Wereldberoemde Kortrijkse componist/pianist François Glorieux overleden op 91-jarige leeftijd

Componist en pianist François Glorieux is overleden. Hij overleed in zijn slaap in de nacht van vrijdag 22 op zaterdag 23 september. Hij werd 91. François Glorieux wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste hedendaagse Belgische componisten en kende internationaal succes. Hij was beroemd voor zijn virtuositeit. Hij vatte zijn leven samen met de quote ‘60 jaar op de planken met meer dan 6.000 concerten in 60 verschillende landen’ toen hij vorig jaar in oktober in Kortrijk was voor een concert in Buda-Lys.

Geboren in Kortrijk

François Glorieux is op 27 augustus 1932 geboren in Kortrijk, woonde een tijdje in Brussel en woont nu op een flat op ‘t Eilandje in Antwerpen. “Het is goed nog eens in Kortrijk te zijn waar ik vele jaren van mijn jeugd doorbracht”, vertelde hij.

François is pianist, professor in de muziek, dirigent en componist maar vooral een geboren entertainer. “Ik heb getwijfeld tussen komedie en muziek. Ik was gepassioneerd door theater en trad in zo’n 25 stukken op, allemaal komedies. Maar de muziek nam de bovenhand, ik droomde ervan om chef d’orchestre te worden. Uiteindelijk koos ik voor de piano, voor mij het meest volledige instrument. Het heeft me geholpen composities te maken.”

Muziek

François speelde muziek sinds zijn vijfde. “Vader speelde viool en moeder zong graag, een operettemelodie of bijvoorbeeld Roses of Picardy. We luisterden naar Franse chansons, Maurice Chevalier, Charles Trenet, maar ook naar jazz en klassieke muziek”, vertelt François. “We hadden thuis een piano en ik speelde veel dingen na. Verbazend, want ik kende geen noot muziek en speelde de harmonisaties en aangepaste akkoorden op de melodie. Ik componeerde ook zelf, ik denk dat het een gave was.”

Op zijn vijftiende ontdekte François de muziek van de Amerikaanse bandleider Stan Kenton. “Dat was op de Kortrijkse paasfoor. Ik ben altijd al geboeid geweest door de kermis en bij de opbouw van een kraam hoorde ik die speciale muziek en dacht meteen dat dit niet paste bij een foor. Ik deed enkel klassieke muziek en hoorde nu muziek met blazers. Het bleek Stan Kenton te zijn. Dit gaf de doorslag om verder te gaan in de muziek.”

Later zou dit resulteren in de lp ‘A tribute to Stan Kenton’. “Ik heb in zijn dramatiek veel teruggevonden van mezelf.” Toen François zijn vader vertelde dat hij in de muziek wilde gaan, viel dat niet in goede aarde. “Het was moeilijk, mijn vader was een oogarts en we waren een bourgeoisfamilie. In die tijd was dat not done dat een dokterszoon artiest wilde worden, men aanvaarde dat niet goed, men moest dokter of advocaat worden.”

Kursaal van Oostende

Tijdens de oorlogsjaren verbleef de familie in de streek van Pomerol in Frankrijk en keerde daarna terug naar Kortrijk. “Wat me het meest getroffen heeft tijdens de oorlog was het bombardement op Kortrijk van 26 maart 1944 toen drie bommen op ons huis vielen. Mijn piano ging in vlammen op en ons huis lag in puin, wij hadden niets meer. Dat heeft me zeer sterk aangegrepen.”

François maakte op 5 juli 1956 een opgemerkt debuut in het Kursaal van Oostende. “Ik was onbekend, ik had enkele kleine recitals op mijn naam staan, meer niet. Door een speling van het lot belandde ik in het Kursaal. Mijn eerste optreden was goed voor 550 verkochte zitjes. Dat was nog nooit gebeurd”, vertelt hij. Het was de start van een ronduit indrukwekkende internationale carrière die Glorieux in honderden concertzalen en tientallen landen zou brengen, tientallen lp’s en cd’s opleverde en meer dan 300 composities inhoudt.

Nostalgie

Zijn jeugd heeft een grote rol gespeeld in de interpretatie van zijn muziek. De beroemde pianist Arthur Rubinstein zei ooit over de muziek van François Glorieux: “Glorieux speelt geen noten, hij maakt muziek. Elke noot, elk geluid is voor hem een emotie.”

Volgens François een van de mooiste complimenten die hij ooit kreeg. “Alles wat ik heb meegemaakt, goed of slecht, steek ik in mijn uitvoering. Men moet er woorden in leggen, men zegt nooit op dezelfde manier ik hou van jou. Ik leg gans mijn leven, liefde en sensualiteit in de composities”, vertelt hij. “Bij Rachmaninoff bijvoorbeeld hoor je dat hij triest was bij bepaalde muziek, ik heb dat ook. In momenten van lijden maakt men de mooiste dingen. Mooie dingen in mijn leven zijn dingen die ‘humanity’ uitstralen, alles wat menselijk is.”

Maar niet al zijn muziek is melancholie en nostalgie volgens François. “Bossa nova, Braziliaanse muziek, raakt mij het meest, het is zo rijk aan akkoorden en harmonie. Mijn muziek heeft ook Oosterse invloeden, Japanse ook, dat creëert een sfeer, mysterie”, legt hij uit. “Muziek is eigenlijk gastronomie voor mij. Het klinkt misschien raar, maar ik ben nooit bij dezelfde discipline gebleven. Ik was geïnteresseerd in alles wat muziek noemt, zowel klassiek, variétémuziek of jazz. Je hebt mensen die bijvoorbeeld alleen barok graag horen en geen werken uit de romantiek. Ik niet, ik hou van alles.”

Viva Bomma

Wat bij Glorieux opvalt is zijn grote improvisatietalent. “Ik ben geboren met improvisatie, ik deed dat thuis voor mijn plezier”, lacht hij. “Het is begonnen na een concert in Kiel. Ik had de Rapsodie op een thema van Paganini van Rachmaninoff gespeeld, een aartsmoeilijk werk, en moest niet minder dan negen bisnummers brengen. Op de duur wist ik niet meer wat gespeeld en vroeg ik het publiek een thema aan te geven waarop ik zou improviseren. Voor ik het wist speelde ik Michelle van de Beatles à la Chopin of Yellow Submarine à la Beethoven. Ik heb zelf Viva Bomma op de wijze van Bach gespeeld en een aanwezige muziekprofessor merkte op dat hij dat werk van Bach nog niet kende.”

Het improviseren en zijn grote zin voor humor is het handelsmerk geworden van François Glorieux, die nog een anekdote kwijt wil. “Ik was te gast bij de onlangs overleden Neil Armstrong, de eerste man op de maan, en hij vroeg mij een ‘Impressie op de maan’ te vertolken. Ik heb hem geantwoord: “Ik kan dit niet doen my friend, want ik ben nooit op de maan geweest”, lacht hij.

Françcois Glorieux