Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object. Vandaag: toegangsportaal tot de Smedenkapel.
Er zijn zo van die eigenaardigheden in Brugge waar men voorbij stapt, zonder zich vragen te stellen en als men dat wel doet, is het niet altijd eenvoudig om een antwoord te vinden. Neem nu de Smedenstraat, waar op de hoek met de Leemputstraat sinds de jaren 1960 een appartementsgebouw staat.
Smedenkapel
Dit gebouw mag al ‘modern’ zijn, de ingang aan de Smedenstraat is dat allesbehalve. Meer zelfs: het is een 14de- of 15de-eeuws laatgotisch portaal dat weliswaar met enkele nieuwe elementen is aangevuld. Het portaal kan zelfs een vergelijking doorstaan met de toegangsportalen tot het stadhuis of met dat van de Genuese Loge op de hoek van de Vlamingstraat en de Grauwwerkersstraat.
Om de combinatie tussen oud en nieuw te verklaren moeten we terug naar de jaren 1950-1960. Toen stond op de plaats van het appartementsgebouw nog de Smedenkapel. Die vorm vindt men nog terug in het huidige gebouw. Op 4 december 1953 stortte een gedeelte van de apsismuur van de kapel – het gedeelte tegenaan het pleintje – op een eerder geheimzinnige manier in.
Sloping
Op dat moment was in het gebouw een garage gevestigd. Toegegeven: de bewaringstoestand van de kapel was niet meer optimaal, maar de instorting gebeurde wel op een ogenblik dat de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen ijverde voor de bescherming van de kapel.
Wij gaan niet in op de inspanningen die in de volgende tien jaar zijn gedaan om de kapel te redden. Wel was in 1961 geen sprake meer van bescherming, integendeel: het stadsbestuur gaf toestemming voor de sloping ervan. Die gebeurde in de periode maart-april 1962 en in mei-juni 1963.
Schildje
Of het uit schaamte is, weten we niet, maar toen de plannen werden gemaakt voor de bouw van het huidige appartementsbouw, besloot men het oude toegangsportaal van de Smedenkapel in de nieuwbouw te integreren. Het rijk versierd portaal in Brabantse zandsteen kwam immers bijna ongeschonden uit de sloop. Opmerkelijk is dat in de top van de boog een schildje is verwerkt, in plaats van een meer klassieke kruisbloem. Let ook op de consolefiguurtjes onder de pinakels die mogelijk uit het einde van de 14de eeuw dateren.
Naar de aanwezigheid van de smeden in de straat verwijzen niet enkel de kapel, maar ook de straatnaam en de Smedenpoort. In het midden van de 14de eeuw lieten de smeden een kapel, ook bekend als de Sint-Elooiskapel, en enkele bijbehorende godshuisjes bouwen. Dit gebeurde mogelijk in vervanging van een kapel van een ouder passantenhuis. In 1783 werden de huisjes verkocht en in 1798 ook de kapel. Ze werd sindsdien als opslagplaats en/of atelier gebruikt. (CW)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
