Met het overlijden van Marie-Jeanne Soetaert verdwijnt een stukje West-Vlaams winkelerfgoed. De 91-jarige Harelbeekse stond bijna 75 jaar in de kruidenierszaak van haar grootmoeder in de Kortrijksestraat. Tot vorige week maandag opende ze nog elke dag trouw de deuren van een winkel die al drie generaties lang het straatbeeld mee bepaalt.
Het verhaal van de zaak begint in 1919, net na de Grote Oorlog, wanneer Bertha Seynaeve in Harelbeke een kruidenierszaak opricht. Haar kleindochter Marie-Jeanne zou er haar hele leven aan wijden. Op 17-jarige leeftijd stapt ze de winkel binnen, en ze zou er nooit meer echt weggaan.
Wie de kruidenierszaak in de Kortrijksestraat binnenstapte, kwam vaak niet voor de boodschappen. “Het vaste cliënteel kwam vooral voor een babbeltje met ons ma”, vertelt haar jongste zoon Carl Bourry (59). “De charmes, het gezellige praatje – dat was wat de mensen kwamen zoeken. Zo’n winkels zie je niet meer veel in West-Vlaanderen.”
“Niets deed haar stoppen. We hebben haar daar ook nooit toe gedwongen. Wie waren wij om haar dat af te pakken?”
Marie-Jeanne maakte er een gezellige plaats van. Met kerst stond de zaak vol versiering, met Pasen werd de etalage opnieuw aangekleed. “Ze deed dat allemaal zelf, tot op hoge leeftijd. Soms moest ik wel eens helpen met iets ophangen”, herinnert Carl zich.
Ook tegenslag kon Marie-Jeanne niet uit haar winkel houden. In de jaren 90 kreeg ze schildklierkanker en zat ze twee jaar zonder smaak. “Mijn ouders moesten constant naar het ziekenhuis in Brugge. ‘s Ochtends vroeg vertrekken, en zo snel mogelijk terug naar Harelbeke om de winkel open te doen”, vertelt Carl.
Tot het allerlaatste
Verschillende momenten leken een logisch eindpunt: het pensioen, de invoering van de euro, het elektronisch betalingsverkeer. “Maar niets deed haar stoppen. We hebben haar daar ook nooit toe gedwongen. Wie waren wij om haar dat af te pakken? Het was haar leven.”
Op haar 91ste bewoog Marie-Jeanne zich nog elke dag door haar winkel, zij het met een rollator. “Dat was eigenlijk wel handig om zware dingen mee te versjouwen”, zegt Carl. “Ze ging naar achter en kwam terug met een pak water op haar rollator. Ze trok haar plan, altijd.”
Elke middag sloot ze de zaak even af om te eten met haar zoon. “Dan gingen de rolluiken naar beneden en de sleutel op de deur. We aten samen haar zelfgekookt potje.”
Nostalgie
Op maandag 1 december deed Marie-Jeanne voor het laatst de winkel open. ‘s Avonds begon ze te hoesten, dinsdag lag ze in het ziekenhuis. Zaterdag 6 december overleed ze, net voor haar 92ste verjaardag op 14 december.
“Nu ons ma er niet meer is, is de stekker uit het stopcontact getrokken”, zegt Carl nog. “Het is een beetje West-Vlaamse nostalgie die verdwijnt. Zulke winkels, met zo’n geschiedenis, vind je haast niet meer in de provincie.” (TB)
