‘De Letse Bijenkorf’, een monument op Zedelgem dorp, doet al sinds juni stof opwaaien. Onder meer historici en joodse verenigingen menen dat Letse soldaten die meevochten met nazi-Duitsland ermee worden herdacht. Schepen Dehaemers benoemt de zuil als een symbool voor de vrijheid in het algemeen en toont begrip.
Wie in Zedelgem het Brivibaplein zoekt, zal geen naambordje meer vinden. De gemeente besliste om het samen met de tekst bij het kunstwerk weg te nemen, om de lont uit het kruitvat te halen. In september 2018 huldigde het gemeentebestuur samen met Letse prominenten deze gedenkzuil in.
Het herdenkt de Letten die op het einde van de Tweede Wereldoorlog gevangen zaten in het nabije krijgsgevangenkamp Vloethemveld. Zij werden daar opgesloten, omdat ze, sommigen onder dwang, met de Duitsers meevochten tegen de Russen.
Een artikel in het magazine Paris Match was aanleiding voor een felle discussie in de pers of een monument voor hen wel gepast is. Wie zich gekwetst voelt, wil schepen van Erfgoed Jurgen Dehaemers (CD&V-Nieuw) meer ontzien.
Vrijheid in ruime zin
“De Bijenkorf is een monument dat met Zedelgemse geschiedenis de vrijheid in ruime zin huldigt. Blijkbaar zijn er personen en verenigingen die dat anders nuanceren, en dat vernauwd zien als een verering van de Letse soldaten die hier gevangen zaten. Ons plan is een nieuwe duidingstekst bij het monument te plaatsen, perscommunicatie, én de naamsverandering naar de oorspronkelijke volkse plaatsnaam Peerdenbilk.”
Pol Denys, gemeenteraadslid voor Vlaams Belang en drijvende kracht achter het kunstwerk, stemde in de jongste gemeenteraad tegen de naamswijziging. ‘Briviba’ is Lets voor ‘Vrijheid’. De kunstenaar van De Letse Bijenkorf verbeeldde een ode aan de vrijheid in al zijn aspecten, meent Vlaams Belang. Vrijheid die met deze wijzigingen nu in het gedrang komt. Raadslid Denys is het oneens met historicus Lagrou, wiens advies de gemeente inwon en volgt.
Minder beladen
“Wat een historicus ons vertelt, moet onafhankelijk zijn van zijn voorkeur. De feiten uit het verleden moeten juist verteld worden. Op een workshop in Zedelgem over de toekomst van het monument worden enkel mensen uitgenodigd uit het politiek-ideologisch kringetje van de historisch adviseur van de gemeente. Dat is verontrustend.”
N-VA-Fractieleider Eddy De Wispelaere wacht dan weer liever meer wetenschappelijke info over dat oorlogsverleden af vóór er een voorstel in de gemeenteraad komt. Zijn fractie onthield zich bij de stemming voor een andere pleinnaam.
De oppositiepartijen Groen en Vooruit volgen de keuze voor een minder beladen straatnaam. Ook volgens hen blijft de universele vrijheid en ‘nooit meer oorlog’ de oorspronkelijke boodschap. Daarbij mag het oorlogsverleden van Vloethemveld niet weggestopt en verbloemd worden.
Betere duiding
“De Letse strijders waren zelf een stuk slachtoffer, zonder dat we hun misdaden mogen vergeten. Met een andere naam en betere historische duiding kunnen we wie de oorlog meemaakte en hun familie meer rust geven en hen respecteren”, besloot Martine De Meester van Groen.
Vlaams Belang stelde al voor om na overleg het beeld te verplaatsen binnen het Vloethemveld. “Daar hoort het uiteindelijk thuis met genoeg ruimte om de Letse aanwezigheid historisch te duiden.”
Het gemeentebestuur is niet van plan om het kunstwerk te verwijderen. Er zal wel een uitgebreidere tekst komen om mogelijke gevoeligheden te vermijden. “We zullen luisteren naar verder advies van academici, opdat we gepast zelf kunnen beslissen”, besloot schepen Dehaemers. Het oorlogsverleden blijft gevoelig liggen. (HV)
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
