Straks moeten de Vlaamse scholen om de vijf jaar een energieprestatiecertificaat-score laten opmeten. Dat kost geld. Dus moeten ze misschien wel nadenken over welke investering ze vooropzetten: energiezuinige maatregelen of lesmateriaal? Het Oostendse VTI tracht het vraagstuk nu al op te lossen.
Tegen eind dit jaar moeten alle publieke gebouwen en overheidsgebouwen beschikken over een energieprestatiecertificaat voor niet-residentiële gebouwen (EPC-NR). Dat document toont aan hoe energiezuinig een gebouw is en moet elke vijf jaar vernieuwd worden, in plaats van tien jaar nu. Onder publieke gebouwen vallen ook scholen.
Volgens Vlaams Parlementslid en onderwijsspecialist Loes Vandromme (CD&V) kan dat een dure operatie worden. “Het afleveren van een EPC-NR via een studiebureau kost nu 1 euro per m². Volgens de meest recente analyse hebben we in Vlaanderen 19,1 miljoen m² aan schoolgebouwen. Scholen kunnen samenwerken met het Vlaams Energiebedrijf (VEB), wat de kostprijs gevoelig drukt, maar bij het VEB is de capaciteit voor ondersteuning beperkt. Als EPC’s via het private circuit aangevraagd worden, kost dat dus 19,1 miljoen euro. Geld dat niet besteed kan worden aan de eigenlijke onderwijskwaliteit.”
Geen eigen deskundige
“Natuurlijk moeten we ambitieus zijn als het gaat over klimaatdoelstellingen. Maar de nieuwe werkwijze brengt scholen in een heel lastig parket”, aldus Vandromme. “Niet alleen wordt het een behoorlijk dure aangelegenheid, er is ook een nijpend tekort aan gekwalificeerde energiedeskundigen die die certificaten kunnen afleveren. Onderwijs ging in het voorjaar al in overleg met het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) en men kwam tot de conclusie dat scholen zelf expertise in huis hebben om de verstrenging inzake energiezuinigheid op te volgen, mits opleidingen en een examen.”
“Maar een besluit van de Vlaamse Regering maakt dat onmogelijk: als interne energiedeskundige kun je geen opdrachten uitvoeren voor het patrimonium van de organisatie waarvan je werknemer bent. Dat ontneemt scholen de mogelijkheid om een deskundige werknemer, bijvoorbeeld de preventieadviseur, EPC’s te laten opstellen.”
Subsidies niet dekkend
Stof tot nadenken, dus, ook voor het VTI in de Stuiverstraat, een school met 750 leerlingen.
“De EPC’s kunnen een kostelijke situatie worden, afhankelijk van waarin je investeert”, zegt technisch directeur Kris Barber. “Zo hebben we zonnepanelen geïnstalleerd op een geïsoleerd dak en zitten we goed om onze eerste deadline van 2028 te halen. Maar tegen 2030 moeten we extra zonnepanelen leggen zonder subsidies, én het dak verder isoleren met subsidies. Een dubbele investering. Er zijn subsidies, maar niet voor alles, en de pot is niet bodemloos, en je moet 40 procent zelf bekostigen. Als school word je gedwongen om sneller te investeren.”
“Bovendien moet je keuzes maken: ofwel werkingsmiddelen, ofwel energiebesparende maatregelen. Een technische school als de onze biedt opleidingen houtbewerking, bouw, schilderen, elektriciteit, sanitair, autotechniek en lassen aan. De aankoop van machines en werkmateriaal is een dure aangelegenheid. Een correct aankoopbeleid is dus belangrijk. En onze personenlift, die dateert van de jaren tachtig, is niet meer conform de moderne richtlijnen. Die moet vervangen worden, en dat kost algauw 70 tot 80.000 euro.” Het VTI is ook bezig met een nieuwbouw, waarbij onder andere warmtepompen, ventilatiesystemen en zelfs driedubbele beglazing is voorzien om te voldoen aan de laatste energiespecificaties. “Ook daaraan hangt een kostenplaatje.”
“Het nieuwe EPC-verhaal noopt ons de begroting aan te passen. Wij hebben bijvoorbeeld een preventieadviseur die mee het aankoopbeleid voert, maar niet elke school heeft die functie in dienst. Vanaf 1 januari moet je ook een milieuspecialist in huis hebben, naar aanleiding van nieuwe richtlijnen in het afvalbeleid, en straks ook een energiedeskundige. Zo lopen de kosten snel hoog op.”
Barber merkt tot slot op dat de EPC-certificaten zichtbaar aan de gevels komen te hangen. “Zo word je maatschappelijk verder onder druk gezet. Want eerlijk: een E- of F-score aan je schoolgebouw zien is geen reclame, hé.”
Wezenlijke verschillen
Vandromme vraagt zich af of er geen differentiatie moet komen in het verplicht hernieuwen van de EPC-score na vijf jaar. “Er is een wezenlijk verschil tussen een recent schoolgebouw en een gebouw dat er al dertig jaar staat. En tot slot is er de oproep om genoeg middelen te voorzien om de scholen ook duurzaam en energiebesparend te verbouwen. Schoolbesturen geven hoe langer hoe meer aan dat de kwaliteit van de schoolinfrastructuur ook de kwaliteit van het onderwijs in zijn geheel ondersteunt.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
