er aan de hand was”, vertelt Tom.

“Persoonlijk ben ik er een groot voorstander van om reanimatiecursussen te verplichten op school”

“Persoonlijk ben ik er een groot voorstander van dat iedereen op school verplicht ieder jaar een cursus zou moeten volgen over reanimatie. Dit heb ik ook al zelf gezegd aan minister van Onderwijs Ben Weyts. Volgens hem kan je niet alles aanleren op school, maar dit gaat wel om iets levensbelangrijks. Als iedereen weet wat je moet doen, dan kunnen we veel mensen helpen. En dat is wat telt”, besluit Tom.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier