De stad zet het mes in de stedenband met Banjul. “Er is nooit aan nazorg gedacht voor het Europese project waarin we 3 miljoen euro pompten”, zegt schepen Maxim Donck (N-VA). Hij wijst een nieuwe vraag van Banjul voor extra subsidies af en kondigt drastische hervormingen aan.
Oostende heeft sinds 2003 een stedenband met Banjul (Gambia). De samenwerking kende even een dipje toen bleek dat Gambiaanse studenten van de uitwisseling gebruik maakten om hier onder te duiken: de stad schortte tien jaar geleden die bezoeken al op. Oostendse scholen konden wel nog naar Banjul.
In 2019 haalde Oostende een subsidie van 3 miljoen euro (voor drie jaar) binnen. “Een Europese recordsubsidie”, pochte het vorige stadsbestuur. Door de pandemie werd die periode verlengd tot november 2024. Met het geld werden verschillende projecten opgestart. KW berichtte in augustus 2024 over de besteding van het geld voor de aanplant van kokosbomen, het vuilnisbakkenproject en de renovatie van Crab Island (395.000 euro) tot multifunctioneel kenniscentrum. Toen bleek ook flink wat geld te gaan naar consultants (82.000 euro) en personeel ter plaatse (266.000 euro). Er waren ook eerste berichten over uitgaven voor weekendjes en gordijnen voor het kantoor van de burgemeester. N-VA-schepen Maxim Donck uitte voor de verkiezingen kritiek en is in de nieuwe legislatuur ook bevoegd voor Banjul. Hij bestudeerde het dossier en hakte nu knopen door: hoe de recordsubsidie werd gebruikt, zorgt er nu mee voor dat de stad de stedenband laat uitdoven tegen eind dit jaar.
Vlijmscherp
“Er is nooit nagedacht over nazorg en consolidatie. Er werden daar projecten gedaan rond kokos- en palmbomen, aanplant van mangroves en de strijd tegen kusterosie. Maar op lange termijn was er geen plan. Het laatste jaar is alles daar op het latste stekje gebeurd. Het EU-project voorzag niet wat erna moest gebeuren”, zegt schepen Donck. “In het meerjarenplan stond een dikke 200.000 euro gebudgetteerd voor 2025. Bedoeling was dat ook na 2026 te verlengen. Maar dat gaan we niet doen.”
Bij de nieuwe schepen zijn intussen nog wat akkefietjes bekend: “Zoals die keer dat we 8.500 euro gaven voor containers die nooit geleverd werden in een onbestaand project.” Donck plaatst het ook in een context: “1.000 euro bij ons is geen 1.000 euro in Gambia. 3 miljoen is bij ons veel geld, maar zeker nog veel meer in Gambia.” Een stadsambtenaar of gemeentearbeider verdient er 150 euro per maand.
Toch band behouden
“We gaan er nog niet helemaal de stekker uittrekken. Ik heb toegestaan dat we nog het loon betalen van de plaatselijke coördinator omdat we een aanspreekpunt willen als er Oostendse studenten op uitwisseling gaan. Ook de 22.000 euro subsidies voor de scholen behouden we dit jaar nog. Ook de samenwerking met de provincie rond kusterosie, waarbij we elk 20.000 euro geven, gaat dit jaar nog door. In 2026 gaan we dat allemaal niet meer doen.”
“Stedenband is goed voor even, maar niet voor het leven”
Maxim Donck verdedigt zijn politieke beslissing: “Er zijn in Oostende grote noden, 260 miljoen euro schulden, een plaatstekort in de kinderopvang en verenigingen voor mensen met een beperking die nauwelijks subsidie krijgen. We moeten keuzes maken en Banjul is geen prioriteit.”
Radio onzeker
Er wacht Crab Island (één van de grote projecten in de samenwerking) een onzekere toekomst: de muziekstudio is afgewerkt, maar Radio Banjul is volgens de recentste informatie nog steeds niet operationeel, niettegenstaande heldere beloftes van het vorige stadsbestuur. Twee jaar geleden verscheepte Oostende trouwens tientallen muziekinstrumenten en een volledige radiostudio naar Banjul, samen ter waarde van tienduizenden euro’s. Waar het materiaal zich op vandaag bevindt, is niet duidelijk. “In elk geval niet in de muziekstudio”, getuigt iemand.
We confronteerden ook de nieuwe schepen Maxim Donck met het uitblijven van de opstart van de Radio Banjul. Maxim Donck: “Het is geen essentie van ontwikkelingssamenwerking.” Op zijn bureau ligt ook nog een recente vraag van het gemeentebestuur van Banjul om het project Crab Island met Oostendse geld verder te zetten voor twee jaar met 16 personeelsleden (41.000 euro per jaar) en een adviesraad van 20 personen (12.800 euro per jaar). Opnieuw zucht Donck bij het geërfde dossier: “Ik kan er niet mee lachen. Dat gaan we niet doen.”
Stuurloos comité
Oostende betaalde ook vier jaar lang 53.000 euro zitpenningen aan het stuurcomité in Banjul: een groep van een 15-tal personen die de stedenband in Banjul moesten begeleiden. In een aantal gevallen gaat het om mensen die ook op de payroll stonden van het Europees project. De stad Oostende was tot voor kort zelfs niet in het bezit van alle verslagen daarvan. Het was een vraag van De Zeewacht in het kader van openbaarheid van bestuur die de stad de ontbrekende verslagen deed opvragen in Banjul. Er zijn in totaal 52 verslagen bekend en daarin gaat het maar één keer (zijdelings) over de opstart van de radiozender met als bekommernis dat ze toch vooral niet zou gebruikt worden door politieke tegenstanders. Nog een pittig detail: het stuurcomité kwam voor het laatst bijeen in september 2022 (op één van de tweedaagse retraites). In heel 2023 vonden geen stuurcomités plaats. “Vervangen door een overleg tussen twee mensen. Vanaf dat moment werden er geen verslagen meer gemaakt”, laat de stadsadministratie weten. Nochtans is na de laatste vergadering nog ruim 13.000 euro betaald aan het stuurcomité. “Het zijn nieuwe elementen die ik nu laat onderzoeken. Ook in het licht van onze Europese rapportering. Het is niet de eerste keer dat ik daar zeer bedenkelijke zaken zie”, zegt Donck.
Reddend Europa
Dat rapport voor Europa zou wel eens de redding kunnen zijn. Een deel van de subsidie (rond de 5 procent volgens Donck) mag namelijk geboekt worden als ‘indirecte’ kosten, uitgaven die noodzakelijk om het project te realiseren. Daarop is er minder controle. De retraites, gordijnen, geschenken en nogal wat kosten voor media-aandacht vallen daar onder. Dat de stadsadministratie schermt met een fiat van Europa en Ernst en Young, kan Donck maar matig waarderen: “Ik heb het rapport van Ernst en Young nog niet gezien en de rapportering aan Europa moet nog afgewerkt worden.” Als Europa kosten verwerpt, komen die alsnog ten laste van de stad Oostende. “We zijn 100 procent financieel verantwoordelijk”, waarschuwt Maxim Donck.
Willy Sibiet (Oostende Mondiaal): “Nog geen degelijke motivatie gehoord
Oostende Mondiaal, de Adviesraad voor Internationale Samenwerking, verdedigde steeds de stedenband en pleitte voor een SWOT-analyse om een onderbouwde beslissing te nemen. Woordvoerder Willy Sibiet: “Daar blijven we bij. De stedenband heeft zijn waarde, maar vooraleer men beslist, zou men eerst eens alles op een rijtje moeten zetten. Er komt een verslag van het project van Europa dat we moeten afwachten. Als er beslissingen genomen worden, dan moet het wel met een degelijke motivatie zijn en die heb ik tot nu toe nog niet gehoord. Het zou heel jammer zijn als de stedenband ontbonden wordt. Er is een ontmoeting gepland van onze raad met de schepen en we hopen op een open gesprek.” Willy Sibiet is ook nationaal voorzitter van 11.11.11: “Ook daar wordt fors gesneden in de budgetten voor internationale samenwerking. Het heeft te maken met het politieke klimaat en andere partijen die aan de macht zijn.”
Ex-schepen Silke Beirens: “Ziet Maxim Donck het belang van internationale solidariteit wel in?”
Gewezen schepen Silke Beirens (Groen, nu Trots op Oostende) reageert op het plan om de stedenband te stoppen: “Ik ben er niet van op de hoogte of over geïnformeerd. Schepen Donck is blijkbaar geen fan van de stedenband. Dat hij dit zomaar zou willen stop zetten, valt uiteraard te betreuren. Vooral omdat hij de afgelopen zes jaar geen enkele vraag heeft gesteld noch opmerking heeft gegeven tijdens het schepencollege aan mij of de diensten. Hij loste enkel tijdens de verkiezingscampagne ballonnetjes. Ik weet dus niet of hij wel weet wat we juist allemaal gerealiseerd hebben binnen de stedenband en of hij het belang van internationale solidariteit wel inziet.”
Ook oud-schepen Tom Germonpré, die destijds aan de wieg stond van de stedenband, reageert ontgoocheld. Dat lees je hier.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
