Surffotograaf Maarten Van De Velde openhartig over depressies: “Door corona heb ik de Noordzee herontdekt”

Zijn foto’s van de zee en de surfers die zich op de golven voortbewegen, zijn stuk voor stuk parels. Fotograaf Maarten Van De Velde (38) heeft zijn beide passies gecombineerd en ontwikkelde zich tot zowat de enige ‘surffotograaf’ in België. Achter de knappe beelden schuilt echter ook een realiteit van jarenlange depressies die zijn leven soms helemaal onderuit halen. Maarten deed voor het eerst openlijk zijn verhaal in het televisieprogramma Taboe. Door open en eerlijk te getuigen, is hij een voorbeeld voor veel mensen die in stilte lijden.

Hoe gaat het nu met je?

“Raar maar waar, sinds corona gaat het vrij goed met mij. Ik heb een zekere stabiliteit die ik lang niet gehad heb. Er zijn nog periodes van depressiviteit, maar ze zijn minder diep en ik geraak er sneller uit. Op zich lukt het wel om op mijn manier te functioneren en mijn ding te doen. Ik ben tevreden met hoe het gaat. Ik volg nog altijd therapie en neem medicatie en dat zal misschien blijven, maar dat is ok. Ik heb mijn kwetsbaarheid en dat is niet altijd simpel. Ik moet dat op de eerste plaats zetten in mijn leven. Ik moet enorm inzetten op zelfzorg.”

Je bent de laatste jaren veel met fotografie bezig, hoe is dat begonnen?

“Ik had een camera meegenomen naar Zuid-Afrika die mijn vader nog liggen had en ik amuseerde me daar wel mee. Surfen is mijn andere grote passie. Als ik niet zelf aan het surfen was, merkte ik dat het leuk was om de surfers te fotograferen. Die mannen waren ook tevreden om eens beelden te hebben van zichzelf. Ik heb wel een switch in mijn hoofd moeten maken toen ik terug in België was. Ik zat met het perfecte beeld in mijn hoofd uit Zuid-Afrika met perfecte golven en dolfijnen die passeren. Het heeft tot corona geduurd voor ik de Noordzee ben gaan appreciëren. Er zat een beeld in mijn hoofd waardoor ik de schoonheid niet meer zag. Maar door corona zat ik hier vast en toen ik toch eens ging zwemmen, was ik versteld dat hier zoveel te doen was en ontmoette ik ook weer de surfers van hier.”

Je hebt zo ook de ondertussen legendarische foto van Sam Carton genomen, het meisje dat leerde surfen vier maanden na de amputatie van haar been?

“Ik had haar verhaal al een paar keer zien passeren via Instagram. We hebben enkele berichten naar elkaar gestuurd en spraken eens af in Wenduine. We hadden lang op voorhand afgesproken dat ik erbij zou zijn als ze voor de eerste keer zou surfen. In België kan je bijna nooit rekenen op het weer, maar nu waren er golven en er was een mooie zonsondergang. En ze slaagt er dan in om een fractie van een seconde recht te staan en ik had het op beeld. Zo’n moment is zo uitzonderlijk.”

“Waarom is klierkoorts oké en een depressie niet?”

In 2017 stond je ook al op de foto met je held Kelly Slater?

“Kelly Slater is de grootste surfer aller tijden. Hij is echt een superster. Ik was in Zuid-Afrika toen hij aan het surfen was en zijn voet brak in het water. Hij werd gevolgd door een cameraploeg maar niemand had door dat er iets mis was. Maar ik wel. Ik ben naar het water gelopen en zijn voet was verbrijzeld. Een dag later zat ik te lunchen met mijn idool. Toen is er ook een foto genomen die in de Amerikaanse en Australische pers verschenen van het moment dat ik hem aan het helpen was. Ik heb soms het gevoel dat dergelijke momenten als cadeaus uit de lucht vallen.”

Je hebt nochtans ook al heel wat moeilijke periodes doorstaan?

“Die depressies zijn inderdaad geen cadeau. Maar ik ben dankbaar voor alles wat ik tijdens die depressies geleerd heb. Tijdens een opname leef je bijvoorbeeld samen met andere mensen die ook met iets aan het worstelen zijn en met de essentiële dingen in het leven bezig zijn. Daar kan je enorm veel van bijleren over jezelf en elkaar. Dat brengt ook iets mee, het is enorm verrijkend, maar als je er middenin zit, is het wel de hel. Ik heb al veel momenten aan mij voorbij laten gaan. 2019 is een jaar waar ik bijna niet geleefd heb. Dat is verschrikkelijk afzien, maar daartegenover staan ook heel wat mooie momenten.”

Je had al op je 17de je eerste depressie, voelde je dat al als kind?

“Ik voelde al in het lager dat ik ooit zou breken. Ik wist dat ik het leven niet kon volhouden met de druk die ik voelde. Ik was al bezig met grote vragen over het leven en dat is ook altijd moeilijk geweest. Ik ging vaak als tiener op het strand zitten en ik was intens gelukkig om de zon te zien zakken of een meeuw te zien vliegen. Als ik dan op school kwam, ging het over de laatste aflevering van Friends, maar dat interesseerde me niet. Ik heb me vaak willen aanpassen aan iemand die ik niet ben omdat ik niet alleen wilde vallen, maar zo ben ik mezelf ook wel vaak verloren.”

Is er nu een andere manier om met mentaal welzijn bezig te zijn?

“Het is aan het veranderen. Er wordt steeds meer aandacht aan besteed. Selah Sue kan echt wel als rolmodel beschouwd worden. Zo’n verhaal kan heel veel mensen helpen die in stilte aan het afzien zijn. Toen ik 17 was, kreeg ik de vraag hoe ik mijn afwezigheid op school zou verklaren. Ik heb daar toen niet op geantwoord, maar het gevoel is altijd blijven hangen dat ik blijkbaar een reden had om beschaamd te zijn. Waarom is klierkoorts oké en een depressie niet? Ik ben wel dankbaar dat er meer aandacht is voor het thema, ook in de media.”

Heb je het moeilijk om je verhaal te delen?

“Het doet deugd om iets te kunnen doen. Het geeft betekenis aan het lijden. Ik heb ooit een paar lezingen gegeven op school. Dat is het mooiste en meest dankbare dat ik ooit gedaan heb. Je voelt dat het iets is dat ook echt speelt bij die jonge gasten. Je deelt de kanten die de meeste mensen graag verborgen houden, maar het is zo verbindend en daar kan ik van opleven.”