Na twintig jaar is het gemis bij hun mama’s nog altijd groot: Tim en Niels lieten het leven bij scheepsramp in Afrika

In jeugdhuis OHK werd vrijdagavond een hommage gehouden voor Tim Boury en Niels Vermote, de Oostendse boezemvrienden die 20 jaar geleden voor de Gambiaanse kust om het leven kwamen bij de scheepsramp met de Joola. Voor Liliane Goderis en Chantal Acke, de mama’s van de twee jonge avonturiers, was het een belangrijk, verbindend moment. “Dat onze kinderen twintig jaar na hun dood nog altijd zoveel mensen samenbrengen, zegt ook welke toffe gasten het waren.”

Chantal Acke (66) is de mama van Niels, amper 19 toen. “Het bootongeval heb ik inmiddels losgelaten. Ik wilde mij Niels blijven herinneren als de levendige, lieve jongen die hij was. Niels was echt een crème van een gast”, zegt ze. In 2016 trok ze zelf naar Gambia. “Om het land door eigen ogen te zien, de plekken op te zoeken waar Niels de laatste dagen van zijn leven doorbracht. Vrienden van mij uit Oostende waren er jaren eerder, per toeval, op de brandweerman gebotst die hem daar gevonden had. Er zijn veel vragen onopgelost gebleven zoals: waarom moest het achttien uur duren voor er hulp kwam opdagen? Al bij al is die reis voor mij zeer helend geweest.”

De as van Niels werd uitgestrooid op zee. “Zelf ga ik nooit van mijn leven nog in een boot stappen, maar de zee biedt me wel troost. Niels wou de wereld zien en als ik mijn teen in het water steek, dan is hij daar. ‘Kriebel eens aan mijn teen’, zeg ik dan. Vreemd genoeg had Niels er vlak voor zijn reis nog zelf om gevraagd om in zee te worden uitgestrooid. ‘Gewoon voor het geval dat’, zei hij. Alsof hij een soort voorgevoel had. Op die leeftijd ben je nog niet echt bezig met de dood hé, maar voor Niels was vergankelijkheid ook een thema in zijn kunst. Voor zijn leeftijd was hij heel volwassen.”

Time Of Your Life

“De woensdag had hij mij nog gebeld, om te zeggen dat hij zondag naar huis kwam: ‘Ga je frietjes maken mama?’. Het waren zijn laatste woorden. Ook zijn laatste e-mail heb ik nog. Daarin liet hij merken dat hij in Afrika tot bepaalde inzichten was gekomen en zijn leven over een andere boeg wilde gooien. Niels was een vrije geest. Hij had het gevoel dat hij hier in België een beetje geleefd werd. Ik had een sterke band met hem, we babbelden samen veel over het leven. Op een dag zei hij: ‘mama, zou je ’t erg vinden als ik kunstclochard word?’ Wàt wil je worden, jongen? (lacht) Maar dergelijke uitspraken typeerden onze zoon wel. Niels was een echte non-conformist.”

Niels zou er nu 39 zijn geweest. “Ik zit nog vaak op het bankje aan de Drie Gapers waar ze altijd op hun djembés speelden. Dan zit ik mij dikwijls af te vragen wat er van hen zou geworden zijn. Je had vast nog wel van ze gehoord… Op de herdenkingsavond stond ik er overigens van versteld hoe onze kinderen 20 jaar na hun dood nog altijd zoveel mensen samenbrengen. Dat heeft me de energie gegeven om weer door te gaan en het zegt ook welke toffe gasten ze waren. Vrienden van hen brachten een pakkende cover van ‘Time Of Your Life’ van Green Day, een liedje dat 20 jaar geleden ook al veel betekenis had voor mij: It’s something unpredictable, but in the end it’s right… Ik moet nog altijd elke keer wenen als ik dat nummer hoor.”

Gastenboek

Ook voor de mama van Tim is het leven sinds 26 september 2002 nooit meer helemaal hetzelfde geweest. “September blijft een moeilijke maand, zeker in de aanloop naar de 26ste. Positief is dat Jan (haar man, red.) en ik er altijd goed over hebben kunnen praten en daardoor als koppel dichter bij elkaar zijn gekomen in al ons verdriet. Voor onze andere kinderen was het belangrijk om door te gaan. Tim was de middelste van twee”, vertelt Liliane Goderis (66).

Ook zij trok in de voetsporen van haar zoon. “Wij zijn samen met onze jongste naar Gambia getrokken in de paasvakantie van 2003. Ik wilde daar dezelfde dingen zien die Tim er gezien had, voelen wat híj gevoeld had… Hun hele reis hebben we overgedaan en het was best wel emotioneel om onderweg nog sporen van Niels en Tim tegen te komen. Zo botsten we er op hun namen in een gastenboek: ‘chill spotje hier’. We hebben ook kennisgemaakt met de reddingswerkers die Tim uit het water haalden en in de bar van een kampement in Senegal, waar ze kort voor hun dood verbleven, stond er nog een foto van Tim. Ook daar had hij blijkbaar al veel nieuwe vrienden gemaakt.”

Liliane haalt het ook even aan: het idee dat er in die bewuste nacht van 26 op 27 september dingen gebeurd zijn die het daglicht niet mochten zien. “Vooral mijn man is daarvan overtuigd. Eén van de 64 overlevenden van de ramp getuigde achteraf dat hij de kapitein voor vertrek van boord had zien gaan. Kort na die eerste reis zijn we zelf nog eens naar Gambia teruggekeerd met een reportageploeg van Koppen, maar de waarheid is nooit naar boven gekomen. De filmcrew botste op een muur. Eén troost is dat wij onze zoon tenminste een deftig afscheid kunnen geven hebben. Zoveel ouders hebben géén graf voor hun kinderen, omdat ze simpelweg nooit zijn teruggevonden. Het nieuwe academiejaar begon, waardoor er een pak jongeren op die boot zaten naar Dakar.”

Gemis

Tim zou dit jaar 41 worden in december. “Als kind was hij al een buitenbeentje. Tim wilde aanvankelijk modeontwerper worden. Hij was zo’n kleurrijk figuur. Benieuwd wat er van hem ging geworden zijn, maar de kans is groot dat hij niet in België was gebleven. Tim was gulzig naar de wereld, hij wou er zoveel mogelijk van zien. Zo was hij al vaak liftend op reis vertrokken, in zijn eentje door Spanje en Italië. Als mama lig je dan natuurlijk wel eens wakker. Maar Tim had een soort innerlijke onrust, waardoor hij altijd zijn grenzen moest opzoeken. Hij vertoefde ook liever in Gent als hij thuis was, Oostende vond hij ‘te kleinburgerlijk’”, zegt Liliane.

“Voor de Gambiaanse kust vindt jaarlijks ook een herdenkingsmoment plaats voor de slachtoffers van de scheepsramp. De namen van onze kinderen worden dan in het zand geschreven en meegenomen door de zee. Het gemis zit vaak in een klein hoekje, het overspoelt je wanneer je het ’t minst van al verwacht. Ik sta bij de bakker en hoor daar een liedje dat mij aan Tim doet denken of ik loop op straat iemand voorbij die wat lijkt op hem. Dan kan ik beginnen huilen dat het niet meer ophoudt. De kunst die hij in zijn korte leven achterliet biedt troost en ook de gedachte dat hij samen met zijn beste vriend om het leven is gekomen. Tim en Niels waren twee handen op één buik.”