Tal van gebouwen in Damme aan grondige renovatie toe: “Op sommige plaatsen lijkt het alsof er een bom gevallen is”

Wat is er aan de hand in het zo pittoreske stadscentrum van Damme? Tal van gebouwen, zowel in particuliere als openbare handen, staan er lamentabel en zelfs half ingestort bij en er lijkt op korte termijn geen verbetering in zicht. “We vragen van het Agentschap Onroerend Erfgoed een wat meer soepele houding om renovaties haalbaar te maken”, zegt burgemeester Joachim Coens.

Het historische stadscentrum van Damme trekt al jarenlang heel wat toeristen en dagjesmensen aan dankzij de mooie historische gebouwen, de natuurpracht en de aantrekkelijke eet- en drankgelegenheden. Maar de jongste maanden lijkt het verval ingezet in de stad van Jacob Van Maerlant en Tijl Uilenspiegel.

Heel wat handels- en horecapanden staan leeg en waar die wel ingevuld zijn, lijken de openingsuren- en dagen toch eerder beperkt te zijn. Dat viel des te meer op tijdens de nochtans erg succesvolle expositie ‘Wintersfeer in Damme’ van de Brugse bloemenkunstenaar Frederiek Van Pamel in de historische Sint-Jansssite en de Onze-Lieve-Vrouwekerk.

Overleg voorzien

“We hebben hierover binnenkort overleg met de lokale horeca-uitbaters en handelaars want het is inderdaad een pijnpunt”, liet burgemeester Joachim Coens (CD&V+) ons recent weten tijdens de verwelkoming van de tienduizendste bezoeker op de expositie van Frederiek Van Pamel. Maar dat is niet het enige pijnpunt in Damme. De historische gebouwen en de fraaie stadsgezichten die de aantrekkingspunten van het stadje vormen, lijken in verval.

Ook het onderhoud van het openbaar domein is blijkbaar geen evidentie als we het toch wel bijzonder sterk woekerende onkruid in onder meer de Speystraat, aan de zijkant van een leegstaand horecapand, bekijken. Iets verderop in de Kerkstraat staat de historische Sint-Janssite, waar tot bijna tien jaar geleden de diensten van het OCMW en het bijhorende rusthuis gevestigd waren, nog altijd leeg. Het wordt nu wel gebruikt voor exposities, zoals tot voor kort de bloemenexpositie van Frederiek Van Pamel, maar het complex geeft toch nog steeds een triestige aanblik. Het houten schrijnwerk onder de dakgoten en rond de ramen is er vermolmd en hier en daar groeit onkruid op en door de daken.

Nog iets verder, ter hoogte van de kerk, blijft een wellicht goed bedoeld renovatieproject van een kenmerkend huisje met rode luikjes aanslepen, met dramatische gevolgen. Er staat alleen nog een gevel overeind en die moet langs alle kanten gestut worden om instorting te voorkomen. Naar we vernemen werden de werken stil gelegd op last van het Agentschap Onroerend Erfgoed wegens werkzaamheden die ingaan tegen de verkregen vergunning. En dat is intussen al meer dan een jaar geleden.

Afbrokkelende stenen

Aan de voorzijde is het een opmerkelijk zicht, zo tegen de achtergrond van de kerk, maar de achterzijde is nog meer bevreemdend: we zien de binnenkant met de achtermuur van het eenvoudige maar beeldbepalende huisje in het centrum van Damme. Rondom de kerktoren zelf zijn dan weer heel wat zones afgezet omdat er gevaar is voor afbrokkelende stenen. Bij de ruïne van de kerk werd zelfs een net gehangen uit veiligheid.

Aan de overzijde van de Kerkstraat treffen we dan weer een bekende en opnieuw beeldbepalende hoeve in lamentabele toestand. Zowel de boerderij zelf als een bijhorende schuur zijn grotendeels ingezakt. De gehele site werd een tijd terug aangekocht door een particulier die er mooie plannen mee heeft maar het blijkt dus niet evident om de broodnodige renovatie- en verbouwingswerken te kunnen en mogen uitvoeren.

Burgemeester Joachim Coens (CD&V+) zegt zich bewust te zijn van het probleem. “Wij zien dit natuurlijk ook niet graag want de mensen zeggen dat het lijkt alsof hier een bom in gesmeten is”, liet Coens onlangs verstaan op de gemeenteraad. “Maar we hebben dit grotendeels niet in eigen handen als stadsbestuur. De renovatie van de hele hospitaalsite en ook de kerk is gekoppeld aan de herbestemming van deze site. In het traject voor publiek-private samenwerking hebben we daarvoor enkele maanden terug al een geprefereerde partner aangeduid. Daarmee zijn nu onderhandelingen bezig en een moeilijk element zijn de de kosten voor renovatie, maar nog meer de mogelijke archeologische kostprijs. Zoals we bij de dorpskernvernieuwing van Oostkerke zelf gezien hebben, met de opdelving van al die skeletten, kan die bijzonder hoog oplopen. Ik wil hier toch ook een oproep doen naar bevoegde diensten zoals het Agentschap Onroerend Erfgoed om een enigszins realistische houding en wat meer souplesse aan de dag te leggen, ook ten aanzien van particulieren die met de beste bedoelingen gebouwen met erfgoedwaarde een tweede leven willen geven.”