“Het water staat aan de lippen van de Vlaamse onderwijsinternaten”, zo stelt Vlaams parlementslid en Poperings schepen Loes Vandromme (cd&v). Dat beamen ook internaatsdirecteurs Xenia Recour en Lüdwig Carlé uit Poperinge. Het aantal kleuters, leerlingen uit het buitengewoon onderwijs en jongeren die via de jeugdrechter op internaat geplaatst worden, stijgt. Internaat De Keiwijzer telt 30 internen en daarvan zijn er 26 geplaatste leerlingen. Internaat Lodewijk Makeblijde College heeft 23 internen waarvan er 10 geplaatst werden. Op internaat Ten Bunderen zijn er 35 internen waarvan 13 geplaatste jongeren.
“Veel internaatsverantwoordelijken zien door de bomen het bos niet meer”, zo klaagt Vlaams parlementslid en onderwijsexperte voor CD&V Loes Vandromme aan. “Vooral de steeds kwetsbaarder wordende groep van kinderen en jongeren die Vlaamse internaten opvangen, is een gigantische uitdaging.” Zij vreest dat nog meer onderwijsinternaten de deuren zullen sluiten: de voorbije 10 jaar werden al zes internaten gesloten en sinds de inwerkingtreding van het nieuwe decreet fuseerden 13 internaten tot een nieuw onderwijsinternaat. Twee andere internaten zijn bezig met een fusiecompromis.
Goed alternatief
Poperings schepen Loes Vandromme roept op om het decreet zo snel mogelijk te evalueren. Volgens de meest recente cijfers uit het jaarrapport van het Agentschap voor Onderwijsdiensten waren er in het schooljaar 2022-2023 9.686 internen in Vlaanderen. In vergelijking met zes jaar eerder is dat een lichte daling van vier procent. “Opmerkelijk is wel dat het aantal kinderen uit het buitengewoon onderwijs dat intern is, stijgt tegenover een grotere daling bij kinderen uit het gewoon onderwijs. Het aantal internen dat schoolloopt in het buitengewoon secundair onderwijs steeg van 197 in het schooljaar 2016-2017 naar 338 in 2022-2023. Bovendien stijgt ook het aantal interne kleuters. In het schooljaar 2016-2017 waren dat er 100, na een daling tijdens de coronajaren steeg hun aantal naar 136 in het schooljaar 2022-2023.
“We hebben meer budget nodig om specifieke ondersteuning te kunnen blijven bieden” – Xenia Recour, directeur internaat De Keiwijzer
Ook het aantal plaatsingen door de jeugdrechter op internaat stijgt. In 2014 waren er 252 plaatsingen door de jeugdrechtbank in West-Vlaanderen en in 2023 waren dat 424 plaatsingen. “Deze stijging heeft wellicht te maken met een gebrek aan andere residentiële hulpverlening voor jongeren. Wat mij betreft kan een internaat een goed alternatief zijn voor wie geen veilige thuis heeft. Op die manier kunnen we ook het leerrecht van elk kind blijven garanderen en opent dat de deur naar een diploma en een betere toekomst. Maar de zorg en begeleiding voor deze kinderen en jongeren vraagt natuurlijk wel speciale expertise en extra begeleiding. Die moet dan ook gegarandeerd worden. Op vandaag is dat onvoldoende.”
Diverse zorgnoden
Xenia Recour is directeur van internaat De Keiwijzer (kleuter en lager) en internaat Lodewijk Makeblijde College (secundair) in Poperinge. In 2007 opende het Sint-Franciscusinternaat (nu internaat De Keiwijzer en internaat Lodewijk Makeblijde College), onder de toenmalige directeur Marc Bailliu en op vraag van ouders, de deuren voor kinderen uit de lagere school en in 2013 kwamen daar ook kleuters bij. “iDKW telt dit schooljaar in totaal 30 internen, iLMC in totaal 23 internen. In iLMC zijn er ook plaatsingen via de jeugdrechter. Zes internen via een individueel trajectplan (ITP) en vier internen via contextoverleg bijzondere jeugdzorg (COB). In iDKW zijn er 13 jongeren geplaatst via COB en 13 via ITP, waaronder ook kleuters en leerlingen uit het buitengewoon onderwijs. Van die 30 internen zijn er in totaal acht kleuters, en negen leerlingen van het buitengewoon onderwijs.”
Onveilige situaties
“Wij worstelen vaak met de haalbaarheid om de diverse zorgnoden op te vangen. Onze begeleiders staan in voor alle groepen. Wij volgen jaarlijks een aantal bijscholingen om toch steeds de nodige begeleiding te kunnen bieden”, duidt Xenia. “Zonder bijkomende middelen en ondersteuning komt de haalbaarheid voor internaten enorm onder druk te staan. Er is extra financiering nodig. Meer budget per leerling met een zorgnood, specifiek voor personeel en infrastructuur. De internen hebben vaak nood aan prikkelarme ruimtes, snoezelruimte… Daarnaast is er nood aan specialisaties en aangepaste omkadering. Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden over welke zorgvragen een internaat aankan”, zegt Xenia.
“Wij willen een multifunctioneel centrum worden, maar worden nergens gesteund” Lüdwig Carlé, directeur internaat Ten Bunderen
“Wij zien ook een stijging in het aantal jongeren dat door de jeugdrechtbank in het internaat wordt geplaatst. Dit legt extra druk op de internaten en het is voor ons team een uitdaging om de gepaste zorg en begeleiding te kunnen bieden. De stijging kan ook toegewezen worden door problematieken op vlak van gedrag of onveilige gezinssituaties. Ook het aantal kleuters en leerlingen uit het buitengewoon onderwijs zijn op ons internaat de laatste jaren sterk toegenomen. De ouders kiezen voor een internaat voor de zorg en begeleiding, maar ook heel vaak voor structuur en rust bij de kinderen. Een andere reden is de afstand tot de school.”
Besparingen
Het Poperingse internaat Ten Bunderen biedt onderdak aan leerlingen uit De Ast, buitengewoon onderwijs Bertinus Collectief Poperinge. “Wij komen handen te kort. Onze jongeren hebben nood aan individuele begeleiding en nu kunnen wij deze niet bieden. Op dit moment zitten er 35 leerlingen op internaat waarvan er vijf door een jeugdrechter zijn geplaatst en acht leerlingen onder toezicht staan van OCJ (voorbode van jeugdrechtbank). Tien van onze leerlingen staan eigenlijk ook op een wachtlijst om naar een multifunctioneel centrum te gaan, maar daar is geen plaats. Wij willen ook zo’n centrum worden, maar worden nergens gesteund”, zegt Lüdwig Carlé, directeur Internaat Poperinge Ten Bunderen. “De problemen zijn er door de daling van het budget en nog een reeks besparingen doorgevoerd door Ben Weyts.”
Expertise
“Onze internaten bieden heel veel zorg aan kwetsbare kinderen die vaak specifieke noden hebben. We moeten aandacht hebben én middelen voorzien om die ondersteuning te kunnen blijven bieden. Ik pleit voor betere afstemming met Welzijn, maar ook meer ruimte voor internaten om te professionaliseren en de nodige expertise en begeleiding aan boord te kunnen houden/halen”, aldus Loes Vandromme tot besluit.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
