In München zijn vier verloren gewaande middeleeuwse oorkonden opgedoken die afkomstig waren van de Abdij van Mesen. Tijdens Wereldoorlog I nam de compagnie van Adolf Hitler die oorkonden als souvenir mee naar Duitsland. Dat meldt het Rijksarchief, dat de documenten in Brugge zal bewaren.
Op 20 oktober 2021 werden in München aan het Belgische Rijksarchief enkele middeleeuwse oorkonden overhandigd, afkomstig uit de in 1914 verwoeste abdij van Mesen. Deze teruggave draagt bij tot de reconstructie van één van de rijkste middeleeuwse kloosterarchieven van het land.
De afgelopen 100 jaar slaagde het Rijksarchief erin om ongeveer één vijfde van het abdijarchief te recupereren. Alle documenten worden in het Rijksarchief Brugge bewaard. Het merendeel is ondertussen gerestaureerd en raadpleegbaar voor onderzoek. Het Rijksarchief hoopt dat er in de toekomst nog meer archiefstukken uit Mesen hun weg naar België zullen terugvinden.
Hitler
Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog werden in de voormalige abdij van het West-Vlaamse Mesen honderden archiefdocumenten bewaard, waarvan de oudste uit de 11de eeuw dateerden. Ze getuigden van het rijke middeleeuwse verleden van het kleine stadje als marktplaats en religieus centrum. In november 1914 sloeg het noodlot echter toe: de stad werd met de grond gelijk gemaakt door het Franse leger, in een poging om de Duitsers te verjagen. Het abdijarchief leek verloren te zijn gegaan. Hetzelfde lot was een jaar later het middeleeuwse stadsarchief van het nabijgelegen Ieper toebedeeld, dat bij de verwoesting van de lakenhallen in de vlammen opging.
Maar al in 1915 kwamen vanuit Duitsland de eerste berichten over archiefstukken, door soldaten uit het puin van de abdij opgevist en als souvenir mee naar huis genomen. Tijdens de eerste oorlogswinter was een compagnie soldaten uit Beieren in Mesen gelegerd. In de crypte van de voormalige abdijkerk werd een commandopost ingericht. Ook een jonge oorlogsvrijwilliger, genaamd Adolf Hitler, maakte deel uit van die compagnie. Hij maakte tijdens zijn verblijf in Mesen diverse tekeningen en schilderijen van de verwoeste abdij.
Schat
Zowel gewone Duitse soldaten als officieren bemachtigden deeltjes van de oorkondenschat van de abdij van Mesen. Na de oorlog kwamen ze terecht op zolders in Beieren, maar ook op heel wat andere plaatsen in Duitsland en de wereld. Duitse emigranten namen de oorkonden mee naar Nederland, Zweden en de Verenigde Staten. Zo komt het dat ook het Metropolitan Museum in New York tot voor kort een 12de-eeuws charter van de abdij van Mesen in zijn collectie bewaarde.
Op 20 oktober vond in het Hauptstaatsarchiv in München de plechtige overhandiging plaats van vier oorkonden uit 1181, 1184 en 1475. Eén was in handen gekomen van de Ludwig-Maximilians-universiteit in München. De andere waren in het bezit van de familie Breitenbach. Bij de renovatie van een landhuis werden de oorkonden teruggevonden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
