Je krijgt hen liever niet over de vloer, maar als ze er zijn, ben je hen enorm dankbaar. Honderden West-Vlamingen – mannen én vrouwen – zetten zich dag en nacht vrijwillig in als brandweerman. Van een wespennest tot een woningbrand: als de oproep komt, staan ze paraat. Maar de kazernes hebben nood aan nieuw bloed, aan nieuwe mensen die het vuur in zich voelen. “Willen we de toekomst van de brandweer verzekeren, dan moet er volk bijkomen.”
Honderd extra vrijwillige krachten voor de brandweer. Daar is de hulpverleningszone Westhoek de komende vijf jaar naar op zoek. “Elk jaar zien wij meer dan vijftig mensen vertrekken”, duidt majoor Kristof Dorné, zonecommandant bij Westhoek. “Ze bereiken de pensioengerechtigde leeftijd of er spelen medische of familiale redenen. Het probleem is dat met een gemiddelde instroom van maar 38 brandweervrijwilligers per jaar het verschil te groot wordt. Sommige lokale posten dreigen in de problemen te komen.”
Infomomenten
De nood is hoog, zo blijkt, en niet alleen in de Westhoek. Bij de zone Midwest klinkt eenzelfde geluid: vooral voor de posten Tielt, Izegem en Moorslede zijn dringend nieuwe mensen nodig. Ook in de andere drie hulpverleningszones Fluvia, Midwest en Zone 1 zoekt men naarstig naar mannen en vrouwen die de passie voelen en een rol als vrijwillig brandweerman zien zitten. Exacte getallen op hoeveel vrijwilligers ze extra nodig hebben, kleven de drie zones er niet op, maar de deur voor nieuw bloed staat wagenwijd open. Net daarom worden dezer dagen opnieuw tal van infomomenten en oefensessies georganiseerd. “Zo willen we mensen met interesse voorbereiden op het behalen van hun Federaal Geschiktheidsattest”, aldus Wendy Vermeersch van Midwest. Enkel met dat attest, waarvoor je enkele fysieke, medische en psychologische proeven moet doorstaan, kan je als kandidaat-brandweerman starten aan de effectieve opleiding die voornamelijk in het provinciaal opleidingscentrum WOBRA in Zedelgem wordt georganiseerd.
Vrouwelijke kandidaten
In totaal telt West-Vlaanderen vandaag iets meer dan 2.600 vrijwillige brandweerlieden, van wie de meerderheid tussen de 25 en 45 jaar oud is. “Bij ons is de gemiddelde leeftijd net iets meer dan 40 jaar”, stelt Kaat Nuyttens, communicatieverantwoordelijke van de zone Fluvia. “Maar we merken wel dat die gemiddelde leeftijd de jongste jaren stelselmatig daalt.” Vrouwen vormen bij de vrijwillige brandweer nog altijd een kleine minderheid: zo’n 95 procent van de vrijwilligers is man. “Maar er lijken wel meer en meer vrouwen bij te komen”, aldus Wendy Vermeersch van Midwest. “Een evolutie die we toejuichen.”
Alexandra Staelens (29), brandweerpost Wevelgem: “Het cliché van Rambo is er al uit”
Op zoek naar een tikkeltje extra uitdaging zette de 29-jarige Wevelgemse Alexandra Staelens, die als verpleegkundige op intensieve zorgen in AZ Delta werkt, een kleine twee jaar geleden haar eerste stappen in de kazerne. “Eén gesprek met adjudant Kurt D’helft was voldoende om me helemaal te overtuigen”, vertelt ze. “Mijn vader stond er niet helemaal voor te springen. Ik denk dat hij me een beetje wilde beschermen, maar nu ziet hij ook hoe belangrijk het voor me is en hoe ik er mij mee amuseer.”
Alexandra is op dit moment bezig aan haar tweede jaar als stagiair, een deel van de opleiding waarbij je wel effectief mee de baan op mag. “Die sirenes, iedereen in opperste staat van paraatheid in de wagen, naar elkaar kijkend en vaak niet wetende wat je effectief zal zien bij aankomst: dat is een zalig gevoel. Dan voel je dat je leeft. (lacht) Bang? Ik? Neen, dat nooit. Je bent nooit alleen, altijd in team. Een brandweerman zal nooit zichzelf of zijn omgeving in gevaar brengen, daar hameren ze wel enorm op tijdens de opleiding. Het cliché van de Rambo of de macho die vrouwen over de schouder naar buiten draagt, is er al lang uit.”
“Van haantjesgedrag is in onze post helemaal geen sprake, integendeel. Ik heb ook niet het gevoel dat ik me als jonge vrouw meer moet tonen dan een ander. Iedereen verdient hier zijn of haar strepen op inzet en op drive. Het grote voordeel als jonkie is dat ik enorm veel kan leren van de mannen met ervaring. Stelen met de ogen, of hoe zeggen ze dat? (lacht) Elke keer leer je wel iets bij, uit elke interventie of elke oefening. En de brandweer houdt me fit, ook dat is niet onbelangrijk. Ik heb hier helemaal mijn draai gevonden, absoluut.”
Seppe De Pypere (26), brandweerpost Tielt: “Hier kan je lachen en hier kan je een traan laten”
Hij was net 20 geworden toen hij als vrijwillig brandweerman begon in Tielt. Vandaag is Seppe De Pypere 26 jaar en korporaal in het Tieltse brandweerkorps. “Een korps dat trouwens volledig uit vrijwilligers bestaat, allemaal met dezelfde passie”, voegt hij er glimlachend aan toe. “Brandweerman worden, was voor mij toch altijd ergens een kleine jongensdroom. Sinds ik vrijwilliger werd, is de brandweer voor mij oprecht een tweede familie.”
“Mijn vrouw weet dat ook en ze heeft daar gelukkig enorm veel begrip voor. Ik moet haar soms bij wijze van spreken in de supermarkt achterlaten met ons zoontje op de arm omdat er een oproep binnenkomt, maar zij maakt daar geen probleem van. Als je gezin je niet steunt in je passie als brandweerman, dan hou je het ook gewoon niet vol.”
Ook de Tieltse brandweer laat zich volgens Seppe kenmerken als een uiterst hechte groep. “Die groepssfeer is ongeëvenaard. We kunnen lachen en we kunnen een traan laten bij elkaar. Dat vind je maar zelden, denk ik.”
Katrien Vandecasteele (47), brandweerpost Koekelare: “De mannen dragen ons op handen”
“Voor mij gaat het om de waardering die je voelt bij de mensen. Zelfs bij de grootste drama’s voel je die dankbaarheid.” Een kleine negen jaar geleden zette de 47-jarige Katrien Vandecasteele uit Koekelare haar eerste stapjes in de kazerne van haar gemeente. “Ik had het al vroeger willen doen, toen ik zag hoe mijn oom en nichtje zich als vrijwillig brandweerman inzetten.”
Voor Katrien is deel uitmaken van het lokale brandweerteam meer dan een hobby. “Het is een passie die je moeilijk kan uitleggen. Dat engagement, die drive zit in heel ons team”, vertelt ze. “Natuurlijk zijn er ook momenten dat het minder fijn is. Als het brandt bij kennissen of er is een dodelijk ongeval met een jong slachtoffer van wie je de ouders goed kent… Dat is even slikken, wennen doet dat nooit.”
Dat ze een van de weinige vrijwillige vrouwen is, stoort Katrien niet. “Waarom zou het? In Koekelare zijn we met z’n tweeën, Ann en ik. En vanaf dag één werden wij met open armen ontvangen. Wij worden echt op handen gedragen. Als je de juiste mentaliteit hebt en je bent een doorzetter, dan kom je er.” Aan stoppen denkt Katrien nog lang niet. Integendeel. “Ik ben van plan om het zeker tot mijn 65ste te doen en wie weet zelfs langer. Desnoods hang ik mijn rolstoel aan de camion.”
Peter Boudry (44), brandweerpost Izegem: “Ik geniet zelfs van een wespennest”
Buschauffeur bij De Lijn van beroep, brandweerman van roeping. De 44-jarige Emelgemnaar Peter Boudry is bezig aan zijn vierde jaar als vrijwilliger bij Midwest. “Die adrenaline, dat fysieke… Het trok me wel aan. Ik heb er nog geen seconde spijt van gehad.”
Vooral de vriendschappelijke sfeer en het hechte team in Izegem zijn voor Peter heel belangrijk. “Pure kameraadschap. We weten wat we aan elkaar hebben en dat we letterlijk alles zouden doen voor elkaar. Uiteraard doe je het als vrijwillig brandweerman ook een beetje voor de kick. Ik herinner me nog onze allereerste interventie: een hevige woningbrand op een paar honderd meter van mijn thuis. Je draait die knop om en probeert zo goed mogelijk jouw deel te doen. Maar even goed geniet ik eerlijk gezegd van een wespennest verdelgen. Het hoeft niet altijd spectaculair, groots of gevaarlijk te zijn.”
De brandweer vraagt echter ook een zekere opoffering, zo benadrukt Peter. “Je omgeving moet je daarin wel steunen, anders zorgt dat voor moeilijke discussies thuis. Ik ben zo’n gelukzak die zich daarin gesteund voelt. Hoelang ik blijf? Tot aan mijn pensioen. Zonder twijfel. Eens brandweerman, altijd brandweerman.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
