Vroeger reisde men om te leren, nu volstaat het om met de regelmaat van de klok eens naar KW.be te surfen. Naar de donderdagrubriek ‘Mezinke!’ bijvoorbeeld, die elke week één typisch West-Vlaams woord op je loslaat én er ook de nodige uitleg bij verschaft.
We hebben de pot moeten uitlikken om hier en daar nog een dialectwoord met een ‘h’ te vinden. Dat komt ervan, als we het merendeel van de keren die letter gewoon achterwege laten, zoals in ‘espe’, ‘imde’, ‘an’n’, ‘oofljis’ (hoofdvlees) en aanverwanten.
Niettemin schoten er ons twee spontaan te binnen, dus hebben we die maar gebundeld in de aanbieding van vandaag gestopt. We presenteren u: ‘haine’ en ‘habbe’.
>>HAINE
Betekenis: een korset ofte ‘rijglijf’, veelal gebruikt voor wie met rugpijn sukkelt. Je hebt op je oude dag even alles uit de kast gehaald en de moestuin omgespit of twee paletten bakstenen in een aanhangwagen gegooid, en ‘s avonds kan je je amper nog bewegen? Da’s het moment om om die ‘haine’ te strompelen en die rond je lenden te spannen.
>>HABBE
Betekenis: Een open, gapende wonde. Het logische vervolg is in de meeste gevallen een bezoekje aan de dokter, die naald en draad mag bovenhalen.
Voorbeeld: “Bezie my ier zitn lik ne zieke meirloan. ‘k Zyn gin roste frang mi weird, vint. Byna hjil mynen of ommegespit met e botte spoa en up me sluffers, beist dat de kljine up me schoers zat ton nog. Eur grote broere liep ton met de roakle in ‘t gès roend, toet dat-ie met die tandjes in me kiete zat. E hjille habbe vint, ‘k kostn wel begun bleitn. Me kiete genoaid, en met e haine in me bedde. ‘t Goat e gjistig wiekend zyn. En nu is men of nog nie hjil gespit wok.”
*DISCLAIMER: De kans bestaat dat er ook streekgenoten zijn die het woord ‘mezinke’ niet kennen. Het gaat hier om een uitroep van lichte, positieve verbazing. In stripverhalen zou men al snel gewag maken van ‘warempel!’ in dit geval, of zelfs ‘nou breekt mijn klomp!’ ‘Mezinke!’ zeg je wanneer je plots iets opmerkt, waarover je al eerder je bedenkingen had gemaakt en waarvan nu blijkt dat het wel degelijk – tegen sommigen hun verwachtingen in – effectief zo is. “Goat-ie em nu woarlyk mè ze velo no Dardenn vertrokn zyn omdat-ie ‘t ontzag voe met den otto no de naftepoempe te ryn? Wacht, ‘k goan e kji kykn in ‘t kotje. Mezinke, ze velo is weg!”
In bepaalde regio’s van West-Vlaanderen heeft men het dan weer over ‘bezinke’ in plaats van ‘mezinke’. Hoe klein ons landje en hoe minuscuul onze provincie, dan nog blijft een dialect afhankelijk van streek tot streeks, soms zelfs van stad tot stad. Met deze rubriek willen we geenszins beweren alle wijsheid in pacht te hebben. Ken je een alternatief dialectwoord voor iets wat hier al aan bod kwam, laat het ons dan ook gerust weten via frederik.jaques@kw.be. Zo kwamen we intussen bijvoorbeeld al te weten dat aan de kust – zoals in Middelkerke – die uitroep van verwondering eerder klinkt als ‘me ziele (gods)’, wat ons mogelijk alweer een stapje dichter bij de oorsprong van het bizarre woord brengt!
(FJA)
Mezinke
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier