Simon Devos en zijn Oekraïense vrouw Anastasiia kwamen vanuit Berlijn met Kerstmis op familiebezoek in Sint-Juliaan en Ieper, maar dat deed hen de oorlog niet vergeten. “Mijn enige kerstwens is de overwinning voor Oekraïne”, zegt Anastasiia, die doodsangsten uitstond bij haar vlucht uit Kiev.
Simon Devos (31) groeide samen met zus Emma op in Sint-Juliaan bij zijn ouders Luc Devos en Dominique Callandt. Begin 2012 trok hij op Erasmus naar Berlijn, tijdens zijn studies accountancy-fiscaliteit in Kortrijk. “Daarna ben ik daar gebleven voor een masterprogramma in internationaal management, van september 2012 tot oktober 2014”, vertelt hij.
“Vervolgens ben ik gaan werken bij de Duitse hogeschool waar ik gestudeerd heb, de Technische Hogeschool Wildau, waar ik halftijds docent economie en halftijds Erasmus-coördinator ben.”
Anastasiia Cheldova (32) leerde hij kennen in 2015 tijdens een conferentie in Istanboel. “Wij waren beiden actief in een organisatie die werkte rond Europese integratie, de Young European Federalists”, vertelt Anastasiia, die filologie studeerde met als eerste taal Frans en tweede taal Engels.
“Ik woonde in Kiev waar ik werkte voor de Raad van Europa. Toen we een koppel werden, verhuisde ik naar Simons appartement in Wildau. In 2018 trouwden we in het Belle Godshuis in Ieper.”
Ongeloof
Toen de Russische aanval begin februari startte, was Anastasiia toevallig in Kiev. “Een week voor de oorlog waren we in ons appartement nog aan het kijken naar de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken die iedereen opriep om niet naar Kiev te gaan. Maar wij dachten toen nog dat oorlog onmogelijk was …”
“Ik ging dus toch naar Kiev want ik was verantwoordelijk voor de organisatie van een evenement van de Raad van Europa in Kiev, dat plaatsvond de dag voor de oorlog startte. De volgende ochtend werd ik om 3 of 4 uur wakker van een stroom aan berichtjes. Van collega’s die zeiden dat er raketten afgevuurd waren, van Simon die vroeg of ik veilig was …. Het duurde vijf of zes dagen voor we toch beslisten om te vluchten.”
Gevaar
Hoewel haar werkgever beloofde om de medewerkers in Kiev niet in de steek te laten, moest Anastasiia op eigen houtje vluchten. Met haar moeder Irina, haar nichten en haar tante vluchtte ze per auto. “Er was maar één brug open om de stad te verlaten. Toen we in het midden ervan stonden, zag ik drie of vier raketten, de inslagen en vervolgens passeerden een vijftal ambulances. Dat was de eerste keer dat ik echt besefte dat we in gevaar waren.”
Vanuit het westen van Oekraïne konden ze uiteindelijk op een trein stappen naar Polen, vanwaar ze verder spoorden naar Berlijn. “Het was toch een cultuurshock om van de ene dag op de andere samen te leven met je schoonmoeder die geen Duits spreekt”, gaat Simon verder. “Voor haar was het ook moeilijk om haar man te moeten missen. Er was veel papierwerk, maar gelukkig kon ze redelijk snel integreren. Het was toch een intens jaar. Constant zijn we ermee bezig.”
Schrijnende verhalen
Anastasiia’s vader Alexander en andere mannelijke familieleden bleven in Oekraïne. “Mijn vader is met pensioen, dus hij kon jammer genoeg niet aansluiten bij het leger. De man van mijn nicht is wel bij het leger gegaan. Ook al mijn vrienden en collega’s sloten zich aan. Gelukkig is er nog niemand van hen gestorven of gewond geraakt, maar ze vertellen wel veel schrijnende verhalen.”
“Vroeger gaf ik les en ik zag ondertussen wel dat een oud-leerling gesneuveld is. Hij was tien jaar jonger dan ik. Hij offerde zijn leven. Dat is de ingesteldheid bij de meeste jonge gasten in Oekraïne. Ze vinden het beter om te vechten en te sneuvelen voor het vaderland dan om te leven onder het juk van de Russen.”
Zelf probeert Anastasiia vanuit Berlijn haar steentje bij te dragen. “Toen de oorlog startte, voelde ik me nutteloos. Mocht ik nog alleen geweest zijn, dan zou ik bij het leger gegaan zijn. In Duitsland geef ik nu les Duits aan Oekraïense vluchtelingen en probeer hen zoveel mogelijk te helpen om zich te integreren.”
“Ik geef ook les van op afstand aan Oekraïense jongeren, soms terwijl ze schuilen in kelders. Het is momenteel hard in Kiev. De Russen vallen de energie-infrastructuur aan. Er is een energievoorziening vlak bij de woonplaats van mijn ouders, dus dat is ook een constante zorg.”
Hoop
Momenteel hoeft ze zich echter geen zorgen te maken over haar vader. Die is momenteel in Berlijn om samen met zijn vrouw en dochter Nieuwjaar te vieren. “We hebben de traditie om Kerstmis in België te vieren en Nieuwjaar in Oekraïne. Door de situatie zal het nu dus op ons appartementje zijn”, zegt Simon. “Daarna moet mijn schoonvader snel terug naar Kiev, want Anastasiias grootmoeder van 85 is daar nu alleen.”
Terwijl ze in België waren stond ook een bezoek aan Ieper op het programma. “Ik bewonder Ieper, echt een magische stad”, zegt Anastasiia. “Het is ook een stad die me hoop geeft, want honderd jaar geleden lag alles nog in puin, net zoals Kiev en veel andere steden in Oekraïne nu.”
“Als je dan ziet hoe mooi alles is heropgebouwd, dan is dat toch hoopvol. We denken eraan om hier te komen wonen als we met pensioen zijn. Nu wonen we nog heel graag in Duitsland, precies tussen onze twee thuislanden.”
Ook wat de nabije toekomst betreft koestert Anastasiia hoop. “Ik geloof echt dat Oekraïne en de democratie zal winnen, en dat onze band met EU nauwer zal worden. Wij vechten voor vrijheid, niet alleen voor Oekraïne maar voor heel de wereld.”
