Kersvers Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns was zaterdagmorgen op bezoek bij een biologische varkensboer, die door het nieuwe stikstofakkoord een negatief rapport dreigt te krijgen. Nochtans levert die aardige inspanningen om een duurzame toekomst te garanderen. “We moeten breder durven kijken dan het stikstofakkoord en zien hoe we dierenwelzijn en klimaat mee kunnen integreren in ons toekomstplan.”
In het kielzog van onder meer parlementslid (en schepen in Wingene) Brecht Warnez (CD&V), voorzitter van de Commissie Landbouw Bart Dochy (CD&V), burgemeester Greet De Roo en beleidsmedewerker voor de biologische landbouwsector (BioForum) Esmeralda Borgo, kwam Vlaams minister van landbouw Jo Brouns op bezoek in Ruiselede bij Wim Haeck, bedrijfsleider bij biologisch varkensbedrijf BioVar. “Al veertig jaar worden hier varkens gehouden, maar drie jaar geleden hebben we heel ons model omgegooid”, legt Wim uit. “Van 1.600 vleesvarkens zijn we naar 450 zeugen gegaan, en zijn we beginnen telen op een biologische manier.”
De switch kwam er mee op vraag van Colruyt, met wie Wim al samenwerkte. “Zij wilden meer inzetten op biologisch varkensvlees van bij ons. Het is een grote stap om te zetten, want de uitdagingen zijn groot. De ‘gewone’ varkenssector staat al voor heel wat uitdagingen, zoals bijvoorbeeld de voederprijs. Voor de biologische varkenssector mag je eigenlijk alles maal 2,5 rekenen: van kosten, inspanningen tot uitdagingen.”
Toegankelijk voor het publiek
Wim besloot nog een stap verder te gaan. “Toen ik hoorde dat de Vlaamse Landmaatschappij een wandelroute wilde implementeren naast ons bedrijf, hebben we een soort kijkgang geïnstalleerd. Concreet kan iedereen hier vrij toegang krijgen tot de gang, die zicht biedt op de varkens. Via een scherm zie je ook de kraamstal, waar varkens geboren worden. Daarmee willen we de burger betrekken in ons verhaal, door transparant te werken. Zo zien we hoe we te werk gaan en stellen ze misschien eventuele vooroordelen bij. De kijkgang is dag en nacht toegankelijk, het enige wat je moet doen is je paspoort scannen.”
Hoewel Wim minder varkens en dus ook minder uitstoot produceert, dreigt hij evenwel in de problemen te komen door het stikstofakkoord. Vlakbij het bedrijf is immers een groen gebied. Nog straffer: als hij bij een nieuwbouw voor een afgesloten ruimte met 4.000 varkens met een zuiginstallatie had gekozen, had hij bij wijze van spreken meteen groen licht gekregen. “Door de open stallen kan je de uitstoot niet opvangen, of slechts gedeeltelijk. Toch zijn dit soort staltypes met een reducerend effect zeker van het soort waarmee rekening moet gehouden worden in de wetenschappelijke analyse van het stikstofakkoord. Ik ben zeker bereid, net als heel wat collega’s, om mijn bedrijf open te stellen voor verder onderzoek. Want de oplossing ligt ongetwijfeld in innovatieve initiatieven.”
Schoolvoorbeeld
“Ik denk dat veel mensen niet altijd beseffen wat voor inspanningen de landbouw levert”, aldus parlementslid Warnez. Het is een uitdaging om die deelsector te laten bestaan of zelfs te blijven groeien. Het zal niet eenvoudig zijn om de emissiereductie te laten aansluiten bij het groter verhaal.” Daarin treedt Dochy hem ook bij. “Dit is een heel mooi voorbeeld hoe landbouw en natuur hand in hand kunnen gaan. Maar al te vaak worden ze tegen elkaar uitgespeeld, maar dit is een schoolvoorbeeld hoe het op een rendabele manier kan, zeker op lange termijn. Zoals de biologische varkensteelt zijn er nog deelsectoren die dreigen uit de boot te vallen, ondanks hun inspanningen.”
Ook Esmeralda Borgo van BioForum ging er in mee. “Het stikstofbeleid wordt vaak apart bekeken, net als dierenwelzijn en het klimaatbeleid. Eigenlijk moet dit allemaal samen bekeken worden.”
Rendabel verhaal?
Minister Jo luisterde aandachtig naar de grieven van de verantwoordelijken. “Het is belangrijk dat we zo’n mooi verhaal zien, waarbij er op een performante manier gewerkt wordt in een sector die al onder druk komt te staan. Ik zie een rendabel verhaal, gesteund door Europa dat ook in harmonie kan met de natuur. Als het hier al niet zou kunnen, waar dan wel? Dit soort staltypes moet inderdaad meegenomen worden in de wetenschappelijke commissie.” Tot 17 juni kunnen er nog opmerkingen ingediend worden voor het stikstofakkoord.
Bedrijfsleider Wim Haeck was positief over de ontmoeting, maar benadrukte nog eens dat de omschakeling van een klassieke varkensteelt naar de biologische varkensteelt allesbehalve simpel is. “Wie geen afzetter heeft op voorhand, dreigt zichzelf de gracht in te rijden.” “Bovendien vereist het ook flink wat administratie en financiële inspanningen om die omschakeling te maken”, aldus Esmeralda. “Er ligt hoe dan ook nog veel werk op de plank.”
