De jaarlijkse Godelieveprocessie wordt extra speciaal voor Jan Bonne. Voor de 70-jarige regisseur, die al sinds 2016 aan het roer staat van dit stuk immaterieel erfgoed, is het zijn laatste editie. “Dit is een goed moment om te stoppen”, glundert een fiere Jan.
Op zondag 7 juli om 16 uur stappen opnieuw duizend figuranten door de Gistelse straten om het levensverhaal en tragische dood van Godelieve te brengen. Bruggeling Jan Bonne heeft daarbij de regietouwtjes in handen. De gewezen lesgever en pedagogisch adviseur heeft een enorme staat van dienst bij talrijke evocaties en processies.
Brugse Sterrenstoet
“Na mijn opleiding tot regent Nederlands en Engels, studeerde ik toneel en voordracht aan de Brugse kunstacademie, en later volgde ik een regieopleiding. Ik bleef theater en toneel altijd combineren met mijn job in het onderwijs.”
Ga maar eens na: Jan regisseerde de voorbije vijftig jaar onder meer de zeewijding en processie in Zeebrugge, de Reiefeesten in Brugge, de Kaasfeesten in Lo, de evocatie Veurne Anno 1900 en de Heksenstoet in Beselare. “En nog altijd regisseer ik de Brugse Sterrenstoet.”
Jan Bonne acteert ook: sinds midden de jaren zeventig speelt hij de rol van God de Vader in de Heilig Bloedprocessie in z’n thuisstad, met ook de Gouden Boomstoet als inspiratiebron om zelf te regisseren.
Repetities
In 2016 belandde hij dus in Gistel. “De vernieuwingen die toen werden uitgevoerd, heb ik verder mee verfijnd en aangepast. In 2017 werd de processie erkend als Vlaams Immaterieel Cultureel Erfgoed en dan heb je de taak om dit levendig te houden. Zo maken we sinds vorig jaar het onderscheid tussen fictie en feiten. Enerzijds zijn er prolooglezers die de mirakels van Godelieve aankondigen en anderzijds de vertolking van monnik Drogo, die in opdracht van de bisschop van Doornik in de elfde eeuw onderzoek verrichtte naar haar leven.”
“Hoe je voor zo’n processie repeteert? In de jaren zeventig werkten ontwerper Arno Brys en regisseur Frans Vromman een heel draaiboek uit. Alle posities staan op papier, maar moeten toch opnieuw afgesproken worden. Er zijn productievergaderingen en overlegmomenten met het comité en commissarissen van elke groep.”
“In een korte periode moeten we een hele puzzel leggen, en is er een massieve mobilisatie van mensen, middelen en zelfs dieren – denk maar aan ridders te paard, boerenpaarden die wagens trekken, schapen, kleinvee en valkeniers. Bij een theaterproductie werk je op pakweg dertig avonden in drie maanden tijd naar een première toe. Maar met een processie is er veel overleg in een lange periode, maar zijn er repetities twee tot drie keer per avond in amper anderhalve week tijd.”
Processie anno 2024
“Toegegeven: het religieuze aspect van de processie raakt ondergesneeuwd”, vervolgt Jan. “Want hoewel ze draaien rond heilige figuren, willen nog altijd een pak mensen in de processie meegaan. Zeker na corona is er opnieuw een sterk gemeenschapsgevoel, de drang naar samenhorigheid. Kijk, duizend figuranten komen hier zondag opdagen, ondanks de start van de zomer en heel wat festivals.”
“Ik las onlangs nog een interview met sportjournalist Ruben Van Gucht. Daarin vertelde hij over het belang van de Maria-ommegang in zijn Kalken in Oost-Vlaanderen. Te midden van de globalisering, individualisering en rol van sociale media hebben we allemaal behoefte aan gewoon contact en samen iets doen.”
“De processie blijft ook actueel. Godelieve werd in 1070 vermoord door haar echtgenoot en kasteelheer Bertolf. Ze staat vandaag nog symbool voor intrafamiliaal geweld en slachtoffers van onverdiend lijden. Godelieve brengt ook troost aan armen en verstotenen, want ze deelde uit hoewel ze zelf weinig bezat. Kortom: voor veel troostzoekers is Godelieve een belangrijk figuur.”
En nu?
“Ik werk vaak in perioden van ongeveer tien jaar en ben al sinds 1978 bezig met stoeten, processies en toneelvoorstellingen”, aldus Jan. “Nu is het moment om de fakkel door te geven aan de jongere generatie. Het leven is een vorm van loslaten en doorgeven. De cirkel is rond. Mijn doel was altijd om als regisseur – én leraar – mensen in beweging te zetten, en ik heb gedaan wat ik kon.”
“Kijk, kort na de processie is er traditioneel een volksfeest. Rond 20 uur kruip ik in de auto richting Brugge, maandag maak ik de evaluatie op en volg ik de conclusies mee, en daarna geef ik alles door. De Sterrenstoet in Brugge wil ik wel blijven verzorgen.” Vanaf 2025 wordt de regie in handen genomen door Rik Lamote, toneelregisseur en directeur van de Vrije Basisschool Eernegem.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
