Naar 3 ziekenhuisnetwerken in onze provincie: niet meer bevallen in elk ziekenhuis

Ieder ziekenhuis zijn spoeddienst of kraamkliniek? Dat wordt verleden tijd. Drie ziekenhuisnetwerken komen er in onze provincie, met ingrijpende gevolgen voor u als patiënt. U zult vaak verder moeten rijden voor zorg van hogere kwaliteit. Dat is toch de bedoeling. “We moeten opletten dat de patiënt geen nummer wordt in een groot bedrijf.”

Hoogstens 25 ziekenhuisnetwerken wil minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) nog in ons land, elk voor zo’n 400.000 inwoners. Binnen een netwerk krijgt elk ziekenhuis specifieke opdrachten: in het ene kun je terecht voor hartoperaties, een ander heeft een spoeddienst, nog een ander een revalidatiecentrum. Dat wil niet zeggen dat elk netwerk straks maar één ziekenhuis meer heeft waar je kunt bevallen of een operatie ondergaan, wel dat ziekenhuizen die ‘alles’ aanbieden straks tot het verleden behoren. Daarmee wil de minister de middelen efficiënter inzetten – vandaag is één op de drie ziekenhuizen verlieslatend – en de kwaliteit van de zorg verhogen. Medische kennis zit te veel versnipperd. Voor een goed begrip: als patiënt zal je ook in de toekomst kunnen kiezen naar welk ziekenhuis je gaat, van welk netwerk dan ook.

Minima per ziekenhuis

“Uit onderzoek is gebleken dat hoe vaker een ziekenhuis een ingreep of behandeling uitvoert, hoe beter dat gebeurt (zie ook kaderstuk ‘Kans om te sterven dubbel zo hoog in ‘minder ervaren’ ziekenhuis’, red.)”, legt Nathalie Muylle uit. Het Roeselaarse CD&V-Kamerlid is ondervoorzitter van de commissie Volksgezondheid en bestuurslid van AZ Delta. “Daarom zal de minister minima opleggen. Haalt een ziekenhuis bijvoorbeeld geen 600 bevallingen per jaar, dan krijgt het geen geld meer voor een kraamkliniek.”

Hoe vaker een ziekenhuis een ingreep of behandeling uitvoert, hoe beter dat gebeurt

Tegen de zomer moet minister De Block beslissen welke juridische vorm die ziekenhuisnetwerken krijgen, eind dit jaar verwacht ze van elk ziekenhuis tot welk netwerk het wil behoren. In de loop van 2018 zouden de netwerken dan van start kunnen gaan. Omdat de netwerken er nog niet zijn, liggen ook de taken van de ziekenhuizen nog niet vast. “Al is nu al duidelijk dat een ziekenhuis als Jan Yperman, dat een wijde regio bedient, ook in de toekomst heel diverse behandelingen zal aanbieden”, aldus Nathalie Muylle.

“AZ West in Veurne is het meest geïsoleerde ziekenhuis van Vlaanderen“, klinkt het bij het netwerk Noord-West-Vlaanderen/Meetjesland. “Maar ook in afgelegen gebieden moet er straks nog kwaliteitsvolle basisgezondheidszorg zijn. Schaalvergroting mag niet ten koste gaan van de patiënt.”

Een kleiner ziekenhuis kan op termijn zijn spoedafdeling, pediatrie of kraamkliniek verliezen

Nathalie Muylle: “Ik weet dat het gevoelig ligt, maar een kleiner ziekenhuis kan op termijn zijn spoedafdeling, pediatrie of kraamkliniek verliezen. Het kan wel een belangrijke rol blijven spelen als dag- of revalidatiehospitaal. Torhout heeft vandaag een heel sterk dagziekenhuis voor kleinere ingrepen. Dat zie ik niet verdwijnen. En dankzij het netwerk kunnen straks ook specialisten uit AZ Delta consultatie houden in Sint-Rembert. Voor een gespecialiseerde operatie zal je vanuit Torhout naar Rumbeke moeten (waar AZ Delta een nieuw ziekenhuis bouwt, red.), maar revalideren kan dan wel in eigen stad.”

“Voeling verliezen”

AZ Sint-Rembert zal na de fusie meer een dagziekenhuis en polikliniek worden. “Al zal er ook een aanbod aan hospitalisatie overblijven”, vertelt woordvoerster Dalila Douifi. “Vorig jaar stegen de consultaties bij ons met 6%, het aantal spoedgevallen met 8% en de operaties zelfs met 15%. Cijfers die wijzen op de belangrijke rol die we in de regio spelen.”

De Izegemse Sint-Jozefskliniek staat bekend om haar schouderchirurgie en zou zich daarin nog verder kunnen specialiseren voor het hele ‘E17-netwerk’.

Schaalvergroting mag niet ten koste gaan van de patiënt

Specialisatie houdt echter ook risico’s in voor de patiënt. Een huisarts uit het Kortrijkse: “Artsen die een diagnose stellen, moeten met voldoende ziektebeelden vertrouwd zijn. Wanneer een gynaecoloog geen vrouwen met borstkanker meer ziet, verliest hij zijn voeling met die ziekte. Maar eens de diagnose gesteld, is het vanzelfsprekend het beste voor de patiënt als een absolute expert hem behandelt.”

Dat zegt ook Stefanie Desmet van de huisartsenkring Zuid-West-Vlaanderen. “Wij steunen het samenbrengen van expertise, omdat daarmee de slaagkansen van een behandeling stijgen. Artsen kunnen hun ervaringen uitwisselen en de werklast verdelen. Alleen dreigt de patiënt een nummer te worden in een groot bedrijf. Een goede basiszorg in een klein ziekenhuis zou zeker nog een plaats moeten krijgen, onder meer voor minder mobiele patiënten.”

“Een oudere man met dementie stuur ik niet naar een ver universitair ziekenhuis, waar zijn vrouw hem niet kan komen bezoeken”, zegt een huisarts. “Dat is anders als ik een jonge vrouw met kanker voor me heb.”

Concentratie, specialisatie en minder bedden… En dus ook minder personeel? Nathalie Muylle: “In de ziekenhuizen zelf allicht wel, maar niet in de zorgsector in zijn geheel. Ziektes worden chronisch, mensen leven langer, en hebben thuis en in rusthuizen meer verzorging nodig.”